1. Tình hình chính trị
Câu hỏi: Tinh hình Đàng Ngoài ở thể kỉ XVIII như thế nào?
Từ những năm 30 của thế kỉ XVIII, triều đình Lê - Trịnh rơi vào cảnh sa đoạ nghiêm trọng. Vua Lê bất lực, các chúa Trịnh chi lo ăn chơi, hội hè,... Quan lại nhân đó ra sức hoành hành, áp bức, bóc lột nhân dân, quân lính kiêu căng, cậy thế hà hiếp dân chúng.
Câu hỏi: Sự mục nát của chính quyền họ Trịnh dẫn đến những hậu quả gì?
Sự mục nát của chính quyền họ Trịnh đã làm cho tình hình nông nghiệp suy sụp: mất mùa, lụt lội liên tục diễn ra, ruộng đất bị bọn địa chủ, quan lại cường hào chiếm khiến nông dân rơi vào cảnh đói khổ, phải bỏ làng đi tha phương cầu thực, xác người chết đói nằm ngổn ngang đầy đường.
Nhà nước đánh thuế nặng các loại sản phẩm, hàng hoá: công thương nghiệp sa sút, chợ phố điêu tàn.
-> Cuộc sống thê thảm đã thúc đẩy nông dân vùng lên chống lại chính quyền phong kiến.
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn
Câu hỏi: Hãy kể tên những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu ở Đàng Ngoài.
Những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu ở Đàng Ngoài:
- Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng (1737).
- Khởi nghĩa Lê Duy Mật (l 738 - 1770).
- Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương (1740 - 1751).
- Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu (1741 - 1751).
- Khởi nghĩa Hoàng Công Chất (1739 - 1769).
Câu hỏi: Em có nhận xét gì về phong trào nông dân Đàng Ngoài ở thế kỉ XVIII?
Phong trào nông dân ở Đàng Ngoài nổ ra liên tục, mạnh mẽ, cả miền xuôi lẫn miền ngược.
Các cuộc khởi nghĩa đều được quần chúng nhân dân tham gia ủng hộ rất tích cực, gây khó khăn cho triều đình Trịnh - Lê nhiều tổn thất.
Các phong trào cuối cùng đều thất bại.
Câu hỏi: Nhận xét về tính chất và quy mô của phong trào nông dân Đàng Ngoài ở thế kỉ XVIII.
Tính chất: Phong trào nổ ra quyết liệt trong hơn 10 năm, diễn ra phân tán, riêng lẻ, thiếu sự chi đạo thống nhất.
Quy mô: Rộng lớn từ miền xuôi cho đến miền ngược.
Câu hỏi: Ý nghĩa của phong trào khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài?
Phong trào đã gây cho triều đình Lê - Trịnh nhiều tổn thất, khó khăn.
Tuy thất bại nhưng ý chí đấu tranh chống áp bức, cường quyền của nghĩa quân đã làm lung lay nền thống trị của chính quyền Lê - Trịnh, chuẩn bị cơ sở thuận lợi cho thắng lợi của phong trào Tây Sơn sau này.