Câu 1 (2 điểm). Em hãy kể hai việc làm thực hiện tốt quyền trẻ em và hai việc làm vi phạm quyền trẻ em. Hãy nêu tác dụng (hoặc tác hại) của những việc làm đó.
Câu 2 (2 điểm). Thế nào là sống và làm việc có kế hoạch? Hãy nêu ích lợi của sống và làm việc có kế hoạch.
Câu 3 (2 điểm). Em sẽ ứng xử như thế nào trong tình huống sau:
Khi biết bạn em bị bọn xấu dụ dỗ, ép buộc ăn cắp tiền của bố mẹ để theo chúng ăn chơi, cờ bạc.
Câu 4 (2 điểm). Em hãy nêu ý nghĩa của việc bảo vệ di sản văn hoá, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hoá.
Câu 5 (2 điểm). Giải pháp nào sau đây góp phần bảo vệ môi trường? Vì sao?
A. Đốt rác thải để tiết kiệm thời gian.
B. Phân loại rác tại nhà.
C. Đổ rác sang nhà hàng xóm.
D. Đổ rác xuống sông, hồ.
Đáp án và biểu điểm
Câu 1 (2 điểm). Có hai yêu cầu:
* Nêu được hai trong số những việc làm sau đây thực hiện tốt quyền trẻ em: (0,5 điểm - một việc làm đúng được 0,25 điểm)
- Cho trẻ đến trường đúng độ tuổi.
- Làm giấy khai sinh cho trẻ trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày sinh.
- Đưa trẻ em mồ côi không nơi nương tựa vào các nhà tình thương, các làng SOS.
- Đưa trẻ em hư vào trường giáo dưỡng.
- Tổ chức nhiều khu vui chơi, giải trí cho trẻ em...
* Có thể trình bày theo cách của mình nhưng yêu cầu nêu được tác dụng (1 điểm): những việc làm này thể hiện sự quan tâm của gia đình, nhà nước và nhân dân đối với trẻ em, tạo điều kiện để trẻ phát triển toàn diện, hài hoà về nhân cách, tránh những nguy cơ xấu đe doạ đến trẻ em.
* Nêu được hai trong số những việc làm sau đây vi phạm quyền trẻ em: (0,5 điểm - một việc làm đúng được 0,25 điểm)
- Ngược đãi, đánh đập trẻ em.
- Bóc lột sức lao động trẻ em.
- Bắt trẻ bỏ học để lao động kiếm sống.
- Dụ dỗ, lôi kéo trẻ đánh bạc, hút thuốc...
* Học sinh có thể trình bày theo cách của mình nhưng yêu cầu nêu được tác hại: (1 điểm) những việc làm này dẫn đến hậu quả gây tổn thương cho trẻ, có thể làm cho trẻ mất niềm tin, sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất, tâm hồn của trẻ em.
Câu 2 (2 điểm). Có 2 yêu cầu:
* Sống và làm việc có kế hoạch là biết xác định nhiệm vụ, sắp xếp những công việc hằng ngày, hằng tuần một cách hợp lí để mọi việc được thực hiện đầy đủ, có hiệu quả, có chất lượng. (1 điểm)
* Sống và làm việc có kế hoạch sẽ giúp chúng ta chủ động, tiết kiệm thời gian, công sức và đạt hiệu quả trong công việc; Rèn luyện ý chí, nghị lực, tính kỉ luật, kiên trì. (1 điểm)
Câu 3 (2 điểm). Học sinh trình bày theo cách của mình nhưng yêu cầu nêu được:
Em cần phải:
- Báo cho người có trách nhiệm biết để xử lí hành vi phạm pháp của bọn xấu.
- Cùng với gia đình, thầy cô, các bạn khuyên, ngăn để bạn đó tránh xa bọn xấu.
- Giúp đỡ bạn nếu bạn có khó khăn trong cuộc sống hoặc trong học tập.
- Cùng bạn tham gia những hoạt động tập thể, những hoạt động lành mạnh, có ích để bạn không mắc phải, tránh xa những việc làm xấu.
Câu 4 (2 điểm). Học sinh nêu được ý nghĩa của việc giữ gìn, bảo vệ những di sản văn hoá, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hoá:
Di sản văn hoá, di tích lịch sử - văn hoá và danh lam thắng cảnh là những cảnh đẹp của đất nước, là tài sản của dân tộc nói lên truyền thống của dân tộc, thể hiện công đức của các thế hệ tổ tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện kinh nghiệm của dân tộc trên các lĩnh vực. (1 điểm)
Những di sản, di tích và cảnh đẹp đó cần được giữ gìn, phát huy trong sự nghiệp xây dựng, phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và góp phần vào kho tàng di sản văn hoá thế giới. (1 điểm)
Câu 5 (2 điểm). Có 2 yêu cầu:
* Lựa chọn phương án B. (0,5 điểm)
* Giải thích lí do lựa chọn, học sinh trình bày theo cách của mình nhưng yêu cầu nêu được: Phân loại rác tại nhà, rác hữu cơ (củ, rau, hoa quả, thức ăn thừa...), rác có thể tái chế thành nguyên liệu (vỏ hộp nhựa, kim loại... Thay vì chôn lấp hoặc đốt, rác sẽ được tận dụng trong một số hoạt động có lợi ích kinh tế lớn như chăn nuôi lợn, sản xuất phân bón... Đây là một trong những giải pháp góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.