Truyện nói về một cuộc hội ngộ của 5 ông thầy bói nhân buổi chợ ế hàng. Họ tranh luận về con voi mà họ xem bằng "tay”’, tất cả đều mù nên mỗi "thầy" nhận diện con voi một cách khác nhau.
Thầy bói sờ vòi voi thì bảo "sun sun như con đỉa".
Thầy bói sờ ngà lại phán con voi "chần chẫn như cúi đòn càn".
Lão thầy bói sờ tai voi lại khẳng định nó "bè bè như cái quạt thóc".
Lão thầy bói thứ tư sờ chân voi, lại cãi là voi "sừng sững như cái cột đình".
Lão thầy bói thứ năm sờ đuôi lại nói con voi "tun tủn như cái chổi sề cùn".
Cả 5 ông thầy bói đều thuộc thế giới mù, nên thầy nào cũng dùng cách ví von so sánh tả con voi thật hóm hỉnh, buồn cười. Năm thầy bói đều có nhận xét đúng nhưng chỉ đúng một bộ phận của con voi. Vì mù quen nói mò, nhưng thầy bói nào cũng tin là mình tuyệt đối đúng, đắp tai trước chân lí, trước sự thật rành rành.
Cuộc cãi vã của 5 ông thầy bói trở nên ồn ào. Cuộc đấu khẩu thành cuộc xô xát. Màn hài kịch trở thành màn bi – hài kịch. Năm lão thầy bói đã "đánh nhau toạc đầu, chảy máu" làm cho thiên hạ được một bữa ôm bụng mà cười!
Từ câu chuyện cười "Thầy bói xem voi" mà nhân dân ta có câu tục ngữ: "Thầy bói nói mò". Truyện cười này nhằm chế giễu bọn thầy bói mắt đã mù mà còn giở trò bịp bợm, kiếm ăn bằng trò mê tín dị đoan.
Truyện "Thầy bói xem voi" còn mang tính ngụ ngôn sâu sắc. Nhân dân nêu lên bài học về cách nhìn và cách đánh giá sự vật, hiện tượng. Không được chủ quan, phiến diện. Phải có quan điểm toàn diện. Trong học tập và cuộc sông hằng ngày, bài học ấy rất cần thiết đối với mỗi người.