LUYỆN TẬP VIẾT MỘT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH
MỘT SỐ ĐOẠN VĂN THAM KHẢO
Đề 1: Tục ngữ có câu: Đi một ngày đàng học một sàng khôn. Nhưng có bạn nói: Nếu không có ý thức học tập thì chắc gì đã có “sàng khôn” nào! Hãy nêu ý kiến của riêng mình và chứng minh cho ý kiến đó.
Trải qua bao đời học tập và lao động, từ thế hệ này sang thế khác. Ông cha ta đã đúc kết thành câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Thực tế đó đã được cuộc sống chứng minh. Song nếu ta không có ý thức học tập thì chắc gì đã có “sàng khôn” nào! Vâng đúng vậy, nếu ta cứ “đi” một cách vô tư, nhởn nhơ thì chắc chắn là chẳng học được gì.
“Đi một ngày đàng” chỉ sự tiếp xúc của con người với xã hội. Khi ta đi ra ngoài ta sẽ được gặp gỡ nhiều người của xã hội, được nghe nhiều câu chuyện dở hoặc hay được biết nhiều lời ăn tiếng nói và nhiều cách suy nghĩ về những vấn đề xã hội khác nhau. Từ đó, trí hiểu biết của ta được nâng cao, mở rộng hơn, ta có thể rút ra nhiều kinh nghiệm và nhiều bài học bổ ích trong cuộc sống. Không phải chỉ có sách vở mà chính thực tế cuộc sống cũng dạy cho ta nhiều điều cần thiết. Như vậy là “Đi một ngày đàng” ta đã có thêm “một sàng khôn”.
Tuy nhiên, trong thực tế, ta chỉ có “một sàng khôn” khi có ý thức tìm hiểu, quan sát cuộc sống xung quanh. Bà Huyện Thanh Quan khi đi qua Đèo Ngang đã phải “dừng chân đứng lại” để ngắm nhìn “trời, non, nước” mới có những phát hiện tinh tế về thiên nhiên, con người, cuộc sống nơi này. Nguyễn Trãi đi nhiều nơi song cũng phải quan sát, ghi chép nhiều mới có được “Dư địa chí” - cuốn sách về địa lí đầu tiên của nước ta. Bản thân nhà bác học Lê Quý Đôn, ông luôn có những “túi gấm” chứa đựng những thông tin mà ông ghi chép lại được từ sự quan sát cuộc sống quanh mình... Thử hỏi, cuộc sống quanh ta vô cùng sinh động, phong phú nếu không có ý thức quan sát thì sao có thể có được sàng khôn? Điều đó đã xảy ra với nhân vật anh ngốc trong truyện cổ tích “Dạy chồng”. Vợ dặn anh thấy có đám đông thì phải chạy lại mà nói “Xin chia buồn cùng tang gia”. Nghe lời vợ, anh đi đường gặp một đám cưới nhưng chẳng để ý xem nó giống và khác đám hôm trước thế nào, cứ thế chạy lại gần nói điều xui xẻo kia ra. Hậu quả là anh bị đánh một trận tơi bời. Ngày nay cũng có nhiều anh ngốc như vậy, đi nhiều nơi nhưng không biết nhìn nhận, quan sát sự việc, sự vật tường tận nên chẳng những không học được điều gì hay khôn mà lại rước về nhiều cái dại. Có người ra đường gặp bạn bè, chơi bời lêu lổng khi về mắc vào vòng nghiện ngập, trộm cắp, bệnh tật,... Họ đã không đế ý đến những tai họa mà họ có thể gặp phải.
Vậy là dù có đi nhiều ngày đàng mà không có ý thức học tập thì không thể có được sàng khôn nào. Có thể xem, đó là ý nghĩa bổ sung cho ý nghĩa câu tục ngữ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” thêm hoàn chỉnh.
Đề 2. Chứng minh rằng văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có
Văn chương là tiếng nói của tình cảm con người, nó khơi dậy trong mỗi người những tình cảm sẵn có nhưng nó cũng gây cho ta những tình cảm ta chưa có. Đó là lòng vị tha, sự đồng cảm, là khát vọng cống hiến, hy sinh...Văn chương nhen nhóm, làm nảy nở và tạo ra những tình cảm đó.
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá đã làm rung động những trái tim cộc cằn, khô khan, gây cho người ta một tình yêu thương đồng loại và chấp nhận hy sinh. Hay bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương, bài thơ Sau phút chia ly của Đoàn Thị Điểm, không ai có thể chắc chắn rằng mình không thương xót, đồng cảm, với những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa, cũng không ai có thể chắc rằng mình sẽ có một tình cảm vợ chồng sâu sắc đến vậy.
Dù bạn là người khô khan, cộc cằn đến đâu thì liệu bạn có chắc rằng mình sẽ không rơi lệ khi chứng kiến cảnh chia tay giữa hai anh em Thành và Thuỷ trong “Cuộc chia tay của những con búp bê”. Sự chia sẻ, tâm hồn rộng mở chính là quà tặng tinh thần đẹp nhất mà văn chương mang đến cho chúng ta. Bạn có chú ý đến từ “gây” trong đề bài. Từ “gây” ở đây gợi cho người đọc một sự lôi kéo, dường như đó là cái không tốt. Bởi cũng như cuộc sống muôn màu, văn học cũng được tạo nên từ nhiều mảnh ghép khác nhau; có những mảnh ghép làm cho nền văn học thêm đặc sắc, độc đáo nhưng cũng có những thành phần làm văn học trở nên u tối, đầy rẫy những xấu xa. Nói như thế, có nghĩa là, bên cạnh những tình cảm tích cực, văn học còn mang đến cho ta những mặt tiêu cực trong suy nghĩ và lối sống mà tư tưởng yêu đương tuổi học trò là một ví dụ chẳng hạn.
Văn học mang đến cho cuộc sống chúng ta nhiều thứ thật đấy. Nhưng tiếp nhận chúng thế nào, cảm nhận chúng ra sao lại là một vấn đề khác. Hãy để những tình cảm trong văn học mãi luôn là những tình cảm đẹp, thiêng liêng nhất...và còn gì đẹp hơn nếu bạn biến chúng thành tình cảm thật trong cuộc sống này.
Đề 3. Văn chương luyện những tình cảm ta sẵn có.
“Đọc những bài ca dao tình nghĩa con người, ta càng thêm yêu ông bà, cha mẹ ta hơn. Qua những bài ca, những câu hát than thân, ta càng hiểu rõ và càng thương cha ông ta, nhất là những người chị, người mẹ Việt Nam ngày xưa. Tương tự như thế, đọc chùm thơ Đường của Lý Bạch, của Hạ Tri Chương, Đỗ Phủ, tình yêu quê hương của chúng ta được bồi đắp bởi những cung bậc rung động thật tinh tế. Qua bài kí: “Một thứ quà lúa non: Cốm”; “Mùa xuân của tôi”, ta thấm thía thêm biết bao vẻ đẹp của cây lúa Việt Nam, của mùa xuân Hà Nội, mùa xuân Tổ quốc ta... kể sao cho hết, dẫn sao cho cùng những tác dụng... công dụng kì diệu của văn chương.
(Theo Vũ Dương Quý)
Đề 4. Nói dối là có hại cho bản thân.
Nói dối là có hại cho bản thân. Bởi lẽ những người nói dối không bao giờ nhớ hết những điều mình đã nói. Vì vậy, sớm hoặc muộn những điều họ nói dối sẽ bị mọi người phát giác. Đến lúc đó chẳng còn ai tin họ nữa, danh dự, uy tín sẽ bị đánh mất. Chắc các bạn còn nhớ câu chuyện “Chú bé chăn cừu”. Chuyện kể rằng có chú bé chăn cừu bỗng một hôm la lên: “Có chó sói tới ăn thịt cừu” mọi người đổ xô đến nơi mới biết đó là trò đùa tai quái của chú bé. Lần sau bầy sói đến thật, chú bé la lên kêu cửu nhưng chẳng còn ai đến nữa. Đây là hậu quả tai hại của việc nói dối. Tôi và các bạn đừng ai nói dối nữa nhé!
Đề 5. Chứng minh rằng Bác Hồ luôn yêu thương thiếu nhi.
Bác Hồ không chỉ là người lãnh tụ của nước Việt Nam mà hơn hết Người là một vị cha già của dân tộc ta. Người có đặc biệt yêu thương nhân dân như bác mẹ, anh em, con cháu mình. Đặc biệt là thế hệ mầm non thiêu niên nhi đồng thì Bác dành một tình yêu thương một sự quan tâm đặc biệt lớn.
Dù cuộc chiến tranh khốc liệt nhưng Bác không quên yêu thương những thế hệ mầm non tương lai. Người dạy chúng ta rằng “Người nhỏ làm việc nhỏ tùy theo sức của mình”. Bác đang dạy dỗ chúng ta những thế hệ thiếu niên nhi đồng biết lao động vì lao động chính là vinh quang. Người nhỏ thì làm những việc nhỏ để giúp đỡ bố mẹ như quét sân quét nhà.
Mỗi người học sinh chúng ta không thể nào quên được hình ảnh Bác Hồ thắt khăn quàng đỏ cho một bạn học sinh. Biểu tượng ấy đã chứng minh được bác Hồ luôn dành tình cảm tốt đẹp cho những bạn thiếu niên nhi đồng. Hình ảnh khăn quàng đỏ thắm trên vai mà thấy trân trọng hơn khi được tự tay Bác – con người cao cả ấy quàng lên cổ mình.
Chúng ta làm sao quên được hình ảnh Bác Hồ bế một em bé và đưa cho em quả táo, khi Bác dự tiệc ở Tòa thị chính Pari.
Thử hỏi nếu như không yêu quý thiếu nhi thì sao Bác có thể làm như thế được. Bác luôn yêu thương thiêu niên nhi đồng, dành cho chúng những điều hay lẽ phải, những món quà giản dị nhất nhưng cũng ý nghĩa nhất.
Đề 6. Chứng minh rằng Bác Hồ rất yêu cây cối.
Sinh thời có lần Bác đã từng nói Bác không tham danh vọng mà muốn sống hòa cùng thiên nhiên nơi có núi cao rừng biếc và làm bạn với các cụ phụ lão và các cháu thiếu niên nhi đồng. Thời gian rảnh rỗi, Bác vẫn sống như một người dân bình thường, hòa mình vào thiên nhiên:
“Việc quân việc nước đã bàn
Xách bương dắt trẻ ra vườn tưới rau”
Nơi Bác sống và làm việc luôn hòa trong thiên nhiên, cây cối, cỏ hoa. Nếu ai đã được đến thăm lăng Bác thì ta có thể thấy cây cối xung quanh rất xanh và đẹp. Bên dưới nhà sàn nơi Bác ở, cây cối cũng um tùm tươi tốt. Chung quanh đâu đâu cũng là một màu xanh lá thể hiện được bao yêu thương Bác dành cho cỏ cây.
Chính Bác đã nhờ một đồng chí cuộn tròn trước rễ đa đã lìa khỏi cành và chôn xuống đất. Ít lâu sau, chiếc rễ đa đã bám rễ và phát triển rất tốt. Và có một sự kỳ thú là đoàn thiếu nhi nào vào thăm vườn Bác, không ai bảo ai, bạn nào cũng thích chơi chui qua chui lại chiếc rễ đa mọc thành hình tròn xinh xắn kia. Bác chẳng những yêu thiếu nhi mà còn yêu cà chiếc rễ đa, không lỡ vứt nó đi.
Bác yêu cây cỏ với tất cả tấm lòng. Bác gửi gắm nơi cây những hình ảnh đẹp đẽ nhất: Hoa râm bụt là một hình tượng về tấm lòng yêu nước của Bác. Cây vú sữa là một hình tượng của tấm lòng Bác luôn nhớ thương đồng bào Nam Bộ. Năm 1955, đồng bào miền Nam gửi biếu Bác một cây vú sữa và một quả dừa. Cây vú sữa được Bác trồng giữa bờ ao cạnh ngôi nhà Bác ở đầu tiên trong Phủ Chủ tịch. Ngày ngày, tuy bận trăm công nghìn việc của Chủ tịch nước, nhưng trước giờ làm việc buổi sáng hay sau giờ làm việc buổi chiều, Bác Hồ đều chăm sóc tưới cho cây vú sữa.
Hơn thế nữa, Bác Hồ còn phát động phong trào Tết trồng cây trong cả nước:
Mùa Xuân là Tết trồng cây,
Làm cho đất nước càng ngày càng Xuân
Nhìn vào Bác, chúng ta có thể hiểu cây cối chính là người bạn chân tình của Bác và của cả chúng ta. Bác đã yêu thiên nhiên như yêu chính bản thân mình. Cũng vì vậy, chúng ta phải biết giữ gìn cây cối, bảo vệ môi trường vì Bác và vì chúng ta.
Đề 7. Chứng minh cần phải chọn sách mà đọc.
Sách là tri thức của nhân loại, là chân trời của cuộc đời. Nhưng sách cũng có sách tốt, sách xấu, vì vậy chúng ta phải biết lựa chọn sách mà đọc cho phù hợp với trình độ, lứa tuổi, nghề nghiệp. Là học sinh, bạn hãy nên chọn những quyển sách giải đáp những kiến thức uề khoa học tự nhiên khoa học xã hội, về vũ trụ, về cây cối, và hoạt động của cơ thể con người. Chẳng hạn như bộ sách hàng vạn câu hỏi vì sao? Lịch sử Việt Nam bằng tranh, danh nhân thế giới, thế giới tâm hồn... Đó là những quyển sách thật bổ ích. Bạn hãy tránh xa những cuốn sách có nội dung xấu: đồi truỵ, phản động. Nó làm cho tâm hồn con người trở nền đen tối u buồn, lao vào những thú vui tầm thường, nhạt nhẽo. Và tất nhiên bạn cũng nền hạn chế đọc những truyện tranh. Bởi vì những câu văn trong truyện tranh thường quá ngắn, ít tính văn chương, hình ảnh thường có tính bạo lực, nội dung truyện bị rút gọn đến mức tối đa, ta không thấy được diễn biến tâm lí và vẻ đẹp của tâm hồn nhân vật.