Giải bài tập Địa Lí 6, Bài 9: Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
Câu hỏi: Dựa vào hình 24, cho biết vì sao đường biểu hiện trục trái đất (BN) và đường phân chia sáng tối (ST) không trùng nhau? 
Do khi chuyển động quanh Mặt Trời, có thời gian Trái Đất chúc nửa cầu Bắc và có thời gian chúc nửa cầu Nam về phía Mặt Trời cho nên trục Trái Đất nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo một góc 66⁰33’ Trục sáng tối vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo một góc 90 độ và hai đường cắt nhau thành một góc 23 độ 27’. Vì vậy, đường phân chia sáng tối không trùng với trục Bắc Nam.
 
Câu hỏi: Dựa vào hình 24, cho biết:
+ Vào ngày 22/6 (hạ chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì?
+ Vào ngày 22/12(đông chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì?
 
- Vào ngày 22/6 (hạ chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23⁰27’Bắc, vĩ tuyến đó là đường chí tuyến Bắc.
- Vào ngày 22/12 (đông chí), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23⁰ 27’ Nam, vĩ tuyến đó là đường chí tuyến Nam. 
 
Câu hỏi: Dựa vào hình 25, cho biết:
+ Sự khác nhau về độ dài của ngày, đêm của các địa điểm A, B ở nửa cầu Bắc và các địa điểm tương ứng A’, B’ ở nửa cầu Nam vào các ngày 22/6 và 22/12.
+ Độ dài của ngày, đêm trong ngày 22/6 và 22/12 ở địa điểm C nằm trên đường xích đạo.  
+ Vào các ngày 22/6 và 22/12, các địa điểm A, B ở nửa cầu Bắc và các địa điểm A’, B’ ở nửa cầu Nam đều có ngày dài đêm ngắn. Càng lên các vĩ tuyến cao, sự chênh lệch ngày đêm càng rõ rệt (các điểm A, B hình 25).
+ Vào các ngày 22/6 và 22/12, địa điểm C nằm trên đường xích đạo có ngày đêm dài bằng nhau.
 
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
Câu hỏi: Dựa vào hình 25, cho biết:
+ Vào các ngày 22/6 và 22/12 độ dài ngày, đêm của các điểm D và D ’ ở vĩ tuyến 66 độ 33’ Bắc và Nam của hai nửa cầu sẽ như thế nào? Vĩ tuyến 66 độ 33’ Bắc và Nam là những đường gì?
+ Vào các ngày 22/6 và 22/12, độ dài của ngày và đêm ở hai điểm Cực như thế nào?
 
+ Vào ngày 22/6, ở nửa cầu Bắc, điểm D ở vĩ tuyến 66⁰ 33’B có ngày dài 24 giờ. Khi đó, ở bán cầu Nam, điểm D nằm ở vĩ tuyến 66⁰ 33’ N có đêm dài 24 giờ. Vào ngày 22/12, ở nửa cầu Bắc, điểm D nằm ở vĩ tuyến 66⁰ 33’B có đêm dài 24 giờ và ở nửa cầu Nam, điểm D nằm ở vĩ tuyến 66⁰ 33’N, có ngày dài 24 giờ. Vĩ tuyến 66⁰ 33’Bắc và Nam là những đường vòng cực Bắc và vòng cực Nam.
+ Vào các ngày 22/6 và 22/12, ở hai điểm cực Bắc và cực Nam sẽ có ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ.
 
Câu hỏi: Vào các ngày 22/6 và 22/72, độ dài của ngày và đêm ở hai điểm cực như thế nào?
 
Vào các ngày này, cực Bắc và cực Nam sẽ có ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ.
 
Câu hỏi: Dựa vào hình 24, hãy phân tích hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau trong các ngày 22/6 và 22/12.
 
Khi chuyển động trên quỹ đạo. trục của Trái Đất bao giờ cũng có độ nghiêng không đổi, hướng về một phía nên hai nửa cầu Bắc và Nam luân phiên ngả về phía Mặt Trời. Vì thế ngày đêm dài ngắn theo mùa và theo vĩ độ. Vào ngày 22/6 và 22/12. ngày đêm ở hai bán cầu trái ngược nhau.
 
Câu hỏi: Từ sự phân tích trên, hãy rút ra kết luận về hiện tượng ngày đêmt dài ngắn theo vĩ độ trên Trái Đất.
 
Do đường biểu hiện trục Trái Đất và đường phân chia sáng, tối không trùng nhau mà cắt nhau ở tâm Trái Đất một góc 23⁰27’ nên khi quay quanh Mặt Trời. Trái Đất có khi chúc nửa cầu Bắc, có khi ngả cầu Nam về phía Mặt Trời nên các địa điểm trên hai nửa cầu có hiện tượng dài ngắn khác nhau theo vĩ độ.
 
Câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Vào ngày 22 tháng 6, nưa cầu Bắc chúc về phía Mặt Trời nhiều nhất và có diện tích được chiếu sáng rộng nhất nên:
A. Có ngày dài đêm ngắn.
B. Có ngày ngắn đêm dài.
C. Có ngày đêm dài bằng nhau.
D. Cả A, B, C đều sai.
 
Câu 2: Vào ngày 21 thúng 3, Mặt Trời chiếu thẳng góc trên mặt đất ở đường xích đạo nên các địa điểm nằm trên đường xích đạo có:
A. Ngày ngắn hơn đêm.
B. Ngày dài hơn đêm.
C. Ngày đêm dài bằng nhau.
D. Cả A, B, C đều sai.
 
Câu 3: Từ vĩ tuyến 66⁰33’ Bắc lên cực Bắc là đường:
A. Chí tuyến Bắc.
B. Chí tuyến Nam.
C. Đường xích đạo.
D. Vòng cực Bắc.
 
Câu 4: Ở vĩ tuyến 66⁰33’ Bắc và Nam, ngày 22 tháng 6 và ngày 22 tháng 12 có ngày hoặc đêm dài:
A. 12 giờ.
B. 20 giờ.
C. 22 giờ.
D. 24 giờ.
 
Câu 5: Các địa điểm nằm ở cực Bắc và cực Nam có ngày đêm dài suốt:
A. 3 tháng.
B. 6 tháng,
C. 9 tháng.
D. 12 tháng.