Phố phường đã rực đỏ hoa phượng, ve kêu râm ran suốt ngày. Hè đã đến rồi đây! Kết thúc năm học tốt đẹp, cu Dũng được bô mẹ dưa về quê chơi. Thích quá! Thích thật!
Quê Dũng ở vùng đồi chè, rừng cọ. Về đây mới được vài hôm mà Dũng đã quen với tất cả. Ngôi nhà Dũng đến ở dưới chân núi, đối diện với đồi chè. Dũng thường theo chú và anh vào rừng hoặc lên núi kiếm củi. Vốn yêu thiên nhiên, Dũng cứ say mê ngắm rừng cọ lá xanh mướt, lóng lánh dưới ánh mặt trời. Một điều làm Dũng thú vị nhất là chim: chim ở đây không phải là một bầy, một loài mà là cả rừng, vô số chim, đủ loại, nhiều không đếm được. Loài chim nào cũng đẹp, hót cũng hay. Dũng rất muốn có một chú chim non. Về nhà, Dũng lúi húi đan lồng. Chú Quang rất hiểu Dũng, chú kiếm bằng được cho Dũng một chú chim non. Dũng vui quá, cám ơn chú rối rít rồi thận trọng ấp chú chim nhỏ vào ngực mình, từ từ đi về nhà.
Chú chim này có lẽ mới dược vài tuần tuổi. Bộ lông của chú mịn như tơ. Lông trên cổ màu xanh biếc, điểm những đường viền vàng tươi, cái mỏ nhỏ xíu đo đỏ, hồng hồng; hai cánh yếu ớt màu tím sẫm, lóng lánh vài nhánh hồng hoặc đỏ. Nó đang nằm gọn trong tay Dũng, mắt lim dim, ngực phập phồng sợ hãi.
Dũng đưa chim vào lồng và treo ở cây bưởi trước nhà. Chiếc lồng thật đẹp. Những gióng tre ngà được Dùng trau chuốt tỉ mỉ bóng và sáng. Cửa lồng to, có hai râu tôm nhỏ làm đẹp. Trong lồng, ngoài hai chén nhỏ đựng nước và thức ăn còn có những cành cây bắc ngang thành bậc cho chim nhảy múa.
Từ hôm có chim, cu Dũng quên tất cả để chăm sóc chim. Dũng xin bà những hạt đổ xanh đem ngâm nước tróc vỏ cho chim ăn. Cu cậu còn bắt cào cào châu chấu, bọ ngựa hoặc đi kiếm quả ổi, chuối chín để tẩm bổ cho chim. Được như vậy còn sướng hơn ở rừng. Vậy mà chim vẫn buồn. Đến những con châu chấu béo mẫm được vặt càng, chim cũng chẳng buồn ngó tới. Nó nằm ủ rũ trong lồng nhìn ra khoảng không gian trong xanh quen thuộc. Nó nhớ rừng, nhớ bố mẹ, nhớ bạn bè. Những khi nghe tiếng chim hót vang lên như gợi nhớ, chim lại bật dậy nhảy khắp lồng, mong tìm được một lối ra. Nhưng những thanh tre độc ác đã ngăn chim đến với tự do.
Rồi một hôm, có đôi chim từ đâu bay tới kéo theo một đàn chim cùng lứa với chú chim trong lồng. Đôi chim sà xuống cành bưởi thấp nhất, vừa kêu vừa đập cánh dữ dội. Chú chim trong lồng vùng dậy, bất lực đập cánh một cách yếu ớt. Dũng bất chợt gặp cảnh ấy và em hiểu rằng: đôi chim ấy là bố mẹ của chú chim trong lồng. Nhìn đàn chim ríu rít tập bay chuyền, Dũng đã khóc và suy nghĩ mãi. Thấy thế, mẹ bảo Dũng:
- Thôi, thả nó ra con ạ!
Hôm sau, đôi chim ấy lại đến. Nó đến gần Dũng kêu lên những tiếng như van lơn. Thế là Dũng quyết định. Em đến gần lồng chim, kiểng chân mở cửa lồng, đem chú chim đặt trên lòng bàn tay. Đôi chim bố mẹ chao liệng trên đầu Dũng, hót vang sung sướng. Chú chim non bỡ ngỡ đứng dậy bằng đôi chân nhỏ xíu... và bỗng nhiên bay vọt lên cao. Chim bố, chim mẹ cùng đàn con đậu trên cành bưởi quay về phía Dũng cúi đầu như cảm ơn rồi theo nhau bay vào rừng.
Hôm sau và nhiều hôm sau nửa, đàn chim ấy kéo đến cây bưởi nhà Dũng ngày càng đông. Con chim non ấy đậu lên vai Dũng, mổ vào cánh tay như muốn rú Dũng theo. Đàn chim đang tập bay chuyền, chúng nó đùa chuyền từ cành này sang cành khác, hót líu lo. Dũng đi theo bầy chim vào rừng lúc nào không biết.
Trời! Một khu rừng hiện ra trước mắt. Dũng đang đứng giữa màu sắc lạ kì của các loài chim và tiếng hót mê li của chúng. Dũng say mê ngắm nhìn. Thế giới lộng lẫy của các loài chim làm Dũng vừa ngạc nhiên, vừa sung sướng. Chúng đang hót như chào mừng cậu bé. Dũng nghĩ: “Đây là món quà chú chim nhỏ ấy tặng mình đây”.
Dũng ngước nhìn lên, đàn chim xanh đang bay về phía trước. Một cái cổ xanh biếc quay lại phía Dũng. Bất chợt, Dũng giơ tay vẫy vẫy. Em nhìn theo đến khi đàn chim chỉ còn là những chấm nhỏ.