Câu 1 - Trang 55: Kẻ bảng vào vở theo mẫu dưới đây và điền nội dung về một số yếu tố thi luật của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật thể hiện qua bài thơ Thu điếu của Nguyễn Khuyến:
| Câu |
Luật bằng trắc |
Niêm |
Vần |
Nhịp |
Đối |
| 1 |
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
| 7 |
|
|
|
|
|
| 7 |
|
|
|
|
|
Trả lời:
| Câu |
Luật bằng trắc |
Niêm |
Vần |
Nhịp |
Đối |
| 1 |
-B-T-B- |
B |
veo |
4/3 |
|
| 2 |
-T-B-T- |
T |
lro |
4/3 |
|
| 3 |
-T-B-T- |
T |
- |
4/3 |
Đối |
| 4 |
-B-T-B- |
B |
vèo |
4/3 |
Đối |
| 5 |
-B-T-B- |
B |
- |
4/3 |
Đối |
| 6 |
-T-B-T- |
T |
teo |
4/3 |
Đối |
| 7 |
-T-B-T- |
T |
- |
2/2/3 |
|
| 8 |
-B-T-B- |
B |
bèo |
4/3 |
|
Câu 2 - Trang 55: Kẻ bảng vào vở theo mẫu dưới đây và điền nội dung về một số yếu tố thi luật của thể thơ tứ tuyệt Đường luật thể hiện qua bài thơ Thiên Trường vãn vọng của Trần Nhân Tông:
| Câu |
Luật bằng trắc |
Niêm |
Vần |
Nhịp |
Đối |
| 1 |
|
|
|
|
|
| 2 |
|
|
|
|
|
| 3 |
|
|
|
|
|
| 4 |
|
|
|
|
|
| 5 |
|
|
|
|
|
| 6 |
|
|
|
|
|
Trả lời:
| Câu |
Luật bằng trắc |
Niêm |
Vần |
Nhịp |
Đối |
| 1 |
-T-B-T- |
T |
yên |
4/3 |
|
| 2 |
-B-T-B- |
B |
biên |
4/3 |
Đối |
| 3 |
-B-T-B- |
B |
Đối |
4/3 |
Đối |
| 4 |
-T-B-T- |
T |
điền |
4/3 |
|
Câu 3 - Trang 55. Hãy chọn một bài thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt Đường luật mà em yêu thích và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nhận xét về niêm, luật của bài thơ.
b. Xác định bố cục và nêu ý chính của từng phần.
c. Nêu chủ đề và chỉ ra một số nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ.
Trả lời:
Chọn bài thơ “Bạn tới chơi nhà” – Nguyễn Khuyến
Đã bấy lâu nay bác tới nhà.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta.
a.
- Về niêm: Chữ thứ 2 của câu 2 và câu 3 (thời – sâu), câu 4 và câu 5 (rộng – chửa), câu 6 và câu 7 (vừa – trò), câu 1 và câu 8 (bấy – đến) cùng thanh.
- Về luật: Luật trắc
- Về đối: câu 3 và câu 4, câu 5 và câu 6
b. 3 phần
- Phần 1 (6 câu đầu): Giới thiệu tình huống bạn đến chơi
- Phần 2 (6 câu tiếp): Hoàn cảnh gia đình khi bạn đến chơi
- Phần 3 (Câu cuối): Khẳng định tình bạn chân thành
c.
- Chủ đề: Ngợi ca tình bạn chân thành thắm thiết, đậm đà, mộc mạc và tràn đầy niềm vui dân dã của tác giả.
- Đặc sắc nghệ thuật:
+ Tạo tình huống bất ngờ, thú vị
+ Giọng thơ chất phác, hồn nhiên, ẩn sau câu chữ là ánh mắt lấp lánh cùng nụ cười hồn hậu, ấm áp, chân tình của nhà thơ
+ Sự kết hợp nhuần nhuyễn, tinh tế giữa ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ bác học.