A. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
1. Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
Câu 1 (Trang 118 SGK):
Dựa vào hình 1 và thông tin trong mục 1, em hãy cho biết:
- Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất.
- Góc nghiêng của trục Trái Đất khi tự quay.
- Thời gian Trái Đất tự quay quanh trục hết một vòng.
Trả lời:
Dựa vào hình 1 và thông tin mục 1 trong SGK, ta thấy:
- Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất là từ Tây sang Đông.
- Góc nghiêng của trục Trái Đất khi tự quay: 66°33 .
- Thời gian Trái Đất tự quay quanh trục hết một vòng: 23 giờ 56 phút 04 giây qin ước 24 giờ).
Câu 2 (Trang 118 SGK):
Sử dụng quả Địa cầu để mô tả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.
Trả lời:
- Dùng tay đây nhẹ quả Địa câu từ Tây sang phía Đông:
- Mô tả các đặc điểm: Hướng tự quay, thời gian quay 1 vòng, trục Trái Đất.
(Trái Đất tự quay quanh một trục tưởng tượng nối liền hai cực và nghiêng 66
o33’ trên mặt phẳng quỹ đạo. Hướng tự quay là từ Tây sang Đông. Thời gian Trái Đất tự quay một vòng quanh trục trong một ngày đêm là 24 giờ).
- Lần lượt các vị trí trên bề mặt quả Địa cầu đều di chuyến, riêng hai điểm cực không di chuyển.
2. Hệ quả chuyện động tự quay quanh trục của Trái Đất
a. Ngày đêm luân phiên
Câu hỏi (Trang 119 SGK).
Sử dụng quả địa cầu để trình bày hiện tượng ngày đêm luân phiên trên Trái Đất.
Trả lời:
Dùng 1 đèn pin chiếu sáng vào quả Địa cầu, rồi dùng tay đẩy nhẹ quả Địa cầu từ Tây sang phía Đông.
- Ánh sáng chỉ chiếu được một nửa quả Địa cầu. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa bị che khuất gọi là đêm.
- Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ Tây sang Đông nên khắp mọi nơi trên Trái Đất lần lượt có ngày và đêm kế tiếp nhau.
b. Giờ trên Trái Đất
Câu hỏi 1 (Trang 120 SGK) Dựa vào hình 2, em hãy:
- Cho biết tên một số quốc gia sử dụng giờ của nhiều khu vực.
- Kể tên một số quốc gia sử dụng cùng khu vực giờ với Việt Nam.
Sử dụng quả địa cầu để trình bày hiện tượng ngày đêm luân phiên trên Trái Đất
Trả lời:
Qua hình 2 trong SGK: các khu vực giờ trên thế giới, ta biết:
- Một số quốc gia sử dụng giờ của nhiều khu vực: Liên Bang Nga, Canada, Trung Quốc, Ôxtrâylia, Hoa Kỳ,...
- Một số quốc gia sử dụng cùng khu vực giờ với Việt Nam: Lào, Thái Lan, Campuchia, Inđônêxia,...
Câu hỏi 2 (Trang 120 SGK) Dựa vào hình 2, em hãy:
Đêm gala nghệ thuật "Sắc màu văn hoá bốn phương" được truyền hình trực tiếp vào 20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại Việt Nam. Vậy khi đó ở các địa điểm Xơ-un (Hàn Quốc). Mát-xcơ-va (Nga), Ma-ni-la (Phi-lip pin) là mấy giờ?
Trả lời:
Đêm Gala nghệ thuật “Sắc màu văn hóa bốn phương” truyền hình trực tiếp lúc
20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại Việt Nam. Giờ ở Xê-un (Hàn Quốc), Mát-xcơ-va| (Nga), Ma-ni-la (Phi-lip-pin), là:
- Múi giờ của Hàn Quốc là (+9), nên khi 20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại Việt Nam thì ở Xê-un là 22 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019.
- Mát-xcơ-va (Nga) múi giờ (+3), nên khi 20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại: Việt Nam thì ở Mát-xcơ-va (Nga) là 16 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019.
- Ma-ni-la (Phi-lip-pin) múi giờ (+ 8), nên khi 20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại Việt Nam thì ở Mát-xcơ-va (Nga) là 21 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019.
c. Sự lệch hướng chuyển động của vật thể
Câu hỏi 2 (Trang 120 SGK)
Quan sát hình 4, em hãy cho biết:
- Ở nửa cầu Bắc, vật chuyển động theo chiều kinh tuyến lệch về bên trái hay bên phải so với hướng di chuyển ban đầu.
- Ở nửa cầu Nam, vật thể chuyển động theo chiều kinh luyến lệch về bến trái hay bên phải so với huớng di chuyển ban đầu.
Trả lời:
Qua hình 4 trong SGK. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thế trên Trái Đất, ta thấy:
- Ở bán cầu Bắc, vật thể chuyển động theo chiều kinh tuyến lệch về phía bên phải so với hướng ban đầu.
- Ở bán cầu Nam, vật thể chuyến động theo chiều kinh tuyến lệch về phía bên trái so với hướng ban đầu.
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG:
Câu 1 (Trang 121 SGK):
Ở sảnh các khách sạn thường treo một số đồng hồ của các địa điểm khác nhau trên thế giới, các đồng hồ này chỉ các giờ khác nhau. Tại sao lại như vậy? Nếu đặt thêm đồng hồ địa điểm Hà Nội vào hình thì đồng hồ đó sẽ chỉ mấy giờ?
Trả lời:
- Khách sạn thường là nơi có nhiều khách du lịch ở các nước trên thế giới. Việc treo nhiều đồng hồ ở một số địa điểm khác nhau như vậy giúp khách du lịch có thể tiện theo dõi giờ.
- Các đồng hồ chỉ giờ khác nhau trong sảnh khách sạn là do giờ ở cùng một thời điểm tại các địa điểm đó khác nhau. Cụ thể, ở Lốt-an-giơ-lét là 2 giờ 30 phút, Niu Oóc là 5 giờ 30 phút, Luân Đôn là 10 giờ 30 phút, Tô-ky-ô là 7 giờ 30 phút (19 giờ 30 phút).
- Nếu đặt thêm đồng hồ địa điếm Hà Nội vào hình, thì đồng hồ sẽ chỉ 5 giờ 30 phút (17 giờ 30 phút).
Câu 2 (Trang 121 SGK):
An sống ở Hà Nội và có bạn sống ở thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin). Vào lúc 11 giờ trưa, sau khi đi học về, An định gọi điện cho bạn để nói chuyện. Bố khuyên An không nên làm như vậy. Theo em, tại sao bố lại khuyên An như thế?
Trả lời:
Bố An khuyên An không gọi điện cho bạn vì:
- Xao Pao-lô (Bra-xin) thuộc khu vực giờ (-3), nên khi ở Hà Nội là 11 giờ trưa thì Xao Pao-lô (Bra-xin) là 0 giờ sáng. Lúc đó bạn của An đang là giờ ngủ vì vậy An không nên gọi điện nói chuyện.
B. CÂU HỎI LUYỆN TẬP BỔ SUNG VÀ HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI
Câu 1: Thời gian Trái Đất tự quay quanh trục tưởng tượng 1 vòng hết
A. 12 giờ.
B. 24 giờ.
C. 36 giờ.
D. 48 giờ.
Câu 2: Trục Trái Đất nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo khi tự quay, một góc là
A. 8°34’.
B.23°23’.
C. 23°27’.
D. 66°33 .
Câu 3: Trái Đất quay quanh trục tưởng tượng theo hướng nào sau đây?
A. Tây sang Đông.
B. Nam đến Bắc.
C. Bắc đến Nam.
D. Đông sang Tây.
Câu 4: Những địa điểm không thay đối vị trí khi Trái Đất tự quay quanh trục là
A. Xích đạo.
B. hai chí tuyến.
C. vòng cực.
D. hai cực
Câu 5. Theo quy ước bề mặt Trái Đất được chia ra bao nhiêu múi giờ?
A. 12 múi giờ.
B. 24 múi giờ.
C. 90 múi giờ.
D. 180 múi giờ.
Câu 6. Bằng kiến thức đã học, hãy điền nội dung còn thiếu vào chồ trống (...) trong đoạn sau:
Do trái đất có dạng (1) ……….. , nên chỉ được Mặt Trời (2) ………. , nửa được chiếu sáng là ngày, nửa bị che khuất gọi là đêm.
Do trái đất tự quay quanh trục từ (3) …….. nên ở mọi nơi trên Trái Đất lần lượt đều có …….......(4)
Câu 7. Lúc 12 giờ trưa ngày 1/1/2021, bạn Dũng đang ở Hà Nội. Hãy tính xem lúc đó ở Luân Đôn (múi giờ số 0), Mát-xcơ-va (múi giờ số 2), Tô-ky-ô (múi giờ số 9) là mấy giờ và ngày nào?
Hướng dẫn trả lời:
Câu 1: B
Câu 2: D
Câu 3: A
Câu 4: D
Câu 5: B
Câu 6: (1): dạng khối cầu; (2): chiếu sáng một nửa; (3); Tây sang Đông; (4): ngày và đêm luân phiên nhau.
Câu 7: Hà Nội ở múi giờ số 7 nên khi ở Hà Nội lúc 12h trưa ngày 1/1/2021 thì:
- Luân Đôn (múi giờ số 0) là 12h - 7 = 5giờ, ngày 1/1/2021.
- Mát-xcơ-va (múi giờ số 2) là 12h - 5 = 7giờ, ngày 1/1/2021.
- Tô-ky-ô (múi giờ số 9) là 12h + 2 = 14giờ, ngày 1/1/2021.