1. Định hướng
a) Tả cảnh sinh hoạt là miêu tả hoạt động của một hay nhiều người trong quá trình lao động, học tập hoặc tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch, lễ hội,…
VD: Văn bản Keo vật kể về một trận đấu vật, tập trung miêu tả các tư thế, hành động của hai người đấu vật và theo một trình tự thời gian từ đầu trận đấu đến cuối trận đấu.
b) Từ văn bản Keo vật, có thể rút ra một số điểm cần chú ý khi viết bài văn tả cảnh sinh hoạt:
- Em định tả lại hoạt động gì?
- Tả hoạt động phải tập trung miêu tả các hành động, trạng thái của nhân vật thể hiện bằng các động từ, tính từ. Liên hệ với các chi tiết miêu tả hành động, trạng thái của các nhân vật trong đoạn trích trên.
- Tả hoạt động cần nêu được các diễn biến của một hoạt động. Tham khảo các diễn biến của keo vật được miêu tả trong đoạn trích trên.
2. Thực hành
Bài tập: Tả lại một trận bóng đá mà em đã chứng kiến.
a) Chuẩn bị
Tìm hiểu yêu cầu tả lại trận bóng đá:
- Em có những hiểu biết về bóng đá: Đây là một môn thể thao đồng đội chơi với quả bóng hình cầu giữa hai đội gồm 11 cầu thủ mỗi bên. Nó là môn thể thao phổ biến nhất thế giới. Nó chơi trên một sân hình chữ nhật được gọi là sân bóng đá với một khung thành ở mỗi đầu. Mục tiêu là ghi bàn vào khung thành đối phương. Đội nào có số bàn thắng nhiều hơn sẽ giành chiến thắng.
- Nếu tả lại trận bóng đá thì em cần chú ý những hoạt động: Hai hiệp đấu, những đường chuyền của tiền đạo, cú ghi bàn của tiền vệ, cú chặn bóng của thủ môn và sự ngăn cản ghi bàn thắng của hậu vệ. Em thể hiện các hoạt động của cầu thủ bóng đá bằng những động từ, tính từ chỉ sự mạnh mẽ, dứt khoát, uyển chuyển, linh hoạt,…
- Em sẽ tả trận bóng đá theo trình tự thời gian từ lúc bắt đầu tới lúc kết thúc.
- Cảm xúc của em là hội hộp theo dõi xem ai là người chiến thắng.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý:
+ Em thích những chi tiết miêu tả ngoại hình, cử chỉ, điệu của Lượm bởi chúng mang đến những nét hồn nhiên trong Lượm.
+ Em thích các yếu tố tự sự, miêu tả trong bài thơ Lượm vì chúng giúp em thấy rõ hơn nhân vật Lượm cũng như tình cảm sâu sắc, sự xót thương, cảm động mà tác giả dành cho chú bé Lượm.
+ Bài thơ gợi cho em những suy nghĩ và cảm xúc:
Tác giả khắc họa Lượm – một chú bé hồn nhiên, dũng cảm dám làm công việc nguy hiểm, hy sinh vì nhiệm vụ cao cả.
Đó là hình tượng cao đẹp trong bộ thơ Tố Hữu, là sự cảm phục, mến thương của tác giả dành cho Lượm và các em bé yêu nước trong tình cảnh đất nước chìm trong chiến tranh.
- Lập dàn ý:
+ Mở đoạn: Trận đấu bán kết giải bóng đá U23 châu Á giữa Việt Nam và Quatar vào ngày 23/01/2018 để lại trong em nhiều cảm xúc sâu sắc nhất.
+ Thân đoạn:
Trận bóng được diễn ra tại sân bóng Trung Quốc.
Tiếng kèn khai mạc trận đấu vang lên, các cầu thủ đặt hát quốc ca.
Trận đấu bắt đầu:
Người chuyền đường bóng đầu tiên chính là cầu thủ Xuân Trường
2 2 cầu thủ trên sân bắt đầu di chuyển theo chiến thuật của riêng đội mình
Mở đầu tỷ số 1 – 0 nghiêng về Quatar
Cầu thủ Quang Hải của Việt Nam san bằng 1 đều
Chẳng bao lâu, các cầu thủ Quatar lại ghi thêm bàn thắng.
Sau 2 phút, cầu thủ Quang Hải lại lập chiến công ghi bàn lần nữa.
Kết thúc trận đấu với tỉ số hòa nên hai đội tuyển bước vào đấu hiệp phụ.
Hai hiệp phụ trôi qua nhưng cũng không phân thắng bại.
Những lượt đá luân lưu vô cùng căng thẳng diễn ra, và cuối cùng cầu thủ Vũ Văn Thanh đứng trước quả sút cuối cùng quyết định chiến thắng của Việt Nam.
+ Kết đoạn: Đến bây giờ, em vẫn không thể quên sự kịch tích và thú vị của trận đấu ngày hôm đó.
c) Viết
Bóng đá – môn thể thao vua luôn nhận được sự quan tâm của rất nhiều người. Trong các trận bóng đá em đã từng xem trên truyền hình, có lẽ trận đấu bán kết giải bóng đá U23 châu Á giữa Việt Nam và Quatar vào ngày 23/01/2018 để lại trong em và cả trong lòng người dân Việt Nam những kỷ niệm và nhiều cảm xúc sâu sắc nhất.
Trận bóng được diễn ra tại sân bóng Thường Châu, Trung Quốc. Sân bóng lớn hình chữ nhật có các đường kẻ trắng lớn ngang dọc phù hợp với luật chơi. Dưới sân là lớp cỏ xanh mướt giúp các cầu thủ khi chạy trên sân được an toàn hơn. Trên khán đống nghịt dù thời tiết có lạnh những vẫn vang tiếng hò hét, cổ vũ. Tiếng kèn khai mạc trận đấu vang lên, cầu thủ Việt Nam mặc áo trắng và cầu thủ Quatar mặc áo đỏ tiến vào sân. Tiếng reo hò lại vang thật to thật rõ khi các cầu thủ xuất hiện. Lần lượt hai đội chào cờ, các cầu thủ đặt tay lên ngực mình nhẩm theo bài quốc ca hùng tráng đang vang lên. Tiếng còi của trọng tài báo hiệu trận đấu bắt đầu. Người chuyền đường bóng đầu tiên chính là cầu thủ Xuân Trường – đội trưởng đội bóng U23 Việt Nam. Bóng được chuyền đi, 22 cầu thủ trên sân bắt đầu di chuyển theo chiến thuật của riêng đội mình giành bóng, kiến tạo những đường bóng để ghi bàn. Các cầu thủ U23 có quả đá phạt từ cự ly 11m nên nhanh chóng ghi bàn mở đầu tỷ số 1 – 0 nghiêng về Quatar. Nhưng rất nhanh chóng sau đó, cầu thủ Quang Hải của Việt Nam ghi bàn bằng một cú sút ấn tượng san bằng 1 đều. Không chỉ trên khán đài tại trận đấu tiếng hò reo cũng như cờ Việt Nam được tung bay, ngồi trước màn hình vô tuyến em và bố em cũng reo hò ầm ĩ cổ vũ cho đội tuyển Việt Nam.
Chẳng bao lâu, các cầu thủ Quatar lại ghi thêm bàn thắng, nhưng cũng chỉ sau 2 phút, cầu thủ Quang Hải lại lập chiến công ghi bàn lần nữa. Kết thúc trận đấu với tỉ số hòa nên hai đội tuyển bước vào đấu hiệp phụ. Hai hiệp phụ trôi qua trong không khí đầy ganh đua và quyết liệt nhưng cũng không phân thắng bại nên bắt buộc phải đá luân lưu để tìm ra đội vào chung kết. Những lượt đá luân lưu vô cùng căng thẳng diễn ra. Không chỉ những người sút bóng, thủ môn mà thậm chí khán giả cũng hồi hộp, theo dõi từng phút giây. Và cuối cùng cầu thủ Vũ Văn Thanh đứng trước quả sút cuối cùng quyết định chiến thắng của Việt Nam. Cả đất nước như vỡ òa khi cầu thủ Văn Thanh đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, Việt Nam tiến thẳng vào chung kết đầy oai phong.
Đến bây giờ, em vẫn không thể quên sự kịch tích và thú vị của trận đấu ngày hôm đó. Em thật sự tự hào khi đội tuyển U23 Việt Nam đã giành chiến thắng trước đối thủ mạnh là đội tuyển U23 Quatar.
Bài làm 2:
Nhân dịp 26/3 vừa qua, tại sân vận động trường em có tổ chức trận thi đấu bóng đá chung kết giữa hai đội 6A và 6B. Mới sáng sớm, sân trường đã chật ních người. Em và Phong cũng đến sớm để tìm một chỗ ngồi sao cho dễ quan sát.
Hôm ấy thời tiết rất đẹp, bầu trời trong xanh, những đám bây trắng bồng bềnh lừng lờ. Thời tiết như thế này quả thật đúng là đang ủng hộ cho trận đấu. Mọi người từ sớm đã đến khán đài để cổ vũ cho đội bóng mà mình thích. Đúng 14h, sau lời phát biểu của thầy Hiệu trưởng, hai đội lần lượt ra sân. Đội 6A các anh mặc áo đỏ quần xanh, đội 6B mặc áo xanh quần trắng. Hai đội làm thủ tục bắt tay nhau, chào khán giả. Tiếng còi của thầy Tổng phụ trách vừa cất lên hai đội đã lao vào cướp bóng. Đội trưởng 6A dẫn bóng rất hay, quả bóng đi lắt léo, luồn qua chân người này người khác khiến cho các cầu thủ 6B không làm cách nào lấy được bóng. Một cú đá cực mạnh từ xa bay vụt đầu thủ môn 6B lọt vào lưới, thủ môn 6B lặng lẽ vào khung thành nhặt bóng.
Sang hiệp 2, tình thế trận đấu càng hấp dẫn hơn, đội 6A liên tục tấn công buộc đội 6B phải phòng thủ, đội 6A hưởng quả phạt góc hẹp bên phải, một cú sút bằng chân trái của bạn Huy đi thẳng vào khung thành lưới của 6B lại rung lên lần nữa. Tất cả vận động viên vỗ tay cổ vũ đội 6A tưởng chừng không dứt.
Tỉ số giữa hai đội là 2 - 0 nghiêng về đội 6A. Mặc dù trận đấu đã kết thúc, nhưng dư âm của nó mãi còn in đậm trong tâm trí em về sự nhiệt tình, hăng say và lối chơi đẹp của các cầu thủ 6A.