1. Chuẩn bị
- Đọc trước truyện Đánh nhau với cối xay gió; tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Mi-ghen đơ Xéc-van-tét (Miguel de Cervantes) và tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote)
Trả lời:
* Tác giả:
- Xéc- van- tét (1547- 1616) tên đầy đủ là Miguel de Cervantes Saavedra
- Quê quán: là nhà văn người Tây Ban Nha
- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:
+ Ông được sinh ra trong một gia đình quý tộc nhỏ và sa sút
+ Khi 22 tuổi, ông đến Ý, đúng vào thời kỳ Phục Hưng và làm người hầu cho một Hồng y giáo chủ- đây là một cơ hội để ông có thể đọc sách và học tập.
+ Ông bị bắt giam ở An- giê từ năm 1575 đến năm 1580 và sống nghèo túng
+ Tác phẩm tiêu biểu: Tiểu thuyết kiểu mẫu, Hành trình đến Parnassus nhưng thành công hơn cả là tiểu thuyết hiệp sĩ Đôn-ki-ho-te
* Tác phẩm:
- Văn bản trích từ chương 8, 9 của tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê
2. Đọc hiểu:
* Nội dung chính: Văn bản kể câu chuyện về sự thất bại của Đôn Ki - hô - tê đánh nhau với cối xay gió. Đồng thời chế giễu tàn dư của lí tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời, qua tính cách của hai nhân vật bộc lộ khi đối mặt với cối xay gió. Sự tương phản giữa Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan- xa đã tạo nên một cặp nhân vật bất hủ.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 - Trang 64: Hai thầy trò đã phát hiện ra điều gì và nhận định ra sao?
Trả lời:
- Hai thầy trò phát hiện có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng.
- Đôn Ki-hô-tê nhận định những chiếc cối xay gió giữa đồng đó là những gã khổng lồ ghê gớm.
Câu 2 - Trang 64: Diễn biến sự việc như thế nào? Hậu quả ra sao?
Trả lời:
- Xông vào đánh cối xay gió. Trong trận giao chiến: lấy khiên che kín thân, cầm ngọn giáo, thúc ngựa phi thẳng tới chiếc cối xay gió gần nhất, đâm giáo vào cánh quạt.
- Kết quả: Giáo gẫy tan tành, người và ngựa lăn ra xa, ngựa: toạc nửa vai.
Câu 3 - Trang 65: Hãy hình dung nét mặt, cử chỉ của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô lúc này.
Trả lời:
- Xan-chô hoảng hốt, sợ hãi, thúc lừa đến bên Đôn Ki-hô-tê.
- Đôn Ki-hô-tê dù đau đớn nhưng vẫn cố tỏ ra là mình ổn.
Câu 4 - Trang 65: Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô về vấn đề bị thương như thế nào?
Trả lời:
- Đôn Ki-hô-tê: dù bị thương thế nào cũng không được rên rỉ
- Xan-chô: chỉ cần đau một chút là rên rỉ
Câu 5 - Trang 66: Chú ý suy nghĩ và hành động của hai nhân vật.
Trả lời:
- Đôn Ki-hô-tê: nhớ nhung tới nàng Đuyn-xi-nê-a của lão.
- Xan-chô Pan-xa: ngủ một mạch.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 - Trang 66: Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió. Theo em, cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến hay đa tuyến? Vì sao?
Trả lời:
- Nội dung chính của mỗi phần:
+ Phần 1: Nhận định về những chiếc cối xay gió
+ Phần 2: Thái độ và hành động của mỗi người.
+ Phần 3: Quan niệm và cách xử sự của mỗi người khi bị đau đớn, chung quanh chuyện ăn; chuyện ngủ.
- Cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh truyện nhân vật Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.
Câu 2 - Trang 66: Nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được tác giả khắc họa như thế nào? Hãy liệt kê những đặc điểm của hai nhân vật này (dáng vẻ bên ngoài, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động)
Trả lời:
- Đôn-ki-hô-tê:
+ Xuất thân: Quý tộc nghèo
+ Dáng vẻ: Gầy gò, cao lênh khênh
+ Trang bị: Một con ngựa còm, mũ, áo, giáp đều bằng sắt đã han rỉ
+ Mục đích: Làm hiệp sĩ, trừ gian tà, cứu người lương thiện
+ Tính cách: Dũng cảm
+ Suy nghĩ: viển vông xa vời thực tế
- Xan- chô Pan- xa:
+ Xuất thân: nông dân
+ Dáng vẻ: béo lùn
+ Trang bị: Một con lừa thấp lè tè, một túi thức ăn, một bầu rượu
+ Mục đích: làm giám mã, mong hưởng chiến lợi phẩm để làm giàu
+ Tính cách: thật thà
+ Suy nghĩ: tỉnh táo, thực dụng
Câu 3 - Trang 67: Vì sao Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió? Xan-chô nhìn nhận về cối xay gió có gì khác với Đôn Ki-hô-tê?
Trả lời:
- Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió vì:
+ Kiên quyết tiêu diệt cái ác, cái xấu
+ Dũng cảm, chủ động tấn công địch, không sợ chênh lệch lực lượng
+ Quyết chiến thắng kẻ thù cho dù chúng dùng pháp thuật xấu xa.
+ Theo gương các hiệp sĩ giang hồ, dù có bị thương.
- Xan-chô xác định những thứ Đôn Ki-hô-tê nói đến là cối xay gió trong khi Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những gã khổng lồ.
Câu 4 - Trang 67: Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả?
Trả lời:
Hai tính cách trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn; trái lại bổ sung cho nhau. Thực tế tác phẩm cho thấy trong các cuộc phiêu lưu mạo hiểm hiệp sĩ Đôn-ki-hô- tê luôn luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đi theo phục vụ. Và hai người sống với nhau rất hòa thuận, gắn bó. Tách riêng ra, mỗi tính cách đều phiến diện (lệch lạc), cực đoan (thái quá) không thể tồn tại mà không gặp khó khăn và thất bại- nhất là những lúc đứng trước thử thách lớn. Đi đôi với nhau, nương tựa vào nhau, chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.
Câu 5 - Trang 67: Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê, muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm nào tốt và không tốt? Câu chuyện nhằm ca ngợi hay phê phán điều gì?
Trả lời:
* Việc Đôn Ki-hô-tê say mê, muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm tốt và không tốt là:
- Đầu óc mê muội, không tỉnh táo:
+ Nhìn thấy những chiếc cối xay gió (đến ba bốn chục chiếc) lão lại tưởng là bọn khổng lồ gian ác, sau đó lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn.
+ Tư tưởng: Đôn Ki-hô-tê muốn diệt ác cứu đời. Khát vọng ấy tuy tốt đẹp nhưng đã bị đầu óc hoang tưởng kia làm cho sai lệch và trở nên hão huyền.
+ Hành động: Chẳng chút sợ sệt, lão xông vào cuộc giao tranh dữ dội một cách dũng cảm, không cân sức.
+ Tuy bị trọng thương nhưng lão không hề rên rỉ. Lẽ ra điều ấy đáng được khen ngợi, nhưng thật đáng tiếc là lão muốn làm theo các hiệp sĩ giang hồ trong sách mà lão rất say mê. Đôn Ki-hô-tê cũng không quan tâm đến những nhu cầu của cá nhân mình, kế cả chuyện ăn, chuyện ngủ như bao nhiêu kẻ trên đời.
=> Đôn-ki-hô-tê là nhân vật có lý tưởng tốt, hành hiệp trượng nghĩa nhưng hành động thì điên rồ, phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc truyện kiếm hiệp.
- Câu chuyện nhằm phê phán những tiểu thuyết hiệp sĩ phiêu lưu hão huyền trong xã hội đương thời; chế giễu tàn dư của lí tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời.
Câu 6 - Trang 67: Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Vì sao?
Trả lời:
- Theo em, nên dung hòa cả hai lối sống trên. Con người sống cần phải có lí tưởng, có ước mơ nhưng không nên quá đắm chìm trong mộng tưởng. Chúng ta không nên sống quá thực dụng, sẽ dễ bỏ qua những điều tốt đẹp trong cuộc sống.