Truyện "Mị Châu, Trọng Thủy" là một bi kịch lịch sử đầy máu và nước mắt, nêu lên bài học sâu sắc về dựng nước và giữ nước. Truyện có 4 nhân vật : An Dương Vương, Thần Kim Quy, Mị Châu và Trọng Thủy. Ngoài nhân vật thần Kim Quy bao phủ bởi màu sắc huyền thoại thần kì, thì ba nhân vật còn lại in đậm trong lòng ta những ấn tượng và ám ảnh về chuyện nước và chuyện nhà, chuyện tình và chuyện đời, kẻ quốc thù và mối hận thiên thu.
Đối với em thì nhân vật Mị Châu vừa đáng thương vừa đáng giận. Nàng xuất thân lá ngọc cành vàng rất được vua cha yêu quý. Việc Mị Châu lấy Trọng Thủy là do "cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy". Nàng yêu chồng và tin chồng là điều tự nhiên. Nàng đâu biết được âm mưu thâm độc của Triệu Đà, đâu biết được Trọng Thủy là một tên gián điệp lợi hại của phương Bắc ? Đáng thương là vậy. Nàng bị người lừa dối chứ không có lòng phản cha.
Nỏ thần là vũ khí linh nghiệm, là bí mật của quốc gia và triều đình. Thế mà Mị Nương đã cho Trọng Thủy biết, để hắn đổi mất lẫy nỏ thần, gây nên thảm họa cho dân tộc. Hành động này của nàng thật đáng chê trách, thật đáng giận. Nhà thơ Tố Hữu có một tứ thơ rất hay phê phán hành động này của Mị Nương :
"Nỏ thần vô ý trao tay giặc
Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu !".
Thành ốc bị quân giặc phương Bắc đánh chiếm. Ngồi sau mình ngựa cũng vua cha chạy về phương Nam, phía sau là quân giặc bám sát truy kích. Đến lúc ấy, Triệu Đà, Trọng Thủy đã lộ nguyên hình là kẻ thù không đội trời chung của nhân dân Âu Lạc. Thế nhưng, Mị Nương vẫn rắc lông ngỗng trắng đường hàng mấy trăm dặm. Một hành động ngu si mê muội không thể nào tưởng tượng được ! Mị Nương bị thần Kim Quy kết tội là "giặc !" và đã bị vua cha chém chết ! Đó là bản án lịch sử đích đáng.
Mị Nương chết, biến thành ngọc trai. Hình tượng ngọc trai theo em nghĩ, như một nỗi lòng tỏ bày cũng mai hậu. Mị Nương không phải có lòng phản nghịch, mưu hại cha... mà chỉ bị người ta lừa dối... Bài học cảnh giác giữ nước càng trở nên thấm thía biết bao !.