1. Định hướng
a) Trong cuộc sống, có những trường hợp em cần phải thuyết phục người khác tin vào phẩm chất, năng lực thực hiện nhiệm vụ, công việc hoặc hoạt động nào đó của chính mình. Chẳng hạn: em muốn được chấp thuận là thành viên trong Câu lạc bộ của nhà trường; muốn thuyết phục thầy, cô và bạn bè trong lớp tin vào khả năng đảm nhiệm công việc làm cán sự lớp; muốn Ban Tuyển sinh của trường cao đẳng, đại học ở nước ngoài tin vào năng lực của em để cấp học bổng du học, muốn thuyết phục Ban Tổ chức lễ hội ở địa phương cho phép tham gia vào một số khâu của công tác tổ chức; … Trong những tình huống như thế, em cần phải viết bài luận về bản thân.
Viết bài luận về bản thân là nêu lên các ý kiến, lí lẽ và bằng chứng để thuyết phục người khác hiểu khả năng, điều kiện và nguyện vọng của mình, từ đó, đồng thuận và cho phép tham gia, thực hiện nhiệm vụ, công việc, hoạt động, … nào đó. Bài luận về bản thân không phải là văn bản ca ngợi chính mình mà là bản giải trình một cách trung thực những điểm nổi bật nhất về bản thân trong tương quan với mức độ yêu cầu của tổ chức, cá nhân, hoạt động cần thực hiện. Tham khảo bài luận về bản thân sau đây:
* Tìm hiểu bài mẫu:
+ Phần mở đầu nêu nội dung gì?
→ Trả lời: Kính gửi, giới thiệu bản thân, lí do viết bài luận.
+ Phần 2 nêu những nội dung gì?
→ Trả lời: Nêu các thế mạnh của bản thân để có thể tham gia và hoàn thành tốt khóa trải nghiệm.
+ Mỗi đoạn trong phần 2 được trình bày theo hướng nào?
→ Trả lời: Mỗi đoạn trình bày một một thế mạnh của bản thân.
+ Phần 3 nhấn mạnh điều gì? Vì sao?
→ Trả lời: Nhấn mạnh vào mục đích tham gia khóa trải nghiệm hè. Giúp mọi người hiểu rõ giá trị của thiên nhiên với cuộc sống con người, về sự cần thiết phải giữ gìn màu xanh cho trái đất.
+ Phần cuối nêu nội dung gì?
→ Trả lời: Nhắc lại mục đích, lời nhắn, lời cảm ơn, chào.
b) Để viết bài luận về bản thân, các em cần:
- Xác định rõ mục đích, yêu cầu cần viết bài luận.
- Tìm hiểu về đối tượng cần thuyết phục (Họ là ai, họ có yêu cầu gì, họ cần gì ở mình?).
- Suy nghĩ về chính mình: mong muốn, khả năng, điều kiện, điểm mạnh, điểm hạn chế, mức độ hoàn thành công việc, …
- Xác định các luận điểm và những lí lẽ, dẫn chứng làm sáng tỏ cho mỗi luận điểm trong bài viết.
- Lựa chọn, cách trình bày sao cho hiệu quả, hấp dẫn.
- Nhờ những người có kinh nghiệm, hiểu biết đọc, góp ý để hoàn thiện bài viết.
2. Thực hành
Bài tập: Chọn một trong các đề sau đây để viết bài luận về bản thân:
- Đề 1: Em muốn gia nhập Câu lạc bộ Tình nguyện viên để tham gia tổ chức các hoạt động của lễ hội hoặc giới thiệu với khách tham quan về di tích lịch sử, văn hóa ở địa phương mình sinh sống. Hãy viết bài luận thuyết phục Ban Tổ chức của lễ hội hoặc Ban Quản lí di tích chấp nhận mong muốn của em.
- Đề 2: Hãy viết bài luận về bản thân để thuyết phục một trường đại học ở nước ngoài cấp học bổng du học cho em.
a) Chuẩn bị (ví dụ với vấn đề 1)
Đọc kĩ đề bài, xác định yêu cầu của đề:
- Đối tượng cần thuyết phục: Ban Chủ nhiệm của Câu lạc bộ.
- Mục đích: Thuyết phục Ban Chủ nhiệm chấp nhận em trở thành thành viên mới.
- Cách thức thuyết phục: Viết bài luận về bản thân để gửi Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài viết theo gợi dẫn:
+ Điều kiện kết nạp thành viên của Câu lạc bộ là gì?
→ Thành tích học tập tốt, có niềm đam mê và quan tâm đặc biệt tới nội dung hoạt động của CLB.
+ Năng lực của bản thân trong việc đáp ứng các điều kiện của Câu lạc bộ như thế nào?
→ Tự nhận thấy bản thân có khả năng đáp ứng và mong muốn cống hiến, hoạt động và học hỏi trong CLB
+ Nguyện vọng của em là gi?
→ Giao lưu hòa đồng, thân thiện, giao tiếp lưu loát, tự tin trước đám đông, có thể làm quen nhiều người có cùng sở thích, giúp đỡ nhau trong học tập
+ Em cam kết thực hiện tốt các yêu cầu của Câu lạc bộ ra sao?
→ Em xin cam kết thực hiện tốt nội quy, yêu cầu của CLB và địa phương
- Lập dàn ý cho bài viết:
- Lập dàn ý cho bài thảo luận:
Mở bài
Dẫn dắt và nêu vấn đề của bài viết: Mong muốn gia nhập Câu lạc bộ và khả năng đáp ứng tốt các yêu cầu của một tình nguyện viên trong việc tổ chức hoạt động của lễ hội hoặc giới thiệu di tích lịch sử, văn hoá của địa phương
Thân bài
+ Lần lượt trình bày các luận điểm. Sử dụng lí lẽ và dẫn chứng để làm rõ luận điếm.
+ Người viết có thể sắp xếp các ý theo trật tự khác nhau để thuyết phục Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ chấp nhận nguyện vọng của bản thân. Ví dụ, có thể sắp xếp theo trật tự sau:
• Giới thiệu khái quát về bản thân (tên, lớp, hiểu biết, mục đích tham gia Câu lạc bộ, ...).
• Niềm yêu thích, sự sẵn sàng dành thời gian, tâm huyết,... của bản thân cho các hoạt động tình nguyện vì sự phát triển của cộng đồng địa phương.
• Khả năng tham gia hỗ trợ (hoặc tổ chức) các hoạt động lễ hội hay giới thiệu di tích lịch sử, văn hoá của địa phương. Ví dụ: Viết bài giới thiệu, viết nội quy, hướng dẫn khách tham gia lễ hội/ di tích; biên tập, cập nhật thông tin về lễ hội/ di tích trên trang web của địa phương: tham gia tổ chức hoạt động tìm hiểu thực tế cho các đoàn khách, nhất là học sinh, sinh viên và người nước ngoài (nếu em giỏi ngoại ngữ) ...
• Cam kết thực hiện tốt các yêu cầu của Câu lạc bộ và địa phương
Kết bài
+ Khẳng định nguyện vọng, cam đoan về năng lực và trách nhiệm của bản thân trong việc tham gia Câu lạc bộ và thực hiện các hoạt động được phân công
+ Cảm ơn Ban Chủ nhiệm về sự quan tâm đọc và xét duyệt.
c) Viết
- Viết bài văn theo dàn ý đã lập.
- Chú ý sử dụng ngôn ngữ, giọng điệu phù hợp, thể hiện sự chân thành, nghiêm túc và mong muốn được đáp ứng nguyện vọng của bản thân.
* Bài nói mẫu tham khảo:
Kính gửi câu lạc bộ tình nguyện!
Em tên là Nguyễn Thu H, lớp 10A, trường THPT Lê Hồng Phong, Hà Nội.
Qua những bài báo, bản tin ngắn của trường em mà em biêt đến câu lạc bộ tình nguyện tham gia tổ chức các hoạt động lễ hội, em cảm thấy khá thích thú và mong muốn được tham gia để học hỏi và công hiến một phần công sức nhỏ của mình vào việc tổ chức, quảng bá rộng rãi tới khách tham quan du lịch về các di tích lịch sử nổi tiếng của thành phố chúng ta. Vì vậy, mà em viết đơn này xin được tham gia hoạt động trong câu lạc bộ.
Trong các hoạt động trong trường và ngoài cuộc sống, em tự đánh giá được bản thân em là một người khá hòa đồng, thân thiện, tự tin trước đám đông, và cùng với sự nhiệt huyết, em không ngại những khó khăn, thách thức. Bởi vậy, em luôn luôn giữ cho mình tinh thần sẵn sàng trong mọi hoạt động. Khi đến với câu lạc bộ của mình, em mong muốn phát huy những điểm mạnh của bản thân và cùng các thành viên trong đội tình nguyện sẽ cùng nhau phát triển cộng đồng hơn.
Hiện tại, em cũng tham gia một số hoạt động tình nguyện của phường, nơi em sống vì vậy mà em cũng nắm rõ đươc những việc mà bản thân cần làm trong thời gian làm tình nguyện tại câu lạc bộ. Em tự tin khẳng định mình sẽ làm được tốt những công việc mà ban chủ nhiệm câu lạc bộ giao phó.
Em xin cam kết thực hiện tốt nội quy, yêu cầu của câu lạc bộ!
Em xin chân thành cảm ơn Ban chủ nhiệm đã quan tâm, đọc và xét duyệt!
d) Kiểm tra và chỉnh sửa