1. Bài C1 trang 40 sgk vật lí 7
C1. Em đã từng nghe thấy được tiếng vang ở đâu? Vì sao em nghe được tiếng vang đó?
Hướng dẫn giải:
Một số ví dụ về tiếng vang:
+ Tiếng vang ở vùng có núi. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến núi rồi dội trở lại đến tai ta.
+ Tiếng vang trong phòng rộng. vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến tường phòng rồi dội lại đến tai ta.
+ Tiếng vang từ giếng sâu. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến mặt nước giếng rồi dội lại tai ta.
2. Bài C2 trang 40 sgk vật lí 7
C2. Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời?
Hướng dẫn giải:
Ta thường nghe thấy âm thanh trong phòng kín to hơn khi ta nghe chính âm thanh đó ngoài trời vì ở ngoài trời ta nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên nghe to hơn.
3. Bài C3 trang 40 sgk vật lí 7
C3. Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong phòng nào có âm phản xạ?
b) Hãy tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang. Biết vận tốc trong không khí là 340m/s.
Hướng dẫn giải:
Vân tốc âm trong không khí là 340 m/s nên với các khoảng cách nhỏ vài mét âm chỉ truyền trong thời gian cỡ 1/100 giây. Do đó, âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ lại gần như cùng 1 lúc.
a) Một người sẽ nghe thấy tiếng vang khi âm phản xạ lại cách âm phát ra ít nhất là 1/15 giây.
Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ. Khi em nói to trong phòng nhỏ, mặc dù vẫn có âm phản xạ từ tường phòng đến tai nhưng không nghe thấy tiếng vang vì âm phản xạ từ tường phòng và âm nói ra đến tai gần như cùng một lúc (vận tốc truyền âm trong không khí là 340 m/s nên với các khoảng cách vài trăm mét âm chỉ truyền trong một phần trăm của giây).
b) Khoảng cách giữa người nói và bức tường để nghe rõ được tiếng vang:
Để có được tiếng vang thì thời gian nghe được âm phản xa cách âm trực tiếp là 1/15 giây.
Vậy khoảng cách ngắn nhất (Smin) từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang bằng quãng đường âm truyền. Do đó:
Kết luân: Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách âm phát ra một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
4. Bài C4 trang 41 sgk vật lí 7
C4. Trong những vật sau đây:
Miếng xốp, ghế nệm mút;
Mặt gương; tấm kim loại;
Áo len; cao su xốp;
Mặt đá hoa, tường gạch.
Vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém.
Hướng dẫn giải:
+Vật phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém) có bề mặt nhẵn, cứng
+ Vật phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt) có bề mặt gồ ghề, mềm
=> Vật phản xạ âm tốt: Mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch.
Vật phản xạ âm kém: Miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp.
5. Bài C5 trang 41 sgk vật lí 7
C5. Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
Hướng dẫn giải:
Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm tiếng vang. Âm nghe được rõ hơn
6. Bài C6 trang 41 sgk vật lí 7
C6. Khi muốn nghe rõ hơn, người ta thường đặt bàn tay, khum lại, sát vào vành tai đồng thời hướng tai về phía nguồn âm. Hãy giải thích tại sao?
Hướng dẫn giải:
Mỗi khi khó nghe âm, người ta thường đặt bàn tay khum lại sát vào vành tai, đồng thời hướng tai về phía nguồn âm để hướng âm phản xạ từ tay đến tai giúp ta nghe được âm to hơn.
7. Bài C7 trang 42 sgk vật lí 7
C7. Người ta thường sử dụng sự phản xạ của siêu âm để xác định độ sâu của biển. Giả sử tàu phát ra siêu âm và thu được âm phản xạ của nó từ đáy biển sau 1 giây. Tính gần đúng độ sâu của đáy biển, biết vận tốc truyền siêu âm trong nước là 1500m/s.
Hướng dẫn giải:
Sử dụng công thức S = v.t để tính độ sâu của đáy biển
Thời gian đi và về của âm là như nhau, nên âm truyền từ tàu tới đáy biển trong 0,5 giây.
Độ sâu của đáy biển là: 1500 x 0,5 = 750m.
8. Bài C8 trang 42 sgk vật lí 7
C8. Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong những trường hợp nào dưới đây?
a) Trồng cây xung quanh bệnh viện.
b) Xác định độ sâu của biển
c) Làm đồ chơi “điện thoại dây”
d) Làm tường phủ dạ, nhung.
Hướng dẫn giải:
Trồng cây xung quanh bệnh viện để cây phản xạ các tạp âm (tiếng còi xe, động cơ xe, tiếng người nói, tiếng máy móc…) từ bên ngoài vào trong bệnh viện giúp bệnh viện được yên tĩnh.
Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong:
a) Trồng cây xung quanh bệnh viện.
b) Xác định độ sâu của biển
d) Làm tường phủ dạ, nhung.