Tương truyền nàng Lý Thiên Hương, một thiếu nữ xinh đẹp, son sắt trung trinh, trải qua bi kịch giữa thời loạn lạc, bị bọn gian ác sát hại. Thi thể nàng kết lại nguyên vẹn một màu đen trải qua nhiều nắng mưa sương gió. Được báo mộng, sư trụ trì sơn tự đem thi thể nàng mai táng bên vách núi. Nấm mồ hoang nổi tiếng linh thiêng khắp vùng. Dân chúng, tiều phu, người đốt than, người ăn ong... gọi nàng là Bà Đen; núi Vân Sơn được gọi là núi Bà Đen từ đấy.
Hội xuân núi Bà, năm nào cũng có hàng chục vạn người kéo về dự lễ hội, leo núi, trèo dốc thắp một nén hương lên Điện Bà để cầu phước lộc an vui chơ thỏa tâm nguyện.
Núi Bà Đen nằm cách thị xã Tây Ninh khoảng 8 km. Quần thể di tích núi Bà trải dài, trải rộng trên một không gian núi rừng 24km2. Núi đèo trập trùng, quanh co uốn khúc. Khe suối róc rách, rì rầm. Cây cối xanh tươi một màu bao la, bát ngát. Có đủ tiếng chim rừng, thú rừng rúc gọi lúc hoàng hôn, lúc tàn canh.
Leo dốc lên cao, du khách sẽ nhìn thấy ngọn núi Phụng, ngọn núi Heo xanh biếc rừng cây. Lên đến chùa Vân Sơn, bạn ngồi nghỉ trên phiến đá, lau giọt mồ hôi, ngắm hồ nước trong veo, phẳng lặng như mặt gương nữ thần. Vượt dốc leo lên, Điện Bà đã hiện ra, gồm có chùa Hạ, chùa Trung, chùa Thượng, chùa Hang, động Thanh Long, động Ông Hổ, động Ba Cô, động Ba Tuần, động Thiên Thai, động Ông Tà,... Có biết bao nhiêu tượng Phật, đồ linh khí sơn son thếp vàng, hoặc bằng đồng lấp lánh. Tượng Bà với gương mặt phúc hậu, trong bộ lễ phục ngồi uy nghi... Năm nào, trước ngày mở hội, Bà cũng được "tắm ” và thay lễ phục mới. Lễ “tắm” Bà diễn ra vào lúc nửa đêm; chị nào, bà nào được tham dự là một diễm phúc.
Đến Điện Bà (Linh Sơn Thánh mẫu) và Chùa Bà Đen (Linh Sơn Tiên Thạch tự) không khí rất thoáng đãng, dù có rất nhiều khách hành hương. Suốt đêm ngày quanh năm, Điện Bà, chùa Bà Đen thơm ngát hương trầm, bập bùng lửa nến. Du khách nào đã ngủ lại nơi Ma Thiên Lãnh chót vót Bà Đen để ngắm cảnh trăng sao, mây trời, và sẽ cảm thấy tâm hồn mình đang bay bổng giữa 9 tầng không.
Có thể lên thăm Điện Bà bằng leo dốc, có thể đi cáp treo hoặc máng trượt. Có thể thưởng thức bữa cơm chay sau khi lễ Phật và cúng Bà xong. Có thể ăn bánh canh Trảng Bàng, bánh tráng phơi sương Trảng Bàng với rau rừng đậm đà thơm chát. Đặc sản hấp dẫn nhất là món Thằn lằn núi chiên giòn, "ăn một thèm mười, ăn một lần nhớ mãi".
Đi thăm thú núi Bà Đen để ngắm cảnh giang sơn hùng vĩ. Đi lễ hội Bà Đen để thỏa lòng ước nguyện, tâm nguyện bấy lâu nay: cầu mong yên vui, hạnh phúc.