Bài 21.1 trang 66 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Tại sao khi rót nước nóng ra khỏi phích nước bình thủy), rồi đậy nút lại ngay thì nút hay bị bật ra? Làm thế nào để tránh hiện tượng này?
Trả lời:
Khi rót nước ra có một lượng không khí ở ngoài tràn vào phích. Nếu đậy nút ngay thì lượng khí này sẽ bị nước trong phích làm cho nóng lên, nở ra và có thể làm bật nút phích.
Để tránh hiện tượng này, không nên đậy nút ngay mà chờ cho lượng khí tràn vào phích nóng lên, nở ra và thoát ra ngoài một phần mới đóng nút lại.
Bài 21.2 trang 66 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Tại sao rót nước nóng vào cốc thủy tinh dầy thì cốc dễ vỡ hơn là rót nước nóng vào cốc thủy tinh mỏng?
Trả lời:
Khi rót nước nóng vào cốc thủy tinh dày thì lớp thủy tinh bên trong tiếp xúc với nước, nóng lên trước và dãn nở, trong khi lớp thủy tinh bên ngoài chưa kịp nóng lên và chưa dãn nở. Kết quả là lớp thủy tinh bên ngoài chịu lực tác dụng từ trong đẩy ra và cốc bị vỡ. Với cốc mỏng, thì lớp thủy tinh bên trong và bên ngoài cũng nóng lên và dãn nở đồng thời nên cốc không bị vỡ.
Bài 21.3 trang 66 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Đế ghép chặt hai tấm kim loại vào nhau người ta thường dùng phương pháp tán rivê. Nung nóng đỏ đinh rivê rồi đặt nhanh vào lỗ xuyên qua hai tấm kim loại. Dùng búa tán đầu rivê còn lại cho bẹt ra. Khi nguội, đinh rivê sẽ xiết chặt hai tấm kim loại (H.21.1). Hãy giải thích tại sao?
Trả lời:
Khi nguội đi, đinh rivê co lại, giữ chặt hai tấm kim loại.
Bài 21.4 trang 66 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Hai chốt A và B của mạch điện tự động vẽ ở hình 21.2a và 21.2b sẽ tiếp xúc nhau khi nhiệt độ tăng hay giảm? Hãy vẽ trạng thái của các băng kép ở các mạch điện này khi nhiệt độ tăng.
Trả lời:
Hình 21.2a: Khi nhiệt độ tăng;
Hình 21.2b: Khi nhiệt độ giảm.
Bài 21.5 trang 66 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Hình 21.3 là cảnh những người thợ đóng đai sắt vào bánh xe. Hãy mô tả cách làm này và giải thích tại sao phải làm như vậy?
Trả lời:
Để đóng đai sắt vào bánh xe người thợ làm như sau: Nung nóng đai sắt cho đai nở ra để lắp vào bánh xe. Sau đó, nhúng bánh xe đã lắp đai vào nước làm cho đai co lại và xiết chặt vào bánh xe.
Bài 21.6 trang 67 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Hình 21.4 trình bày hoạt động của bộ phận điều chỉnh lượng ga tự động trong lò đốt dùng ga khi nhiệt độ lò tăng. Hãy giải thích hoạt động của bộ phận này
Trả lời:
* Khi nhiệt độ cao, cả ống đồng thau và que thép đều dài ra nhưng ống đồng dài ra nhiều hơn kéo que thép nối với van xuống phía dưới đóng bớt đường dẫn ga vào (H.24.4b SBT) do đó lượng ga vào lò sẽ giảm và nhiệt độ của lò cũng giảm.
Bài 21.7 trang 67 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Băng kép hoạt động dựa trên hiện tượng
A. chất rắn nở ra khi nóng lên.
B. chất rắn co lại khi lạnh đi.
C. chất rắn co dãn vì nhiệt ít hơn chất lỏng.
D. các chất rắn khác nhau co dãn vì nhiệt khác nhau.
Trả lời:
Chọn D
Băng kép hoạt động dựa trên hiện tượng các chất rắn khác nhau co dãn vì nhiệt khác nhau
Bài 21.8 trang 67 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Tại sao băng kép lại bị uốn cong như hình 21.5 khi bị nung nóng? Chọn câu trả lời đúng và đầy đủ nhất.
A. Vì băng kép dãn nở vì nhiệt.
B. Vì sắt và đồng dãn nở vì nhiệt khác nhau
C. Vì sắt dãn nở vì nhiệt nhiều hơn đồng
D. Vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn sắt
Trả lời:
Chọn D
Sở dĩ băng kép lại bị uốn cong như hình 21.5 khi bị nung nóng là vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn sắt, khi nung nóng nó đẩy cong lên.
Bài 21.9 trang 67 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Vật nào dưới đây có nguyên tắc hoạt động không dựa trên sự nở vì nhiệt?
A. Nhiệt kế kim loại. B. Băng kép.
C. Quả bóng bàn. D. Khí cầu dùng không khí nóng.
Trả lời:
Chọn C
Quả bóng bàn hoạt động dựa vào lực đàn hồi nó không hoạt động dựa trên sự nở vì nhiệt.
Bài 21.10 trang 68 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Có hai băng kép loại "nhôm - đồng" và "đồng - thép". Khi được nung nóng thì hai băng kép đều cong lại, thanh nhôm của băng thứ nhất nằm ở vòng ngoài, thanh thép của băng thứ hai nằm ở vòng trong. Hỏi cách sắp xếp các chất theo thứ tự nở vì nhiệt từ ít đến nhiều nào dưới đây là đúng?
A. Thép, đồng, nhôm
B. Thép, nhôm, đồng
C. Nhôm, đồng, thép.
D. Đồng, nhôm, thép.
Trả lời:
Chọn A
Với băng kép loại "nhôm - đồng" khi được nung nóng thì hai băng kép đều cong lại, thanh nhôm của nó nằm ở vòng ngoài, vậy nhôm nở nhiều hơn đồng.
Với băng kép "đồng - thép" thanh thép của băng thứ hai nằm ở vòng trong vậy đồng nở nhiều hơn sắt. Vậy kết hợp ta có thứ tự nở vì nhiệt từ ít đến nhiều là: Thép, đồng, nhôm.
Bài 21.11 trang 68 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Một thanh đồng gồm hai đoạn AB và BC vuông góc với nhau như hình 21.6. Đầu c được giữ cố định.
Khi đốt nóng thanh đồng thì đầu A có thể dịch chuyển tới vị trí nào trong hình 22.6. Biết AB và BC luôn vuông góc với nhau.
A. Vị trí 1. B. Vị trí 2.
C. Vị trí 3. D. Vị trí 4.
Trả lời:
Chọn B
Khi đốt nóng thanh đồng thì đầu A có thể dịch chuyển tới vị trí 2.
Bài 21.12 trang 68 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Hình nào trong hình 21.7 vẽ đúng băng kép đồng - nhôm (Cu - Al) trước khi được nung nóng (1) và sau khi được nung nóng (2)?
Trả lời
Chọn D
Vì nhôm nở nhiều hơn nên băng kép có mặt lõm cong về phía đồng
Bài 21.13 trang 68 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Lấy kéo cắt một băng dài từ tờ giấy bạc trong bao thuốc lá (giấy bạc được cấu tạo từ một lớp nhôm mỏng ép dính với một lớp giấy). Dùng tay căng băng theo phương nằm ngang, mặt nhôm nằm ở phía dưới, rồi di chuyển băng đi lại trên ngọn lửa sao cho băng không cháy. Mô tả hiện tượng xảy ra. Giải thích.
Trả lời:
Băng giấy bị cong lại khi bị hơ nóng, phía mặt trong (bề lõm) là giấy, mặt ngoài là lớp kim loại. Hiện tượng trên giống hệt như một băng kép.
Bài 21.14 trang 68 Sách bài tập (SBT) Vật lí 6
Người ra thường thả "đèn trời" trong các dịp lễ hội. Đó là một khung nhẹ hình trụ được bọc vải hoặc giấy, phía dưới treo một ngọn đèn (hoặc một vật tẩm dầu dễ cháy). Tại sao khi đèn (hoặc vật tẩm dầu) được đốt lên thì "đèn trời" có thể bay lên cao?
Trả lời:
Khi đèn (hoặc vật tẩm dầu) được đốt lên thì "đèn trời" có thế bay lên cao vì không khí trong đèn trời bị nung nóng nờ ra, nhẹ hơn không khí bên ngoài, tạo nên lực đẩy cho đèn bay. Lưu ý đèn trời củng là vật dễ gây hỏa hoạn nên khi thả phải hết sức chú ý.