Trong đoàn 6 học sinh Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Toán quốc tế (IMO) tại Thái Lan vừa qua, Vũ Xuân Trung (THPT chuyên Thái Bình, tỉnh Thái Bình) nhỏ tuổi nhất. Tuy vậy, nam sinh duy nhất học lớp 11 này lại đạt điểm số cao nhất. Em cùng với Nguyễn Thế Hoàn (lớp 12 THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) giành được chiếc huy chương Vàng danh giá về cho Việt Nam.
Đánh giá về "cậu út" của đoàn Việt Nam, Nguyễn Thế Hoàn cho biết, điểm đặc biệt của Xuân Trung là luôn bình tĩnh và lạc quan trước mọi bài toán. "Em ấy rất nhạy cảm với những bài toán khó và gắng sức tìm ra nhiều cách giải thú vị", Hoàn nói.
Trong 3 tháng tập trung ôn đội tuyển thi Olympic quốc tế, Xuân Trung cũng giống các thành viên khác, luôn giữ cho mình tâm trạng thoải mái. Em cho biết, mục tiêu duy nhất đặt ra là cố gắng hết sức, không dám nghĩ đến chiếc huy chương Vàng. Vì thế, ngày được gọi tên lên nhận giải cao nhất, Trung bất ngờ, vui sướng.
Gia đình Trung ở xã Đông Các (Đông Hưng, Thái Bình), khi biết tin con trai giành giải vàng từ kỳ thi Olympic Toán quốc tế cũng vỡ oà trong niềm tự hào, hạnh phúc. Bố em, ông Vũ Xuân Hảo (52 tuổi) cho biết, cả nhà chỉ có Trung học đến cấp ba. Bố mẹ theo "truyền thống" làm nông từ sớm. Một mẫu ruộng cấy lúa không đủ nuôi 7 miệng ăn trong gia đình. Vì thế, lúc nông nhàn, ông Hảo cùng vợ đi bán kính dạo, sửa chữa khoá thuê. Mỗi buổi chạy chợ 10-20 km, họ may mắn mới kiếm được đôi ba trăm nghìn đồng.
"Nghề bán dạo và sửa khóa cũng như đi câu, có hôm chẳng kiếm được đồng nào nên thu nhập rất bấp bênh", ông Hảo nói và bùi ngùi cho biết, dù đã cố gắng chăm lo cho các con nhưng 4 chị gái của Trung chỉ học đến THCS rồi nghỉ giữa chừng để đi làm thuê vì kinh tế gia đình khó khăn.
Vũ Xuân Trung cùng bố (đứng cạnh bên phải), mẹ và ông nội (đứng cạnh bên trái). Ảnh: Lê Minh.
Hiểu nỗi khổ của người ít học, cả gia đình dồn tâm sức, đặt kỳ vọng vào cậu út Vũ Xuân Trung. Lớp 5, Trung giành giải nhất cuộc thi Toán học tuổi thơ toàn quốc và được tuyển thẳng vào lớp 6 trường điểm của huyện. Thi lên THPT, Trung đỗ vào trường chuyên của tỉnh với số điểm đứng tốp 5 lớp Toán. Chỉ một thời gian sau, theo giáo viên chủ nhiệm Đào Thị Lê Dung, Trung đã vươn lên vị trí dẫn đầu lớp và luôn trong top học sinh nổi bật toàn trường.
"Trung rất có tố chất, tư duy chắc chắn, khả năng tự học tốt và giải quyết các bài tập khó nhanh", giáo viên Dung nói. Thay vì chỉ học giỏi một phần nào đó của môn Toán như nhiều người, Trung lại có kiến thức các phần rất tốt. Đây là người học trò xuất sắc nhất trong nhiều năm dạy học của cô Dung.
Khả năng học tập của Xuân Trung cũng được bạn bè trong lớp nể phục. Bạn cùng lớp Nguyễn Thị Trâm cho biết, mỗi khi gặp bài tập khó sẽ gọi điện nhờ Trung giải giúp. Và lần nào em cũng phải ngỡ ngàng vì vừa đọc đề bài xong, Trung đã trả lời luôn đáp án. Dù tính cách có chút trầm lắng nhưng huy chương Vàng Olympic Toán quốc tế này rất được các bạn yêu quý bởi nhiệt tình giúp đỡ mọi người.
"Trung là học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Bố làm nghề bán kính dạo, sửa khóa thuê nhưng không vì thế em kém cỏi trong việc học tập. Ở học sinh này có năng lực tự học, nghiên cứu rất tốt. Trung không đi học thêm, các kiến thức của em đều đến từ việc học trên lớp, tự tìm tòi qua sách vở và những đợt bồi dưỡng ngắn ngày trong đội tuyển của trường", Hiệu trưởng trường THPT chuyên Thái Bình Nguyễn Quang Tuấn ngợi khen cậu học trò nhỏ.
Chia sẻ về phương pháp học Toán, Trung cho biết quan trọng nhất là có đam mê, chú ý nghe giảng trên lớp và suy nghĩ thật kỹ khi làm bài. Hiện em nuôi kế hoạch tiếp tục đầu tư cho Toán, tiếng Anh để theo đuổi đam mê với môn Toán.
Quỳnh Trang