* Dấu câu
Câu 1 - Trang 13: (Ngữ văn 6 tập 2 sách Kết nối tri thức)
Tìm và cho biết công dụng của dấu chấm phẩy trong đoạn văn.
Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cơn bão, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về. Người ta gọi chàng là Thuỷ Tỉnh.
Trả lời:
- Dấu chấm phẩy xuất hiện trong câu: "Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về."
- Tác dụng: dấu chấm phẩy làm ranh giới giữa hai vế câu ghép "gọi gió, gió đến" và "hô mưa, mưa về"
Câu 2 - Trang 13: (Ngữ văn 6 tập 2 sách Kết nối tri thức)
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) có dùng dấu chấm phẩy.
Bài làm 1:
Nghỉ hè, sân trường vắng tanh. Thiếu đi bóng dáng của các bạn nhỏ, phút chốc, cả sân trường như rộng ra gấp mấy lần. Mấy gốc bàng, gốc sấu, gốc bằng lăng trầm tư ngủ gà ngủ gật, chờ ngày tựu trường. Chỉ có mấy gốc phượng là còn thức; chúng thao thức đốt lửa cháy rừng rực cùng với ánh nắng mùa hè. Nhìn những đốm lửa ấy mà lòng em xuyến xao, rạo rực. Thỉnh thoảng, những chú chim lại lích rích trong vòm cây, nhưng lại nhanh chóng biến mất. Khắp sân trường chỉ toàn tiếng ve kêu inh ỏi và tiếng lá xào xạc vang vọng mãi.
Bài làm 2:
Vẻ đẹp với rừng núi và biển xanh rộng mênh mông như một bức tranh phong cảnh thiên nhiên sơn thủy hữu tình của Nha Trang sẽ khiến chẳng ai có thể khước từ hay buông lời chê bai. Màu vàng của những đồi cát rộng mênh mang và màu xanh biếc của những hàng dừa cao vút uốn mình quanh bờ biển Mũi Né chính là một trong những cảnh đẹp không thể không nhắc đến. Ngược lên miền núi cao, ta có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các cung đèo Hà Giang; vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa; vẻ đẹp hùng vĩ của thác Bản Giốc. Bất cứ nơi đâu, con người đều có thể có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp sơn thủy hữu tình trên dải đất hình chữ S này.
* Nghĩa của từ ngữ
Câu 3 - Trang 13: (Ngữ văn 6 tập 2 sách Kết nối tri thức)
Trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh, nhan vật Thủy Tinh còn được gọi là "Thần Nước". Trong Tiếng Việt, nhiều từ có nghĩa là "nước". Tìm một số từ có yếu tố thủy được dùng theo nghĩa như vậy và giải thích ngắn gọn nghĩa của những từ đó.
Trả lời:
Các từ có yếu tố thủy:
- Tàu thủy: phương tiện di chuyển trên mặt nước
- Thủy thủ: người làm việc trên tàu thủy
- Thủy sinh: sống ở dưới nước
- Thủy sản: loài động vật sống dưới nước
- Thủy quái: quái vật kì lạ sống dưới nước
Câu 4 - Trang 13: (Ngữ văn 6 tập 2 sách Kết nối tri thức)
Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau: hô mưa gọi gió, oán nặng thù sâu. Trong mỗi thành ngữ, các từ ngữ được sắp xếp theo kiểu: hô - gọi, mưa - gió, oán - thù, nặng - sâu. hãy tìm thêm một số thành ngữ được tạo nên bằng cách tương tự.
Trả lời:
- Giải thích nghĩa:
"Hô mưa gọi gió": sức mạng kì lạ có thể điều khiển mưa gió
"Oán nặng thù sâu": sự hận thù, oán tức vô cùng sâu sắc, không thể nào quên được
- Các thành ngữ có cấu tạo tương tự: ăn to nói lớn, đội trời đạp đất, chân cứng đá mềm, dãi nắng dầm mưa, góp gió thành bão...
* Biện pháp tu từ
Câu 5 - Trang 13: (Ngữ văn 6 tập 2 sách Kết nối tri thức)
Tìm những câu văn có sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ trong văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh (Huỳnh Lý kể) và nêu tác dụng của biện pháp tu từ này.
Trả lời:
“Một người là chúa miền non cao, một người là chúa vùng nước thẳm, cả hai đều xứng đáng làm rể Vua Hùng”.
→ nhấn mạnh sự ngang tài ngang sức, mỗi người một vẻ của Sơn Tinh, Thủy Tinh.
- “Một người ở vùng núi Tản Viên, có tài lạ: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. … Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về.”
→ Liệt kê các phép lạ của Sơn Tinh và Thủy Tinh, nhấn mạnh sự dứt khoát, hiệu nghiệm tức thì.
- “Nước ngập ruộng đồng, nước tràn nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước.”
→ Liệt kê những sự vật bị ngập, nhấn mạnh việc nước ngập mọi nơi, lần lượt, tăng tiến (từ xa đến gần, từ ngoài vào trong), qua đó thể hiện sức mạnh, sự tức giận của Thủy Tinh.