- Tâm trạng của bé Hồng trong đoạn cuối đối thoại với người cô:
+ Nhớ lại những hình ảnh về người mẹ yêu thương: vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ của mẹ.
+ Đau đớn, xót xa trước những lời lẽ cay độc của người cô nói về mẹ mình. HS chú ý phân tích sự căm tức, phẫn uất dâng lên trong lòng bé Hồng ngày càng tăng tiến (lúc đầu cố kìm nén sau đó lòng căm tức lên tới đỉnh điểm: cổ họng tôi dã nghẹn ứ khóc không ra tiếng,...)
+ Yêu thương và bảo vệ người mẹ của mình trong ý nghĩ (Giá những cổ tục đã đầy đọa mẹ tôi...cho kì nát vụn mới thôi)
+ Nghệ thuật diễn tả tâm trạng: tương phản và đối lập, sự táng tiến về cảm xúc diễn ra trong cuộc đối thoại.
- Tâm trạng của bé Hồng trong đoạn gặp mẹ và ở trong lòng mẹ:
+ Cảm giác sung sướng đến òa lên khóc rồi cứ thế nức nở khi được ngồi lên xe cùng mẹ (HS chú ý giọt nước mắt lần này thể hiện sự vui sướng — khác với giọt nước mắt khi đối thoại với người cô).
+ Cảm giác hạnh phúc tột cùng khi được ngồi trong lòng mẹ (HS chú ý phân tích những câu văn miêu tả cảm giác bé Hồng: cảm giác ấm áp...mơn man khắp da thịt, hơi quần ảo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu... Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ..).
+ Cảm giác vui sướng lâng lâng, bé Hồng không mảy may nghĩ ngợi gì nữa (câu nói của người cô bị chìm đi).
+ Nghệ thuật diễn tả tâm trạng: lời văn giàu cảm xúc, thấm đẫm chất trữ tình, miêu tả cụ thể và tinh tế...