Phẩm chất căn bản nhất của chị Dậu là lòng yêu thương, đằm thắm, là tính vị tha, đức hi sinh.... Chị thương chồng ốm đau mà vẫn bị cầm trói, đánh đập. Chị chạy ngược xuôi, tìm đủ mọi cách cứu chồng thoát khỏi cơn hoạn nạn. Chị sẵn sàng hứng chịu đòn roi thay cho chồng: “Có đánh thì ông cứ đánh tôi này. Bao nhiêu tôi xin chịu cả. Chồng tôi đau ốm chẳng làm gì nên tội”; và hai lần, không chút do dự, chị đã che chở cho chồng trước đòn roi tàn nhẫn của bọn lính tráng.
Chị Dậu là người tiềm tàng khả năng phản kháng ngoan cường dũng cảm. Bị dồn đẩy đến bước đường cùng, đề bảo vệ tính mệnh cho người chồng đang ốm yếu, chị Dậu đã vùng lên đánh bại tên cai lệ và người nhà lí trưởng.. Hành động đó tuy bất ngờ nhưng lại hoàn toàn phù hợp với sự phát triển lô-gíc tính cách của chị.