Câu 1. Có một ôtô đang chạy trên đường. Câu mô tả nào sau đây là không đúng?
A. Ôtô chuyển động so với mặt đường.
B. Ỏtô đứng yên so với người lái xe.
C. Ôtô chuyển động so với người lái xe.
D. Ôtô chuyển động so với cây bên đường.
Câu 2. Người lái đò đang ngồi vên trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Câu mô tả nào sau đây là đúng?
A. Người lái đò đứng yên so với dòng nước.
B. Người lái đò chuyển động so với dòng nước
C. Người lái đò đứng yên so với bờ sông.
D. Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyền.
Câu 3. Một ôtô chở khách đang chạy trên đường. Hãy chỉ rõ vật làm mốc khi nói:
A. Ôtô đang chuyển động.
B. Ôtô đang đứng yên.
C. Hành khách đang chuyển động.
D. Hành khách đang đứng yên.
Câu 4. Khi nói Trái Đất quay quanh Mặt Trời ta đã chọn vật nào làm mốc? Khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, ta đã chọn vật nào làm mốc?
Câu 5. Một đoàn tàu hỏa đang chạy trên đường ray. Người lái tàu ngồi trong buồng lái. Người soát vé đang di lại trên đoàn tàu. Cây cối ven đường và tàu chuyển động hay đứng yên so với:
A. Người soát vé.
B. Đường tàu.
C. Người lái tàu.
Câu 6. Hãy nêu dạng của quĩ đạo và tên của những chuyển động sau đây:
A. Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất.
B. Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi.
C. Chuyển động của đầu kim đồng hồ.
D. Chuyển động của một vật nặng được ném theo phương nằm ngang.
Câu 7. Nhận xét nào sau đây của hành khách ngồi trên đoàn tàu đang chạy là không đúng?
A. Cột đèn bên đường chuyển động so với đoàn tàu.
B. Đầu tàu chuyển động so với toa tàu.
C. Hành khách đang ngồi trên tàu không chuyển động so với đầu tàu.
D. Người soát vé đang đi trên tàu chuyển động so với đầu tàu.
Câu 8. Khi xét trạng thái đứng yên hay chuyển động của một vật, thì vật được chọn làm mốc
A. Phải là Trái Đất.
B. Phải là vật đang đứng yên.
C. Phải là vật gắn với Trái Đất.
D. Có thể là bất kì vật nào.
Câu 9. Câu nào sau đây mô tả chuyển động của một vật nặng được thả rơi từ đỉnh cột buồm của một con thuyền đang chuyển động dọc theo dòng sông, là không đúng?
A. Cả người đứng trên thuyền và đứng trên bờ đều thấy vật rơi dọc theo cột buồm.
B. Người đứng trên bờ thấy vật rơi theo đường cong.
C. Người đứng trên thuyền thấy vật rơi thẳng đứng.
D. Người đứng trên bờ thấy vật rơi thẳng đứng.
Câu 10. Một máy bay chuyển động trên đường băng để cất cánh. Đối với hành khách đang ngồi trên may bay thì
A. máy bay đang chuyển động.
B. người phi công đang chuyển động.
C. hành khách đang chuyển động.
D. sân bay đang chuyển động.
Câu 11. Khi đứng trên cầu nối giữa hai bờ sông rộng nhìn xuống dòng nước lũ đang chảy xiết ta thấy cầu như bị “trôi” ngược lại. Hãy giải thích vì sao ta có cảm giác đó?
Câu 12. Minh và Nam đứng quan sát một em bé ngồi trên vòng đu đang quay ngang. Minh thấy khoảng cách từ em bé đến tâm đu quay không đổi nên cho rằng em bé đứng yên.
Nam thấy vị trí của em bé luôn thay đổi so với tâm đu quay nên cho rằng em bé chuyển động. Ai đúng, ai sai? Tại sao?
Câu 13. Long và Vân cùng ngồi trong một khoang tàu thủy đang đậu ở bến. Long nhìn qua cửa sổ bên trái quan sát một tàu khác bên cạnh và nói tàu mình đang chạy.
Vân nhìn qua cửa sổ bên phải quan sát bến tàu và nói rằng tàu mình đứng yên.
Ai nói đúng? Vì sao hai người lại có nhận xét khác nhau?
Câu 14. Chuyện người lái tàu thông minh và quả cảm.
Năm 1935, trên chặng đường sắt nối giữa hai ga En-nhi-cốp và O-li-san-tra thuộc nước Nga, anh lái tàu Boóc-xép phát hiện từ xa một dãy các toa của đoàn tàu phía trước tuột móc nối, đang lăn ngược về phía mình do tuột dốc. Thật là khủng khiếp nếu cả dãy toa kia băng băng xuống dốc lao thẳng vào đoàn tàu của anh.
Trong giây phút hiểm nguy đó, Boóc-xép liền hãm tàu mình lại rồi cho tàu chạy lùi, nhanh dần cho tới khi nhanh bằng các toa tàu đang tuột dốc. Nhờ vậy, anh đã đón cả dãy toa kia áp sát vào tàu của mình một cách êm nhẹ, không bị hư hại gì. Em hãy giải thích cơ sở khoa học của cách xử lí thông minh của người lái tàu Boóc-xép.
Câu 15. Hai ôtô chuyển động cùng chiều và nhanh như nhau trên một đường thẳng.
Nhận xét nào sau đây không đúng khi nói về chuyển động của hai xe?
A. Hai xe cùng chuyển động so với cây cối ven đường.
B. Hai xe cùng đứng yên so với các người lái xe.
C. Xe này chuyển động so với xe kia.
D. Xe này đứng yên so với xe kia.
Câu 16. Chọn câu đúng.
Mộ vật đứng yên khi:
A. Vị trí của nó so với một điểm mốc luôn thay đổi.
B. Khoảng cách của nó đến một dường thẳng mốc không đổi.
C. Khoảng cách của nó đến một điểm mốc không đổi.
D. Vị trí của nó so với vật mốc không đổi.
Câu 17. Có thể em chưa biết.
Máy bay thử nghiệm: Trong các phòng thí nghiệm về khí động học (nghiên cứu về chuyển động và tác dụng của không khí lên vật chuyển động), để nghiên cứu các hiện tượng xảy ra khi máy bay đang bay, người ta tạo ra những mô hình máy bay có kích cỡ, chất liệu hoàn toàn như thật, rồi thổi luồng gió vào mô hình này.
Hãy giải thích vì sao cách làm trên vẫn thu được kết quả đúng như máy bay đang bay.
ĐÁP ÁN CHI TIẾT
Câu 1. C
Câu 2. A
Câu 3.
A. Ôtô đang chuyển động so với vật mốc là cây hai bên đường.
B. Ôtô đang đứng yên so với vật mốc là hành khách ngồi trên ô tô.
C. Hành khách đang chuyển động so với vật mốc là cây hai bên đường.
D. Hành khách đang đứng yên so với vật mốc là ôtô.
Câu 4.
❖ Khi nói Trái Đất quay quanh Mặt Trời, vật làm mốc là Mặt Trời.
❖ Khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông lặn đằng Tây, vật làm mốc là Trái Đất.
Câu 5.
A. So với người soát vé: Cây cối ven đường chuyển động, tàu đứng yên.
B. So với đường tàu: Cây cối ven đường đứng yên, tàu chuyển động.
C. So với người lái tàu: Cây cối ven đường chuyển động, tàu đứng yên.
Câu 6.
A. Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất có quĩ đạo tròn.
B. Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi có quĩ đạo thẳng.
C. Chuyển động của đầu kim đồng hồ có quĩ đạo tròn.
D. Chuyển động của một vật nặng được ném theo phương nằm ngang có quĩ đạo cong.
Câu 7. B
Câu 8. B
Câu 9. D
Câu 10. D
Câu 11.
Ta có cảm giác đó bởi vì chuyển động có tính tương đối, nếu ta coi cầu làm mốc (đứng yên) và nhìn (lòng nước lũ đang chảy xiết, ta thấy khoảng cách giữa người quan sát (đứng trên cầu) với dòng nước ngày càng tăng lên và dòng nước ngày càng chạy ra xa. Ngược Lại, nếu coi dòng nước lũ đứng yên thì ta có cảm giác cầu đang chuyển động càng ngày càng xa dòng nước và có chiều chuyển động ngược lại.
Câu 12.
Cả hai ngươi đều đúng, sở dĩ họ có nhận xét khác nhau là vì chuyển động có tính tương đối. Chuyển động hay đứng yên tùy thuộc vào cách chọn vật làm mốc.
Trong trường hợp này, cả hai người đứng ở hai vị trí khác nhau, có thể Minh đang đứng trên đu quay nên thấy khoảng cách từ mình đến tâm đu quay cũng như tới em bé là không đổi => Thấy khoảng cách từ em bé đến tâm đu quay không đổi nên cho rằng em bé đứng yên.
Còn Nam có thể đang đứng trên mặt đất nên thấy khoảng cách từ mình đến tâm đu quay cũng như tới em bé là thay đổi => thấy vị trí của em bé luôn thay đổi so với tâm đu quay nên cho rằng em bé chuyển động.
Câu 13.
Tương tự Câu12, cả hai người đều đúng, sở dĩ họ có nhận xét khác nhau là vì chuyển động có tính tương đối. Chuyển động hay đứng yên tùy thuộc vào cách chọn vật làm mốc. Ở đây 2 người chọn hai vật làm mốc khác nhau nên có nhận xét khác nhau.
Vật làm mốc của Long là một tàu khác đang chuyển động nên thấy vị trí tương đối giữa tàu của mình và tàu kia thay đổi nên nói tàu mình đang chạy.
Còn Vân chọn vật làm mốc là bến tàu nên thấy vị trí tương đối giữa tàu của mình và bến tàu không đổi nên nói rằng tàu mình đứng yên.
Câu 14.
Cơ sở khoa học của cách xử lí thông minh của người lái tàu Boóc-xép là anh hiểu được chuyển động có tính tương đối. Khi hai vật cùng chuyển động cùng phương, cùng chiều đi cùng vận tốc thì chúng coi như đứng yên đối với nhau và vận tốc của 2 tàu so với nhau là băng không, nên không xảy ra va chạm dữ dội khi chúng tiếp xúc nhau. Vì vậy anh đã điều khiển cho tàu mình chạy lùi để chuyển động cùng phương, chiều với các toa tàu kia và tăng tốc để đạt được cùng vận tốc với các toa tàu kia. Nhờ vậy, anh đã đón cả dãy toa kia áp sát vào tàu của mình một cách êm nhẹ, không bị hư hại gì.
Câu 15. C
Câu 16. D
Câu 17.
Cách làm trên vẫn thu được kết quả đúng như máy bay đang bay là vì các nhà nghiên cứu đã vận dụng cơ sở khoa học về tính tương đối của chuyển động. Chuyển động hay đứng yên tùy thuộc vào cách chọn vật làm mốc. Hai vật chuyển động đối với nhau, nếu vật này được coi là đứng yên thì vật kia được coi là chuyển động, kết quả cơ học của hai trường hợp này như nhau.
Khi máy bay đang bay thật trên trời, thì vật mốc là không khí xung quanh máy bay được coi như đứng yên trong chuyển động của máy hay.
Ngược lại, trong các phòng thí nghiệm về khí động học, máy bay được coi là vật móc đứng yên và người la thổi luồng gió vào mô hình này với tốc độ băng tốc độ bay của máy bay thật thì trong hai trường hợp cả hai vật chuyển động tương đối giống hệt nhau và kết quả cơ học của hai trường hợp này như nhau.