​Hướng dẫn giải bài tập SGK Hoá học lớp 9 bài 45: Axit axetic

Bài 1. Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống

a) Axit axetic là chất... không màu, vị....tan....trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế .....

c) Giấm ăn là dung dịch..... từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách ...... butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được.....

Hướng dẫn giải

a) Axit axetic là chất lỏng không màu, vị chua tan vô hạn trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế dược phẩm, phẩm nhuộm, chất dẻo và tơ nhân tạo

c) Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách oxi hóa butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.

Bài 2: Trong các chất sau đây:
a) C2H5OH.
b) CH3COOH.
c) CH3CH2CH2OH.
d) CH3CH2COOH.
Chất nào tác dụng được với Na, NaOH, Mg, CaO? Viết các phương trình hóa học.
Giải:
Chất tác dụng với Na là: a, b, c, d (do có gốc OH).
Chất tác dụng với NaOH là: b, d (do có gốc COOH).
Chất tác dụng với Mg là: b, d (do có gốc COOH).
Chất tác dụng với CaO là: b, d (do có gốc COOH).
Phương trình phản ứng:

Bài 3: Axitaxxetic có tính axit vì trong phân tử

a) Có 2 nguyên tử

b) Có nhóm -OH

c) Có nhóm -OH và =C=O

d) có nhóm -OH kết hợp với nhóm =C=O tạo thành nhốm O=C-OH

Hướng dẫn giải. Câu d đúng vì trong phân tử axit axetic có nhóm -COOH

Bài 4: Trong các chất sau đây, chất nào có tính axit? Giải thích.

Hướng dẫn giải: Chất có tính axit là a vì trong phân tử có nhóm -COOH

Bài 5. Axit axetic có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây: ZnO, Na₂SO₄, KOH, Na₂CO₃, Cu, Fe?

Viết các phương trình phản ứng hóa học nếu có:

Hướng dẫn giải

Axit axetic có thể tác dụng được với những chất: ZnO,  KOH, Na₂CO₃, Fe

2CH₃COOH + ZnO -> (CH₃COO)2Zn + 2H₂O

CH₃COOH + KOH -> CH₃COOK + H₂O

2CH₃COOH + Na₂CO₃ -> 2CH₃COONa + CO₂ + H₂O

2CH₃COOH + Fe -> (CH₃COO)₂Fe + H₂.

Bài 6. Hãy viết phương trình hóa học điều chế axit axetic từ:

a) natri axetat và axit sunfuric.

b) rượu etylic.

Hướng dẫn giải.

a) CH₃ – CH₂OH + H₂SO₄ đặc -> 2CH₃COOH + Na₂SO₄.

b) CH₃ – CH₂OH + O₂  CH₃COOH + H₂O

Bài 7. Cho 60 gam CH₃COOH tác dụng với 100 gam CH₃CH₂OH thu được 55 gam CH₃ –COOC₂H₅.

a) Viết phương trình hóa học và gọi tên sản phẩm của phản ứng.

b) Tính hiệu suất của phản ứng trên.

Hướng dẫn giải.

Số mol CH₃COOH = 60 : 60 = 1 mol; số mol C₂H₅OH = 100 : 46 ≈ 2,17 mol.

a) Phương trình hóa học của phản ứng.

CH₃COOH + C₂H₅OH  CH₃ –COOC₂H₅ + H₂O.
                                                          (etylaxetat)

b) Theo phương trình phản ứng, vì lượng C₂H₅OH dư nên lượng CH₃ –COOC₂H₅theo lí thuyết phải tính theo lượng CH₃COOH. Theo phản ứng số mol của CH₃COOH là 1 mol.

Khối lượng CH₃COOH theo lí thuyết = 1.88 = 88 gam.

Thực tế chỉ thu được 55 gam.

Vậy hiệu suất của phản ứng là: H% = (55/88).100% = 62,5%.

Bài 8. Cho dung dich axit axetic nồng độ a% tác dụng vừa đủ với dung dich NaOH nồng độ 10%, thu được dung dịch có nồng độ 10,25%. Hãy tính a.

Hướng dẫn giải.

Ta có phương trình phản ứng:

CH₃COOH + NaOH -> CH₃COONa + H₂O

Gọi khối lượng dung dịch CH₃COOH và NaOH lần lượt là m và m' gam.

Giải ra ta được m = m'.

Thay vào (1) ta tính được a = 15. Vậy dung dịch CH₃COOH có nồng độ a = 15%.