I. Khởi động
- Cả lớp cùng nghe bài hát Việt Nam ơi, nhạc và lời Minh Beta.
- Hãy nêu cảm xúc của mình về hình ảnh đất nước và con người Việt Nam qua bài hát.
Trả lời:
Cảm xúc của em về hình ảnh đất nước và con người Việt Nam qua bài hát: Việt Nam trong bài hát là hình ảnh những con người chan hoà với núi non, kết nối vòng tay xây dựng đất nước Việt Nam vững mạnh. Bài hát thể hiện tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc của thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay. Đó là hình ảnh của con người Việt Nam hiện đại, hiếu khách, thân thiện, năng động. Bài hát mở ra khung cảnh tươi sáng, gần gũi với những con đường, góc phố thân quen, gắn với tuổi thơ của mỗi người. Tiếng trẻ thơ nô đùa trong nắng, gió vẽ lên bức tranh đất nước nên thơ, hiền hòa.
II. Khám phá
1. Công dân của một nước
Quan sát hình ảnh, thảo luận các trường hợp và trả lời câu hỏi
a) Em hãy cho biết, nhân vật trong mỗi trường hợp dưới đây là công dân nước nào? Vì sao?
b) Thế nào là công dân của một nước? Căn cứ vào đâu để xác định công dân của một nước?
1. Anh Mun sinh ra ở Xin-ga-po (Singapore) và lớn lên tại Mỹ. Năm 18 tuổi anh nhập quốc tịch Mỹ.
2. Chị Na-ta-sa (Natasa) sinh ra và lớn lên ở Nga. Năm 18 tuổi chị đến học đại học ở Pa-ri (Pháp) và vẫn mang quốc tịch Nga.
3. Chị Si-vam (Shivam) sinh ra và lớn lên ở Bom-bay (Ấn Độ). Chị mang quốc tịch của cha mẹ là quốc tịch Ấn Độ.
4. Chị Lan Anh có cả cha và mẹ mang quốc tịch Việt Nam. Chị sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, mang quốc tịch Việt Nam.
Trả lời:
- Hình 1. Anh Mun công dân nước Mỹ. Vì năm 18 tuổi anh nhập quốc tịch Mỹ.
- Hình 2. Chị Na-ta-sa (Natasa) công dân nước Nga. Vì dù năm 18 tuổi chị đến học ở Pháp những chị vẫn mang quốc tịch Nga.
- Hình 3. Chị Si-vam (Shivam) công dân Ấn Độ. Vì chị mang quốc tịch của cha mẹ là quốc tịch Ấn Độ.
- Hình 4. Chị Lan Anh công dân Việt Nam. Vì chị mang quốc tịch Việt Nam.
Công dân là người dân của một nước. Quốc tịch là căn cứ để xác định công dân
2. Công dân nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
2. a) Vì sao Hương, Lan và Nam đều là công dân Việt Nam. Căn cứ vào yếu tố nào để có thể khẳng định điều này?
b) Vì sao bạn Toàn sinh ra ở Nga nhưng vẫn là công dân Việt Nam?
c) Vì sao bạn Ly có bố mang quốc tịch Hàn Quốc nhưng bạn vẫn là công dân Vệt Nam? Ly có thể mang quốc tịch Hàn Quốc được không?
Trả lời:
a) Hương, Lan và Nam đều là công dân Việt Nam vì Hương, Lan và Nam đều có bố mẹ mang quốc tịch Việt Nam. Các bạn hiện đang sống ở Việt Nam, có quốc tịch Việt Nam, nên các bạn đều là công dân Việt Nam.
- Căn cứ vào yếu tố để có thể khẳng định điều này: Công dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là người có quốc tịch Việt Nam. Người có quốc tịch Việt Nam là người sinh ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cả cha và mẹ đều là công dân Việt Nam.
b) Bạn Toàn sinh ra ở Nga nhưng vẫn là công dân Việt Nam vì cả bố và mẹ bạn đều mang quốc tịch Việt Nam, là công dân Việt Nam.
c) Bạn Ly có bố mang quốc tịch Hàn Quốc nhưng bạn vẫn là công dân Vệt Nam. Vì bố mẹ Ly làm giấy khai sinh và thoả thuận với nhau để bạn mang quốc tịch Việt Nam. Ly là công dân Việt Nam. Ly không thể vừa mang quốc tịch Việt Nam, vừa mang quốc tịch Hàn Quốc. Ly chỉ được mang 1 quốc tịch.
III. Luyện tập
1. Trong các trường hợp dưới đây, ai là công dân Việt Nam, ai là công dân nước ngoài?
A. Bạn Hiền có bố mẹ là công dân Việt Nam, hiện nay bạn sinh sống cùng gia đình ở Ô-xtrây-li-a (Australia).
B. Bạn Hưng có bố mẹ là công dân Việt Nam, bạn đang cùng bố sinh sống ở Xlô-va-ki-a (Slovakia), còn mẹ bạn sinh sống tại Việt Nam.
C. Bạn Ôn-ga có bố mẹ là công dân Nga. Bạn sinh ra ở Việt Nam và có nhiều năm sinh sống ở Việt Nam.
D. Bạn Quân có bố là công dân Việt Nam, mẹ là người Ba Lan. Bạn sinh ra ở Việt Nam. Khi Quận sinh ra, bố mẹ bạn không thoả thuận được việc chọn quốc tịch cho bạn.
Trả lời:
- Công dân Việt Nam là:
A. Bạn Hiền có bố mẹ là công dân Việt Nam, hiện nay bạn sinh sóng cùng gia đình ở Ô-xtrây-li-a (Australia).
B. Bạn Hưng có bố mẹ là công dân Việt Nam, bạn đang cùng bố sinh sống ở XIô-va-ki-a (Slovakia), còn mẹ bạn sinh sống tại Việt Nam.
D. Bạn Quân có bố là công dân Việt Nam, mẹ là người Ba Lan. Bạn sinh ra ở Việt Nam. Khi Quân sinh ra, bố mẹ bạn không thoả thuận được việc chọn quốc tịch cho bạn.
- Không phải công dân Việt Nam:
C. Bạn Ôn-ga có bố mẹ là công dân Nga. Bạn sinh ra ở Việt Nam và có nhiều năm sinh sống ở Việt Nam nhưng cha hoặc mẹ bạn không là công dân Việt Nam nên bạn không phải công dân Việt Nam.
2. Trường hợp nào dưới đây không phải là công dân Việt Nam?
A. Người có quốc tịch Việt Nam nhưng chưa đủ 18 tuổi.
B. Trẻ em được tìm thấy ở Việt Nam nhưng không rõ cha mẹ là ai.
C. Trẻ em sinh ra ở Việt Nam, mà khi sinh ra có cha mẹ là người nước ngoài.
D. Người có quốc tịch Việt Nam nhưng học tập, công tác ở nước ngoài.
Trả lời:
C. Trẻ em sinh ra ở Việt Nam, mà khi sinh ra có cha mẹ là người nước ngoài.
3. Hường có bố là công dân Hàn Quốc, mẹ là công dân Việt Nam. Khi Hường sinh ra ở Việt Nam, bố mẹ Hường không thoả thuận việc để bạn mang quốc tịch Việt Nam hay Hàn Quốc. Năm Hường 12 tuổi thì cả nhà bạn về Hàn Quốc sinh sống.
? Theo em, Hường có quốc tịch Việt Nam hay Hàn Quốc? Vì sao?
Trả lời:
Hường có mang quốc tịch Việt Nam vì Hường sinh ra ở Việt Nam và cha mẹ không thoả thuận được quốc tịch cho con. Người có quốc tịch Việt Nam là người sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà cha mẹ không thoả thuận được việc lựa chọn quốc tịch cho con.
4. Là học sinh, em cần làm gì để trở thành một công dân tốt?
Trả lời:
Là học sinh, để trở thành người công dân tốt em cần làm những điều sau: Em cần cố gắng chăm chỉ học tập; rèn luyện đạo đức; nỗ lực phát triển bản thân; hiếu thảo với ông bà cha mẹ; có trách nhiệm với bản thân và xã hội; em cần xác định mục tiêu và xây dựng kế hoạch học tập, phá triển mục tiêu rõ ràng; học tập theo những tấm gương tốt việc tốt tương lai lớn lên phát triển đất nước để sánh vai với các cường quốc năm Châu – theo lời của chủ tịch Hồ Chí Minh.
IV. Vận dụng
1. Hãy kể một vài tấm gương công dân Việt Nam tiêu biểu trong học tập, văn hoá, thể thao, lao động sản xuất và kinh doanh. Em học tập được điều gì ở những tấm gương này?
Trả lời:
Một số tấm gương tiêu biểu cho lòng yêu nước như: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng, Võ Thị Sáu, Trần Quốc Toản, Hồ Chí Minh, Lê Văn Tám,...
Qua những tấm gương này, em có thể học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm từ các giá trị mà ông cha ta để lại như sự kiên trì, dũng cảm, nỗ lực hết sức để đưa đất nước thoát khỏi máu đạn chiến tranh để có sự hòa bình như ngày hôm nay. Từ đó em nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của một người con Việt Nam là cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành một công dân tốt.
2. Vẽ một số bức tranh với chủ đề “Tự hào là công dân nước Việt Nam”.
Trả lời:
Gợi ý:
- Chủ đề vẽ tranh thể hiện tự hào là công dân Việt Nam.
- VD: Bức tranh nói về thông điệp tự hào là công dân Việt Nam, toàn dân tự tin, tự hào, chung tay cùng nhau đẩy lùi dịch Co-vid 19.
- Màu sắc: Tươi sáng, rực rỡ, thể hiện rõ thông điệp tự hào là công dân Việt Nam.