Đọc văn bản “Khoảng trời, hố bom” (trang 87 - 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2) và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Ghi vào vở chữ cái đứng trước phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 6):
Câu 1 - Trang 88: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?
A. “Em” – cô thanh niên xung phong
B. “Tôi” – người lính trên đường hành quân
C. Đồng đội của “tôi” – những người lính
D. Bạn bè của “tội” – những người “có gương mặt em riêng”
Trả lời:
Chọn đáp án: A. “Em” – cô thanh niên xung phong
Câu 2 - Trang 89: Phương án nào nêu đúng về các hình ảnh “ngọn lửa", vì sao ngời chói lung linh", “làn mây trắng", vầng dương" trong bài thơ?
A. Hình ảnh tả thực khung cảnh hố bom nơi người nữ thanh niên hi sinh
B. Hình ảnh tả thực con đường hành quân của nhân vật trữ tình
C. Hình ảnh biểu tượng cho sự bất tử của vẻ đẹp thanh xuân và tâm hồn người nữ thanh niên xung phong
D. Hình ảnh biểu tượng cho vẻ đẹp trường tồn của thiên nhiên đất nước
Trả lời:
Chọn đáp án: C. Hình ảnh biểu tượng cho sự bất tử của vẻ đẹp thanh xuân và tâm hồn người nữ thanh niên xung phong
Câu 3 - Trang 89: Khổ nào trong bài thơ thể hiện sự hi sinh dũng cảm của người nữ thanh niên xung phong?
A. Khổ 1.
B. Khổ 2
C. Khổ 4.
D. Khổ 5
Trả lời:
Chọn đáp án: A. Khổ 1.
Câu 4 - Trang 89: Phương án nào sau đây không thể hiện nội dung của khổ thơ thứ tư?
A. Sự bất tử hoá vẻ đẹp cao cả của người nữ thanh niên xung phong
B. Cảm hứng ngợi ca, trân trọng sự hi sinh cao cả của người nữ thanh niên xung phong
C. Nỗi đau đớn, bị thương trước sự hi sinh của người nữ thanh niên xung phong
D. Ý nghĩa cao cả của sự hi sinh dũng cảm ở những người nữ thanh niên xung phong
Trả lời:
Chọn đáp án: C. Nỗi đau đớn, bị thương trước sự hi sinh của người nữ thanh niên xung phong
Câu 5 - Trang 89: Phương án nào nếu đúng biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ “Cái chết em xanh khoảng trời con gái" và tác dụng của biện pháp đó?
A. Ẩn dụ - Sự trân trọng, xúc động sâu sắc trước hành động hi sinh, dâng hiến trọn vẹn tuổi thanh xuân cho Tổ quốc của người nữ thanh niên xung phong
B. Hoán dụ - Sự khẳng định vẻ đẹp tâm hồn bất tử của người nữ thanh niên xung phong
C. Nhân hoá – Sự hi sinh, dâng hiến trọn vẹn tuổi thanh xuân cho Tổ quốc của người nữ thanh niên xung phong đã thấu động cả thiên nhiên
D. So sánh – Sự hi sinh, dâng hiến trọn vẹn tuổi thanh xuân cho Tổ quốc của người nữ thanh niên xung phong cao cả, đẹp đẽ như khoảng trời còn mãi
Trả lời:
Chọn đáp án: B. Hoán dụ - Sự khẳng định vẻ đẹp tâm hồn bất tử của người nữ thanh niên xung phong
Câu 6 - Trang 89: Điểm gặp gỡ giữa nhân vật người nữ thanh niên xung phong trong bài thơ trên và người lính trong bài thơ Lính đảo hát tình ca trên đảo của Trần Đăng Khoa là gì?
A. Tâm hồn lạc quan, yêu đời
B. Tình yêu cao cả dành cho Tổ quốc
C. Tình yêu lứa đôi thuỷ chung, son sắt
D. Nỗi nhớ quê hương, gia đình da diết
Trả lời:
Chọn đáp án: B. Tình yêu cao cả dành cho Tổ quốc
Câu 7 - Trang 90: Em hiểu như thế nào về nhan đề bài thơ Khoảng trời, hổ bom?
Trả lời:
Nhan đề tạo nên sự đối lập giữa trên – dưới, trong – ngoài, giữa không gian hẹp và khoảng không rộng lớn, giữa sự bất tử vô tận và biểu tượng của sự tàn khốc, cái chết… Trong khi “khoảng trời” tượng trưng cho sự rộng lớn, vô tận thì “hố bom” kia như một chứng tích đau thương về cái chết của người con gái. Một nhan đề chứa đựng nỗi buồn, sự khốc liệt và ám ảnh, gây ấn tượng mạnh cho người đọc.
Câu 8 - Trang 90: Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ trong bài thơ.
Trả lời:
Câu thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ gồm có 8 từ chia làm 2 vế cân xứng đối nhau, vế thứ nhất thể hiện sự mưu trí, vế thứ hai nói lên tinh thần quả cảm vô song:
"Đánh lạc hương thù // hứng lấy luồng bom"
Cô gái mở đường "đêm ấy" đã hi sinh cực kì anh dũng. Sự hi sinh cao cả của cô đã được nhà thơ cảm nhận như là sự hóa thân kì diệu vào quê hương, đất nước trong sự vĩnh hằng của thiên nhiên và trong cuộc đời của những người đang sống.
Câu 9 - Trang 90: Bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm, trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay đối với Tổ quốc?
Trả lời:
Xã hội ta, đất nước ta hiện nay đã không còn những khói lửa, bom đạn của chiến tranh, mà thay vào đó là bầu trời xanh của hòa bình, của độc lập, tự do. Thời kì yên bình này, thì trách nhiệm của mỗi con người Việt Nam, và nhất là của mỗi con người trẻ tuổi đã không còn chỉ là bảo vệ đất nước, mà là bảo vệ và xây dựng nước nhà giàu, đẹp và mạnh. Để làm được điều đó, mỗi một con người, mỗi một thanh niên, mỗi một tuổi trẻ phải luôn rèn luyện về tri thức, tôi luyện về nhân phẩm, phải luôn quan tâm, chú ý đến những sự kiện, sự việc trong nước nhà và quan trọng hơn hết, phải biết yêu thương người thân, bạn bè, quê hương, đất nước…
Câu 10 - Trang 90: Từ hai dòng thơ: "Gương mặt em, bạn bè tôi không biết / Nên mỗi người có gương mặt em riêng", hãy viết một đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng) thể hiện cảm nhận về nhân vật “em” trong bài thơ.
Trả lời:
Cái chết thiêng liêng nhưng cũng rất là giản dị. Sự hi sinh thầm lặng của em đã đi vào con tim của những người còn sống. Mỗi người mang trong tim một gương mặt riêng, em đã hóa thân thành bao gương mặt và trở thành một hình tượng lý tưởng mà mọi người mang theo bên mình. Chính vì thế, em - cô gái mở đường Trường Sơn đã vượt lên trên cái chết, trở thành bất tử đi theo đồng đội mình bước tiếp con đường chiến đấu.