Phân tích bài Phong cách Hồ Chí Minh của tác giả Lê Anh Trà

1. Mở bài:
- Bài viết Phong cách Hồ Chí Minh của tác giả Lê Anh Trà nói về phong cách làm việc, phong cách sống giản dị mà vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Góp phần khẳng định Chủ tịch Hồ Chí Minh xứng đáng với những danh hiệu cao quý: lãnh tụ cách mạng kiệt xuất, Danh nhân văn hoá thế giới.

2. Thân bài:
* Giải thích:
+ Sự tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
- Do đi nhiều, sống ở nhiều nơi trên thế giới nên trình độ hiểu biết văn hoá nhân loại của Bác Hồ đã đạt tới mức uyên thâm.
- Trường học của Bác chính là hiện thực sôi động của lịch sử nhân loại nửa đầu thế kỉ XX.
- Ba mươi năm hoạt động cách mạng ở nước ngoài, Bác đã không ngừng học tập để nâng cao hiểu biết. Cách học của Bác rất đặc biệt: học trong sách vở, học từ thực tế cuộc sống phong phú xung quanh.
- Điều quan trọng là Bác đã tiếp thu một cách chủ động và chọn lọc, rồi kết hợp với vẻ đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam, để từ đó tạo cho mình một bản sắc riêng: rất Việt Nam và cũng rất hiện đại.
+ Nét đẹp trong lối sống giản dị, thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Lối sống giản dị, thanh cao của Bác thể hiện qua tác phong làm việc, sinh hoạt của Người. (Nơi ở, bữa ăn, đồ dùng... đều mộc mạc, đơn sơ.)
- Khiêm tốn, chân thành, cởi mở... là phẩm chất nổi bật của Bác. Những đức tính đó tạo nên sức cảm hoá và thuyết phục mạnh mẽ đối với mọi người.
- Đời sống thanh bạch của Bác thực sự là đời sống văn minh mà Bác nêu gương sáng cho cả thế giới ngày nay.
- Bác hi sinh tất cả, chỉ quên mình để lo cho dân, cho nước. Lí tưởng cách mạng cao cả của Bác mãi mãi là ngọn đuốc dẫn đường cho dân tộc trong hành trình đi tới tương lai tươi sáng.

3. Kết bài:
- Tác giả khẳng định cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác Hồ là bài học nhân sinh có tác dụng giáo dục lớn lao đối với nhiều thế hệ.
- Kính yêu và biết ơn Bác Hồ, chúng ta hãy phấn đấu tu dưỡng, rèn luyện theo gương Bác Hồ vĩ đại.

Bài 1:
Kể chuyện Hồ Chí Minh, đọc thơ văn của Người và thơ văn viết về Người ở đất nước ta, đối với mỗi người Việt Nam, dường như đã trở thành một nếp sống, một thói quen văn hoá thú vị đáng tự hào. Ở sách Ngữ văn 7, chúng ta đã được học bài Đức tính giản dị của Bác Hồ của Thủ tướng Phạm Văn Đồng - một chiến sĩ cách mạng, một nhà văn hoá lớn, từng được sống làm việc nhiều năm bên Người.

Giờ đây, mở đầu sách Ngữ văn 9, chúng ta lại được học một văn bản nữa của Lê Anh Trà - một nhà khoa học thuộc thế hệ con cháu Hồ Chí Minh. Lần theo từ ngữ, câu văn, bắt đầu từ nhan đề đến dòng cuối cùng của văn bản, chúng ta lại được cùng nhau khám phá "Chuyện Bác Hồ", thú vị và bổ ích biết bao. Hình tượng nổi bật hiện lên từ bài Phong cách Hồ Chí Minh phải chăng là một nhân cách Việt Nam hài hoà vẻ đẹp của nền văn hoá Việt Nam mang truyền thống lâu đời với nền văn hoá thế giới hiện đại?

Phong cách Hồ Chí Minh được thể hiện trước hết là ở vốn tri thức văn hoá nhân loại mà Người đã tích luỹ được. Ông Lê Anh Trà kể: "Trên những con tàu vượt trùng dương, Người đã ghé lại nhiều hải cảng, đã thăm các nước châu Phi, châu Á, châu Mĩ,... đã từng sống dài ngày ở Pháp, ở Anh...".

Hồ Chí Minh đã từng đi khắp năm châu bốn biển, lao động kiếm sống và học tập khắp mọi nơi trên trái đất, tiếp xúc với đủ mọi dân tộc, mọi chủng tộc của các màu da vàng, đen, trắng, đỏ... nhờ đó, "Người nói và viết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: Pháp, Anh, Hoa, Nga,...". Đi nhiều, tiếp xúc nhiều, biết nhiều ngoại ngữ, đó là điều kiện cần nhưng chưa đủ để mở mang hiểu biết, thu lượm tri thức.

Dường như Hồ Chí Minh đã thấu hiểu quy luật ấy nên "Đến đâu Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm". Học hỏi, tìm hiểu để tiếp thu những cái hay, cái đẹp, đồng thời Người biết "phê phán những tiêu cực". Cách đi, cách sống và cách học tập như vậy thật đúng đắn, mang tính khoa học cao. Người đã kể một kỉ niệm trong thời kì tìm hiểu, học tập về lí tưởng cách mạng của mình rằng: "Tôi tham gia Đảng xã hội Pháp... Còn như Đảng là gì..., chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản là gì, thì tôi chưa hiểu... Tôi dự rất nhiều các cuộc họp một tuần hai hoặc ba lần. Tôi chăm chú nghe những người phát biểu ý kiến. Lúc đầu, tôi không hiểu được hết. Tại sao người ta bàn cãi hăng như vậy?... Điều mà tôi muốn biết hơn cả là... vậy thì cái quốc tế nào bênh vực nhân dân các nước thuộc địa? Trong một cuộc họp, tôi đã nêu câu hỏi ấy lên... Và một đồng chí đã đưa cho tôi đọc Luận cương của Lê-nin về các vấn đề dân tộc và thuộc địa... Trong Luận cương ấy, có những chữ chính trị khó hiểu. Nhưng cứ đọc đi đọc lại nhiều lần, cuối cùng tôi cũng hiểu được phần chính.

Luận cương của Lê-nin làm cho tôi rất cảm động,... Trước kia, trong các cuộc họp chi bộ tôi chỉ ngồi nghe người ta nói; tôi cảm thấy người nào cũng có lí cả, tôi không phân biệt được ai đúng và ai sai. Nhưng từ đó tôi cũng xông vào những cuộc tranh luận. Tôi tham gia thảo luận sôi nổi... Không chỉ tham gia các cuộc họp của chi bộ tôi mà thôi, tôi còn đến những chi bộ khác để bênh vực lập trường "của tôi ... Từng bước một, trong cuộc đấu tranh, vừa nghiên cứu lí luận Mác - Lê-nin, vừa làm công tác thực tế, dần dần tôi hiểu được rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ..." .

Tuy câu chuyện chỉ là một trong muôn vàn kỉ niệm của cuộc đời cách mạng Hồ Chí Minh nhưng vẫn đủ cho chúng ta thấu hiểu một phong cách sống và học tập năng động, hết mình vì cuộc đấu tranh giải phóng đất nước, dân tộc mình và tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Nhờ đi nhiều nơi, hăng hái tích cực, thường xuyên tìm tòi, học hỏi, tranh luận, sống sôi nổi, hết mình, vừa nghiên cứu lí luận, vừa làm công tác thực tế, Người đã tích luỹ được một vốn tri thức sâu rộng. Sau vài ba sự việc được kể tóm tắt, nhằm gợi cho người đọc liên tưởng và suy ngẫm về tầm hiểu biết và cách tích luỹ vốn tri thức, tác giả Lê Anh Trà bình luận: "Điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị... đồng thời rất mới, rất hiện đại".

Đi nhiều nơi, học hỏi, tiếp thu mọi cái đẹp, cái hay của nhiều nền văn hoá thế giới không phải chỉ để cho riêng mình mà đấu tranh cho độc lập, tự do của Tổ quốc mình, dân tộc mình, đó là cách sống của Hồ Chí Minh. Chính vì biết cống hiến tất cả cho một lí tưởng cao đẹp như thế, nên Hồ Chí Minh đã trở thành một người Việt Nam đẹp nhất, tiêu biểu nhất của thời đại, một nhân cách Việt Nam mang truyền thống phương Đông, đồng thời rất mới, rất hiện đại.

Bài 2:
Bên cạnh những tác phẩm lãng mạn về thơ ca thì những tác phẩm viết về chính trị vẫn rất thu  hút người đọc. Nhắc đến những tác giả viết về văn chính luận xuất sắc không thể không nhắc đến Lê Anh Trà. Lê Anh Trà được biết đến là một nhà quân sự sau đó là một nhà viết báo đầy tài năng. Bài Phong cách Hồ Chí Minh là một trong những bài văn hay và xuất sắc của Lê Anh Trà. Bài văn được rút ra từ bài “Phong cách Hồ Chí Minh” cái vĩ đại gắn với cái lớn lao. Bài văn làm toát lên vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh cái vĩ đại gắn với cái bình dị, và sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.

Lê Anh Trà đã mang đến cho đời một bài văn chính luận mẫu mực hay và đắc sắc về phong cách và lối sống đầy giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phong cách Hồ Chí Minh là bài văn làm rõ những nét đẹp giản dị tiềm ẩn trong con người Bác! Hồ Chí Minh vĩ lãnh tụ tài ba, là nhà cách kiên trung và Người đã tiếp thu rất nhiều tinh hoa văn hóa nhân loại. nhận thấy được sự nguy cấp của tình trạng nước nhà Bác đã khan gối lên đường ra đi tìm đường cứu nước với mong mỏi giúp ích cho quê hương. Bác đã sang Liên Xô, Trung Quốc và nhiều nước lớn khác để học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm. Bác đi nhiều nơi đến nhiều quốc gia và học hỏi được nhiều nền văn hóa khác nhau nhằm làm giàu bản sắc văn hóa cho dân tộc. Quả thật với tinh thần của Bác thật làn người người kính nể.  “Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với văn hóa nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, cả ở phương Đông và phương Tây… Đến đâu Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hóa, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm”. Với một tinh thần lúc nào cũng lo nghĩ cho quê hương, nhân cách cao đẹp ấy của Bác luôn luôn lúc nào cũng sang chói trên bầu trời nghệ thuật dân tộc!

Thế nhưng không phải cái gì Bác cũng tiếp thu: “ Người cũng chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hóa, đã tiếp thu mọi cái đẹp cái hay đồng thời với việc phê phán những cái tiêu cực của chủ nghĩa tư bản.” Qua đó cho thấy cách tiếp thu rất văn minh và đầy chọn lọc của Người. Và cho thấy cách tiếp rất tiến bộ mà không có nhiều bậc vĩ nhân mới làm được như thế. Muốn hiểu nền văn hóa nước khác Hồ Chí Minh đã học rất nhiều thứ tiếng khác nhau và giúp ích rất nhiều cho Bác sau này như tiếng: Pháp, Anh, Hoa, Nga,… Có thể nói rất ích vị lãnh tụ am hiểu nhiều nền văn hóa thế giới như Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ngoài vốn kiến thức sâu rộng uyên bác thì Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng có lối sống vô cùng giản dị và bình dân. Bác sống trong “chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ”, “chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vỏn vẹn có vài phòng tiếp khách”. Chao ôi! Nghe đến đây người đọc không khỏi bâng khuâng chạnh lòng! Ngoài chỗ ở thì cách ăn mặc hay ăn uống của Bác cũng giản dị không kém. Ở đây Lê Anh Trà đã miêu tả một cách đầy chân thật: “bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp, thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn...”. “Hằng ngày việc ăn uống của Người cũng rất đạm bạc, với những món ăn dân tộc không chút cầu kì như “cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháu hoa”. Liệu có ai nghĩ rằng  đây là khẩu phần ăn uống của một vĩ lãnh tụ đứng đầu cả một dân tộc hay chăng? Nhiều người sẽ không khỏi xuýt xoa sao Bác giản dị đến thế! Bên cạnh đó tư trang của Bác cũng rất ít ỏi: “một chiếc vali con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm của cuộc đời dài”. Với lối ăn mặc, ăn uống của Bác lúc bấy giờ cũng giống như bao con  người Việt Nam khác, không có gì là vẻ thanh cao, sang chảnh của một vị lãnh tụ. Lối sống ấy của Bác đã là lời dạy bảo cho muôn đời sau: “Cần kiệm, liêm chính”.

Qua những gì đã phân tích ở trên cho thấy được vô vàng ý nghĩa quý báu trong phong cách sống của Bác. Ưu tiên một lối sống giản dị, thanh khiết. Luôn là tấm gương sang chói cho biết bao thế hệ của dân tộc Việt Nam. Suốt một đời luôn lo lắng cho đất nước cho nhân dân: Luôn đặt vấn đề sống còn của đất nước của nhân dân lên hàng đầu. Với những nhân cách cao đẹp được Lê Anh Trà miêu tả càng làm sang chói them con người vốn giản dị nhưng nhân cách thì luôn chói lóa muôn đời!

Qua bài Phong cách Hồ Chí Minh đã góp phần thêm thật nhiều những nhân cách cao đẹp và giản dị ở con người của Bác! Cùng với lối văn chính luận, lập luận chính xác, dẫn chứng thuyết phục người đọc người nghe càng làm bài văn trở nên mẫu mực và rất cuốn hút. Từ đó làm bậc lên phong cách giản dị sáng ngời, con người tài năng trí tuệ uyên bác luôn luôn là tấm gương sáng cho thế hệ hôm nay và mai sau. Chúng ta là thế hệ trẻ cần học tập và nói theo tấm gương sáng chói của Chủ tịch Hồ Chí Minh để góp phần giúp đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu.