Mở đầu trang 32: Hàng chục triệu chất hóa học đã biết được phân loại như thế nào để dễ nghiên cứu và sử dụng?
Trả lời:
Để dễ dàng nghiên cứu và sử dụng các chất hóa học thì các chất hóa học được phân loại thành đơn chất và hợp chất.
+ Trong đơn chất gồm có đơn chất kim loại, phi kim, khí hiếm.
+ Hợp chất gồm hai loại lớn là hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ.
I. Đơn chất và hợp chất
Hoạt động trang 32: Quan sát các mô hình trong Hình 5.1, thảo luận nhóm và thực hiện yêu cầu sau:
Dựa vào thành phần nguyên tố, em hãy phân loại các chất trên thành hai loại: chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học và chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học.
Trả lời:
Chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học:
a) Đồng ở thể rắn
b) Khí oxygen
c) Khí hiếm helium
Chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học:
d) Khí carbon dioxide
e) Muối ăn ở thể rắn
1. Đơn chất
Câu hỏi trang 33: Tượng đồng, nhiên liệu hydrogen, đồ trang sức bằng kim cương trong Hình 5.2 là ví dụ về ứng dụng của đồng, hydrogen và carbon. Em hãy kể ra các ứng dụng khác của đồng, hydrogen và carbon mà em biết
Trả lời:
Đồng (copper): sử dụng làm lõi dây điện, đúc tượng, chế tạo chi tiết máy, đồ dùng sinh hoạt, trang trí trong nhà.
Hydrogen: Làm nhiên liệu cho động cơ tên lửa, nhiên liệu động cơ ô tô thay thế cho xăng…,
Dùng để bơm vào khinh khí cầu, bóng thám không vì là khí nhẹ nhất
Carbon:
+ Than chì được dùng làm điện cực, chất bôi trơn, ruột bút chì; …
+ Kim cương được dùng làm đồ trang sức quý hiếm, mũi khoan, dao cắt kính...
+ Than gỗ dùng làm chất đốt, chất khử,…
2. Hợp chất
Câu hỏi trang 34:
1. Hãy trình bày sự khác biệt giữa đơn chất oxygen và hợp chất carbon dioxide về thành phần nguyên tố và vai trò của chúng đối với sự sống và sự cháy
2. Hãy dự đoán số lượng của các đơn chất nhiều hơn hay ít hơn số lượng của các hợp chất. Giải thích.
Trả lời:
1. Đơn chất oxygen được tạo nên từ 1 nguyên tố là oxygen (O)
Hợp chất carbon dioxide được tạo nên từ 2 nguyên tố là carbon (C) và oxygen (O)
Oxygen duy trì sự sống và sự cháy
Carbon dioxide không duy trì sự sống và sự cháy
2.
Các nhà khoa học đã tìm ra 118 nguyên tố hóa học => 118 đơn chất
Hợp chất được tạo nên từ 2 hay nhiều nguyên tố, hiện nay người ta đã biết hàng chục triệu hợp chất khác nhau. Do hợp chất được tạo nên từ tổ hợp các nguyên tố với các tỉ lệ nguyên tố trong hợp chất khác nhau. Vậy số lượng của các hợp chất nhiều hơn số lượng của các đơn chất
II. Phân tử
1. Khái niệm
2. Khối lượng phân tử
Câu hỏi trang 35: Sử dụng giá trị khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố trong bảng tuần hoàn để tính khối lượng phân tử của các chất được biểu diễn trong Hình 5.3a và Hình 5.3b
Trả lời:
Quan sát Hình 5.3a
Phân tử nitrogen được tạo bởi 2 nguyên tử Nitrogen (N, mỗi nguyên tử có khối lượng là 14 amu)
Khối lượng phân tử của nitrogen bằng: 14. 2 = 28 (amu)
Quan sát Hình 5.3b
Phân tử methane được tạo bởi 1 nguyên tử Carbo (Mỗi một 1 C có khối lượng nguyên tử = 12) và 4 nguyên tử Hydrogen (Mỗi một H có khối lượng nguyên tử = 1)
Khối lượng phân tử của methane bằng = 12.1 + 1.4 = 16 (amu)