Vẻ đẹp của tâm hồn “thi gia” được thể hiện qua những chi tiết nào của bài thơ?
Câu hỏi: “Đối thử lương tiêu nại nhược hà?” - thể hiện tất cả sự xốn xang, rung động mạnh mẽ của một tâm hồn nghệ sĩ. cần lưu ý: dù trong hoàn cảnh ngục tù nhưng Bác lại thấy đối diện với mình chỉ có vẻ đẹp của đêm trăng.
- Tư thế ngắm trăng: lặng lẽ đầy say mê. Toàn bộ tình cảm với trăng, vì hoàn cảnh “ngục trung vô tứu diệc vô hoa” nên chỉ còn biết trút vào trong ánh nhìn tha thiết, vời vợi. Không miêu tả tình cảm trực tiếp mà chỉ gợi lên một tư thế. Chính vì thế mà thế giới cảm xúc trở nên sâu thẵm, mênh mang khó có thể nói hết bằng lời.
Sự hoán đổi vị trí giữa người (nhân, thi gia) và trăng (nguyệt) ở hai câu thơ Kết bài có ý nghĩa gì?
- Ở câu thơ thứ ba, trăng là vẻ đẹp mà con người hướng tới chiêm ngưỡng một cách say mê.
- Sự hoán đổi vị trí câu thơ thứ tư khiến cho con người trở thành đối tượng chiêm ngưỡng của trăng. Con người trở thành cái đẹp tỏa sáng. Cái đẹp ấy rực rỡ đến mức cái đẹp của thế giới tự nhiên cũng phải say mê chiêm ngưỡng.
Như thế trăng và người là sự sóng đôi của cái đẹp. Hai cái đẹp đó cùng đối diện và tỏa sáng bên nhau tạo ra một sự cộng hưởng. Ngục tù lúc này lại trở thành nơi gặp gỡ - tương giao - tỏa sáng của cái đẹp.