Hướng dẫn giải bài tập SGK Hoá học lớp 11 bài 38: Hệ thống hóa về hiđrocacbon

Bài 1 (trang 172 SGK Hóa 11): So sánh tính chất hoá học của:

a. Anken với ankin

b. Ankan với ankylbenzen

Cho ví dụ minh hoạ

Giải:

* So sánh tính chất hóa học anken và ankin:

- Giống nhau:

+ Cộng hiđro.

+ Cộng brom (dung dịch).

+ Cộng HX theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp.

+ Làm mất màu dung dịch KMnO₄.

- Khác nhau:

+ Anken: Không có phản ứng thế bằng ion kim loại.

+ Ankin: Ank-1-in có phản ứng thế bằng ion kim loại.

Bài 2 (trang 172 SGK Hóa 11): Trình bày phương pháp hoá học

a. Phân biệt các bình đựng khí riêng biệt không dán nhãn: H₂, O₂, CH₄, C₂H₄, C₂H₂

b. Tách riêng khí metan từ hỗn hợp với lượng nhỏ các chất C₂H₄, C₂H₂.

Giải:

a. Lấy các mẫu khí nhỏ từ các bình đừng khí và đánh số theo thứ tự.

- Cho tàn đóm qua các mẫu khí, mẫu nào làm tàn đóm bùng cháy thì đó là O₂.

- Lần lượt dẫn các mẫu khí còn lại qua dung dịch AgNO₃/NH₃, mẫu khí nào làm dung dịch xuất hiện kết tủa vàng thì đó là C₂H₂.

CH≡CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → AgC≡CAg↓ + 2NH₄NO₃

- Lần lượt dẫn các mẫu khí còn lại qua dung dịch brôm, khí nào làm nhạt màu dung dịch brôm thì đó là C₂H₄.

CH₂=CH₂ + Br₂ (nâu đỏ) → BrCH₂-CH₂Br (không màu)

- Đốt cháy hai mẫu khí còn lại, dẫn sản phẩm qua bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư, nếu xuất hiện kết tủa trắng thì đó là CH₄

2H₂ + O₂ → 2H₂O

CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

- Khí còn lại là H₂

b. Cho hỗn hợp khí đi qua dung dịch Br₂ dư, C₂H₄ và C₂H₂ sẽ tác dụng hết với dung dịch Br₂, khí đi ra là metan.

CH₂=CH₂ + Br₂ (nâu đỏ) → BrCH₂-CH₂Br (không màu)

CH≡CH + 2Br₂ (nâu đỏ) → Br₂CH-CHBr₂ (không màu)

Bài 3 (trang 172 SGK Hóa 11): Viết các phương trình hoá học của các phản ứng hoàn thành dãy chuyển hoá sau:

Giải:

Bài 4 (trang 172 SGK Hóa 11): Viết phương trình hoá học tổng quát của phản ứng đốt cháy các loại hiđrocacbon đã nêu trong bảng 7.2. Nhận xét về tỉ lệ số mol CO₂ và số mol H₂O trong sản phẩm cháy của mỗi loại hiđrocacbon.

Giải:

Bài 5 (trang 172 SGK Hóa 11): Khi đốt cháy hoàn toàn hiđrocacbon X (là chất lỏng ở điều kiện thường) thu được CO₂ và H₂O có số mol theo tỉ lệ 2:1. Công thức phân tử của X có thể là công thức nào sau đây?

A. C₄H₄

B. C₅H₁₂

C. C₆H₆

D. C₂H₂

Giải:

- Đáp án C

- Khi đốt cháy X thu được CO₂ và H₂O có số mol theo tỉ lệ 2 : 1

=> X có số C bằng số H

Mà X là chất lỏng ở điều kiện thường nên X chỉ có thể là C₆H₆