Hướng dẫn giải bài tập SGK Hoá học lớp 9 bài 17: Dãy hoạt động hóa học của kim loại

Bài 1 (Trang 54 SGK Hóa 9, chương 2)

Dãy các kim loại nào sau đây được sắp xếp đúng theo chiều hoạt động hoá học tăng dần?

a) K, Mg, Cu, Al, Zn, Fe;                            d) Zn, K, Mg, Cu, Al, Fe;

b) Fe, Cu, K, Mg, Al, Zn;                             e) Mg, K, Cu, Al, Fe.

c) Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K;

Giải:

Chỉ có dãy c) gồm các kim loại: Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K được sắp xếp theo chiều hoạt động hóa học tăng dần.

Bài 2 (Trang 54 SGK Hóa 9, chương 2)

Dung dịch ZnSO₄ có lẫn tạp chất là CuSO₄. Dùng kim loại nào sau đây để làm sạch dung dịch ZnSO₄? Hãy giải thích và viết phương trình hoá học.

a) Fe;                       b) Zn;                                     c) Cu;                      d) Mg.

Giải:

Dùng kim loại Zn vì có phản ứng:

Zn(r) + CuSO₄(dd) -> ZnSO₄(dd) + Cu(r)

Nếu dùng Zn dư, Cu tạo thành không tan được tách ra khỏi dung dịch và ta thu được dung dịch ZnSO₄ tinh khiết

Bài 3 (Trang 54 SGK Hóa 9, chương 2)

Viết các phương trình hoá học:

a) Điều chế CuSO₄ từ Cu.

b) Điều chế MgCl₂ từ mỗi chất sau: Mg, MgSO₄, MgO, MgCO₃.

(Các hoá chất cần thiết coi như có đủ).

Giải:

a) Cu + 2H₂SO₄ đặc, nóng → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

2Cu + O₂  →  2CuO

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

b) Mg + 2НСl → MgCl₂ + H₂

Mg + CuCl₂ →  MgCl₂ + Cu

MgSO₄ + BaCl₂ → MgCl₂ + BaSO₄

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ + H₂O

Bài 4 (Trang 54 SGK Hóa 9, chương 2)

Hãy cho biết hiện tượng xảy ra khi cho

a) Kẽm vào dung dịch đồng clorua.

b) Đồng vào dung dịch bạc nitrat.

c) Kẽm vào dung dịch magie clorua.

d) Nhôm vào dung dịch đồng clorua.

Viết các phương trình hoá học, nếu có.

Giải:

a) Có chất rắn màu đỏ bám vào bề mặt kẽm, màu xanh của dung dịch nhạt dần:

CuCl₂ (dd) + Zn(r) -> ZnCl₂(dd) + Cu(r)

b) Hiện tượng, PTHH trong bài học.

c) Không có hiện tượng xảy ra và không có phản ứng.

d) Có chất rắn màu đỏ bám vào bề mặt nhôm, màu xanh của dung dịch nhạt dần.

2Al(r) + 3CuCl₂(dd) ->  2AlCl₃ + Cu(r)

Xanh                                 đỏ

Bài 5 (Trang 54 SGK Hóa 9, chương 2)

Cho 10,5 gam hỗn hợp 2 kim loại Cu, Zn vào dung dịch H₂SO₄ loãng dư, người ta thu được 2,24 lít khí (đktc).

a) Viết phương trình hoá học.

b) Tính khối lượng chất rắn còn lại sau phản ứng.

Giải:

Số mol H₂ = 2,24 : 22,4 = 0,1 mol.

a) Khi cho hỗn hợp (Zn, Cu) vào dung dịch H₂SO₄ loãng, chỉ có Zn phản ứng:

            Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + Н₂

Phản ứng: 0,1      ←                   0,1       (mol)

b) Chất rắn còn lại là Cu, m_Cu = 10,5 – 0,1 x 65 = 4 gam.