Giải Khoa học tự nhiên 8 sách Kết nối tri thức, bài 11: Muối

Muối có rất nhiều ứng dụng trong đời sống như làm phân bón, bảo quản thực phẩm, làm bột nở cho các loại bánh, gia vị,… Muối có những tính chất hóa học nào và được điều chế như thế nào?
Trả lời:
- Một số tính chất hoá học của muối:
+ Dung dịch muối tác dụng với kim loại;
+ Muối tác dụng với dung dịch acid;
+ Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base;
+ Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối.

- Muối có thể được điều chế bằng một số phương pháp như:
+ Dung dịch acid tác dụng với base;
+ Dung dịch acid tác dụng với oxide base;
+ Dung dịch acid tác dụng với muối;
+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base;
+ Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối.
 

Hoạt động trang 48: Tìm hiểu về các phản ứng tạo muối

Bảng 11.1. Phản ứng tạo thành muối, tên gọi và thành phần phân tử của một số muối

Quan sát Bảng 11.1 và thực hiện các yêu cầu:
1. Nhận xét về sự khác nhau giữa thành phần phân tử của acid (chất phản ứng) và muối (chất sản phẩm). Đặc điểm chung của các phản ứng ở Bảng 11.1 là gì?
2. Nhận xét về cách gọi tên muối.
Trả lời:
1. Công thức phân tử của acid và phân tử muối khác nhau là phân tử acid gồm các nguyên tử H liên kết với anion gốc acid còn phân tử muối nguyên tử H đã được thay thế bằng nguyên tử kim loại.
Đặc điểm chung của các phản ứng trong bảng 11.1 là có acid là chất tham gia, sản phẩm tạo thành là muối.
2. Cách gọi tên muối: Tên kim loại (Kèm hóa trị đối với kim loại nhiều hóa trị) + Tên gốc acid

Câu hỏi 1 - Trang 49: Biết công thức của các muối sau: potassium sulfate, sodium hydrogensulfate, sodium hydrogencarbonate, sodium chloride, sodium nitrate, calcium hydrogenphosphate, magnesium sulfate, copper(II) sulfate.
Trả lời:
Potassium sulfate: K₂SO₄;
Sodium hydrogensulfate: NaHSO₄;
Sodium hydrogencarbonate: NaHCO₃;
Sodium chloride: NaCl;
Sodium nitrate: NaOH₃;
Calcium hydrogenphosphate: CaHPO₄;
Magnesium sulfate: MgSO₄;
Copper(II) sulfate: CuSO₄.

Câu hỏi 2 - Trang 49: Gọi tên các muối sau: AlCl₃, KCl, Al₂(SO₄)₃, MgSO_4, NH₄NO_3, NaHCO₃
Trả lời:
AlCl₃: aluminium chloride;
KCl: potassium chloride;
Al₂(SO₄)₃: aluminium sulfate;
MgSO₄: magnesium sulfate;
NH₄NO₃: ammonium nitrate;
NaHCO₃: sodium hydrogencarbonate.

Câu hỏi 3 - Trang 49: Viết phương trình hóa học của phản ứng tạo thành muối KCl và MgSO₄.
Trả lời:
- Một số phương trình hoá học của phản ứng tạo thành muối KCl:
2K + 2HCl → 2KCl + H₂
KOH + HCl → KCl + H₂O
K₂O + 2HCl → 2KCl + H₂O
K₂CO₃ + 2HCl → 2KCl + CO₂ + H₂O.

- Một số phương trình hóa học của phản ứng tạo thành muối MgSO4:
Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂
Mg(OH)₂+ H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂O
MgO + H₂SO₄→ MgSO₄ + H₂O
MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ + H₂O.
 

Hoạt động - Trang 50: Tìm hiểu tính chất hoá học của muối
Chuẩn bị: Các dung dịch: H₂SO₄ loãng, NaOH loãng, Na₂SO₄, CuSO₄; 4 ống nghiệm: ống (1) chứa 1 đinh sắt đã được làm sạch, ống (2) và (3) mỗi ống nghiệm chứa khoảng 1 mL dung dịch BaCl₂, ống (4) chứa khoảng 1 mL dung dịch CuSO₄.
Tiến hành: ống (1) cho khoảng 2 mL dung dịch CuSO₄; ống (2) cho khoảng 1 mL dung dịch H₂SO₄; ống (3) cho khoảng 1 mL dung dịch Na₂SO₄; ống (4) cho khoảng 1 mL dung dịch NaOH


Quan sát hiện tượng xảy ra ở mỗi ống nghiệm và thực hiện yêu cầu:
1. Viết phương trình hoá học, giải thích hiện tượng xảy ra.
2. Thảo luận nhóm rút ra kết luận về tính chất hoá học của muối.
Trả lời:
Phương trình hoá học, giải thích hiện tượng xảy ra:
(1) Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu
Hiện tượng: Chất rắn màu trắng xám Iron (Fe) bị 1 lớp đồng đỏ phủ lên bề mặt.

(2) BaCl₂ + H₂SO₄ → 2HCl + BaSO₄↓
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng không tan trong dung dịch.

(3) BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2NaCl 
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng trong dung dịch.

(4) CuSO₄ + NaOH → Cu(OH)₂ ↓ + Na₂SO₄ 
Hiện tượng: xuất hiện kết tủa màu xanh lam không tan trong dung dịch.

2. Một số tính chất hoá học của muối:
- Dung dịch muối có thể tác dụng với một số kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới. Ví dụ: Fe + CuSO₄→ FeSO₄ + Cu.
- Muối có thể tác dụng với một số dung dịch acid tạo thành muối mới và acid mới. Sản phẩm của phản ứng tạo thành có ít nhất một chất là chất khí/ chất ít tan/ không tan … Ví dụ: BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl.
- Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base tạo thành muối mới và base mới, trong đó có ít nhất một sản phẩm là chất khí/ chất ít tan/ không tan … Ví dụ:
CuSO₄+ 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄.
- Hai dung dịch muối tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới, trong đó có ít nhất một muối không tan hoặc ít tan. Ví dụ:
BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₂ + 2NaCl.

Câu hỏi - Trang 51: Trong dung dịch, giữa các cặp chất nào sau đây có xảy ra phản ứng? Viết phương trình hoá học của các phản ứng đó.

	Na2CO3	KCl	Na2SO4	NaNO3
Ca(NO3)2
BaCl2
HNO3

Trả lời:

	Na2CO3	KCl	Na2SO4	NaNO3
Ca(NO3)2	không phản ứng	không phản ứng	không phản ứng	không phản ứng
BaCl2	phản ứng	không phản ứng	phản ứng	không phản ứng
HNO3	phản ứng	không phản ứng	không phản ứng	không phản ứng

Phương trình hóa học:
Ca(NO₃)₂ + Na₂CO₃→ CaCO₃ + 2NaNO₃
Ca(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → CaSO₄ + 2NaNO₃
BaCl₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ + 2NaCl
BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + 2NaCl
2HNO₃ + Na₂CO₃ → 2NaNO₃ + CO₂+ H₂O.
 

III. Mối quan hệ giữa các hợp chất vô cơ

Câu hỏi trang 52: Tính chất hoá học của các hợp chất vô cơ được tóm tắt bằng sơ đồ dưới đây:

Dựa vào sơ đồ Hình 11.2 và cho biết tính chất của oxide, acid, base. Viết phương trình hoá học minh hoạ.
Trả lời:
- Tính chất của oxide:
+ Oxide base tác dụng với acid tạo thành muối và nước. Ví dụ:
CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O.

+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước. Ví dụ:
SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O

- Tính chất của acid:
+ Tác dụng với kim loại tạo thành muối và khí. Ví dụ:
Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂.

+ Tác dụng với base tạo thành muối và nước. Ví dụ:
HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

+ Tác dụng với oxide base tạo thành muối và nước. Ví dụ:
H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + H₂O

+ Tác dụng với muối tạo thành muối mới và acid mới. Ví dụ:
H₂SO₄ + BaCl₂ → Ba₂SO₄ + HCl

- Tính chất của base:
+ Tác dụng với acid tạo thành muối và nước. Ví dụ:
Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + 2H₂O

+ Tác dụng với oxide acid tạo thành muối và nước. Ví dụ:
Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

+ Tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và base mới. Ví dụ:
Ca(OH)2 + Na₂CO₃ → CaCO3 + 2NaOH.