CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP:
1. Nêu đặc trưng và tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đến nền kinh tế thế giới.
Trả lời:
- Đặc trưng nổi bật của cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là xuất hiện và phát triển bùng nổ công nghệ cao với bốn ngành công nghệ chính là: công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu, công nghệ năng lượng, công nghệ thông tin.
- Tác động của cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại:
+ Khoa học và công nghệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, có thể trực tiếp làm ra sản phẩm.
+ Xuất hiện ngành mới có hàm lượng kĩ thuật cao trong công nghiệp (sản xuất phần mềm, công nghệ gen...) và dịch vụ (bảo hiểm, viễn thông).
+ Chuyển dịch cơ cấu lao động, tỉ lệ lao động trong khu vực III ngày càng cao, cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỉ trọng của dịch vụ, giảm tỉ trọng của công nghiệp và nông nghiệp.
+ Hình thành nền kinh tế tri thức: nền kinh tế với các ngành kĩ thuật, công nghệ cao dựa trên tri thức. Các nước phát triển kinh tế tri thức chiếm hơn 50% GDP. Ở Bắc Mĩ và Tây Âu ngành chủ yếu của kinh tế tri thức là ngành công nghệ thông tin.
+ Phát triển nhanh chóng mậu dịch quốc tế, đầu tư của nước ngoài trên phạm vi toàn cầu.
2. Trình bày những hiểu biết của cá nhân về các thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại nồi bật của nhân loại trong thế kỉ XX.
Trả lời:
Những thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại nổi bật của nhân loại trong thế kỉ XX:
- Công nghệ sinh học: tạo ra những giống mới không có trong tự nhiên, tạo ra những bước tiến quan trọng trong chẩn đoán và điều trị bệnh.
- Công nghệ vật liệu: tạo ra vật liệu chuyên dụng mói với những tính năng mới như vật liệu composit, siêu dẫn...
- Công nghệ năng lượng: sử dụng các dạng năng lượng mới như năng lượng hạt nhân, mặt trời, sinh học, thủy triều...
- Công nghệ thông tin: tạo ra các vi mạch, chíp điện tử có tốc độ cao, kĩ thuật số hóa, cáp sợi quang... nâng cao năng lực truyền tải, xử lí và lưu trữ thông tin.
3. Phân tích vai trò to lớn của khoa học và công nghệ hiện đại trong nền kinh tế tri thức.
Trả lời:
Trong nền kinh tế tri thức, khoa học và công nghệ hiện đại có vai trò to lớn:
- Đóng góp của khoa học vào nền kinh tế các nước đạt đến 30% - 40% GDP trong khi chi cho khoa học chỉ 1% - 2% GDP.
- 3/4 mức tăng trưởng kinh tế của các nước công nghiệp phát triển là dựa vào tiến bộ khoa học và công nghệ.
- Trước đây, khoa học chỉ tham gia vào quá trình sản xuất bằng việc tạo ra công nghệ và phương pháp sản xuất. Hiện nay, khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, khoa học đã trực tiếp làm các sản phẩm (sản xuất phần mềm, các ngành công nghiệp công nghệ cao). Phòng thí nghiệm đồng thời là nhà máy san xuất các sản phẩm mới, kĩ thuật cao. Nền kinh tế tri thức lấy công nghệ kĩ thuật cao làm lực lượng sản xuất thứ nhất, lấy kiến thức làm chỗ dựa chủ yếu.