GBT Địa Lí 8, Bài 1: Vị trí địa lí, địa hình và khoáng sản châu Á

1. Vị trí địa lí và kích thước của châu lục
Câu hỏi: Dựa vào hình 1.1 em hãy cho biết:
- Điểm cực Bắc và cực Nam phần đất liền của châu Á nằm trên những vĩ độ địa lí nào?
- Châu Á tiếp giáp với các đại dương và các châu lục nào?
- Chiều dài từ điểm cực Bắc đến điểm cực Nam, chiều rộng từ bờ Tây sang bờ Đông nơi lãnh thổ mở rộng nhất là bao nhiêu km?
 
- Châu Á là châu lục rộng nhất thế giới, diện tích 44,4 triệu km² (kể cả các đảo).
- Điểm cực Bắc là mũi Sê-li-u-xki nằm trên vĩ tuyến 77⁰44’B. Điểm cực Nam là mũi Pi-ai nằm ờ phía Nam bán đào Ma-lắc-ca ở 1⁰16’ B. 
- Châu Á tiếp giáp với các đại dương: Bắc Băng Dương (phía Bắc), Ấn Độ Dương (phía Nam), Thái Bình Dương (phía Đông).
- Phía Tây giáp châu Âu, châu Phi, Địa Trung Hải.
- Chiều dài từ điểm cực Bắc đến cực Nam: 8.500km.
- Chiều rộng từ bờ Tây sang bờ Đông: 9.200km.
 
Câu hỏi: So sánh phần đất nổi trên Trái Đất với châu Phi và châu Âu thì diện tích châu Á chiếm hao nhiêu?
 
Chiếm 1/3 diện tích, gấp rưỡi châu Phi, gấp 4 lần châu Âu.
 
2. Đặc điểm địa hình và khoáng sản
a. Đặc điểm địa hình
 
Câu hỏi: Dựa vào hình 1.2, em hãy tìm và đọc tên các dãy núi chính: Hi-ma-lay-a, Côn Luân, Thiên Sơn, An-tai, ... và các sơn nguyên chính: Trung - Xi-bia, Tây Tụng, A-ráp, I-ran, Đê-can, ...
- Tìm và đọc tên các đồng bằng rộng nhất: Tu-ran, Lưỡng Hà, Ấn-Hằng, Tây Xi-bia, Hoa Bắc, Hoa Trung, ...
- Xác định các hướng núi chính.
 
- Châu Á có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, đồ sộ với nhiều đồng bằng rộng lớn.
- Nhiều hệ thống núi và cao nguyên cao tập trung chủ yếu ở vùng trung tâm lục địa theo hai hướng chính: Đông - Tây và Bắc - Nam.
- Đồng bằng rộng lớn phân bố ở rìa lục địa.
- Các hệ thống núi, sơn nguyên và đồng bằng nằm xen kẽ nhau, địa hình chia cắt phức tạp.
 
b. Khoáng sản
Câu hỏi: Dựa vào hình 1.2, em hãy cho biết ở châu Á có những khoáng sản chủ yếu nào? Dầu mỏ và khí đốt tập trung nhiều nhất ở những khu vực nào?
 
Châu Á có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, các khoáng sản chủ yếu: dầu mỏ, khí đốt, than, sắt, crôm và kim loại màu.
Dầu mỏ và khí đốt tập trung nhiều nhất ở Tây Nam Á, Đông Nam Á.
 
Câu hỏi: Hãy nêu các đặc điểm về vị trí địa lí, kích thước của lãnh thổ châu Á và ý nghĩa của chúng đối với khí hậu.
 
- Châu Á có vị trí lãnh thổ kéo dài từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo nên lượng bức xạ Mặt Trời phân bố không đều, hình thành các đới khí hậu thay đồi từ Bắc đến Nam.
- Kích thước lãnh thổ rộng lớn, làm cho khí hậu phân hóa thành các kiểu khác nhau: khí hậu ẩm ờ gần biển, khí hậu lục địa khô hạn ở vùng nội địa.
 
Câu hỏi: Hãy nêu các đặc điểm của địa hình châu Á.
 
- Châu Á có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, đồ sộ, chạy theo hai hướng chính: Đông - Tây và Bấc - Nam. Đồng bằng rộng nằm xen kẽ với nhau làm cho địa hình bị chia cắt phức tạp.
- Các núi và sơn nguyên cao tập trung chủ yếu ở vùng trung tâm, trên các núi cao có băng hà bao phủ quanh năm.
 
Câu hỏi: Dựa vào hình 1.2, hãy ghi tên các đồng hằng lớn và các sông chính chảy trên từng đồng hằng vào vở học theo bảng mẫu SGK trang 6.