Câu hỏi: Nước Đại Việt thời Lê sơ tồn tại trong khoảng thời gian nào?
Nước Đại Việt thời Lê sơ tồn tại trong khoảng thời gian từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVI.
Câu hỏi: Chiến thắng lớn nhất trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh là chiến thắng nào?
Chiến thắng lớn nhất của quân dân Đại Việt chống quân xâm lược Minh là chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang (10/1427).
Câu hỏi: Bộ máy nhà nước thời vua Lê Thánh Tông có tổ chức hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn bộ máy nhà nước thời Lý - Trần ở điểm nào?
- Triều đình:
+ Đứng đàu là vua, nắm mọi quyền hành.
+ Giúp việc cho vua có các quan đại thần.
+ Ở triều đình có sáu bộ và một số cơ quan chuyên môn. Thời vua Lê Thánh Tông, một số cơ quan cùng chức quan cao cấp nhất và trung gian được bãi bỏ, tăng cường được tính tập quyền (tức mọi quyền lực đều được tập trung vào trong tay vua, triều đình; hạn chế được tính phân tán, cục bộ địa phương).
+ Hệ thống thanh tra, giám sát hoạt động của quan lại được tăng cường từ trung ương đến xã.
- Các đơn vị hành chính:
+ Các đơn vị hành chính được tổ chức chặt chẽ hơn, đặc biệt là cấp thừa tuyên và cấp xã.
+ Chia cả nước thành 13 đạo.
+ Dưới đạo là phủ, huyện, xã.
- Cách đào tạo tuyển chọn nhân tài:
+ Mở rộng thi cử.
+ Chọn nhân tài công bằng, không để sót người có tài.
+ Nhà nước thời vua Lê Thánh Tông lấy phương thức học tập, thi cử làm phương thức tuyển lựa, bổ dụng quan lại.
Câu hỏi: Nhà nước thời Lê sơ và nhà nước thời Lý - Trần có đặc điểm gì khác nhau?
| Nhà nước thời Lý - Trần | Nhà nước thời Lê sơ |
- Nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (Vua nắm mọi quyền hành) nhưng không sát bằng thời Lê sơ.
- Nhà nước quân chủ quý tộc. | - Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả trong chỉ huy quân đội.
- Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế. |
Câu hỏi: Pháp luật thời Lê sơ có gì giống và khác pháp luật thời Lý - Trần?
- Những điểm giống nhau:
+ Pháp luật bảo vệ quyền lợi của vua và các quan đại thần.
+ Cấm việc giết mổ trâu, bò.
- Những điểm khác nhau:
+ Thời Lý - Trần:
• Bảo vệ quyền lợi tư hữu.
• Chưa bảo vệ quyền lợi của phụ nữ.
+ Thời Lê sơ:
• Bảo vệ quyền lợi của quốc gia, khuyến khích phát triển kinh tế.
• Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
• Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ.
• Hạn chế phát triển nô tì.
• Pháp luật thời Lê sơ đầy đủ, hoàn chỉnh hơn thể hiện ở Luật Hồng Đức.
Câu hỏi: Nêu những chiến thắng tiêu biểu qua các thời kì: Nhà Lý, nhà Trần và Lê sơ theo yêu cầu sau: thời gian; lãnh đạo; ý nghĩa.
| Các chiến thắng | Thời gian | Lãnh đạo | Ý nghĩa |
| Chiến thắng sông Như Nguyệt. | 1077 | Lý Thường Kiệt | Quyết định số phận quân Tống xâm lược. Kết thúc cuộc kháng chiến chống Tống.
Bảo vệ nền độc lập, tự chù của Đại Việt. |
| Chiến thắng trên sông Bạch Đằng, (thời Trần) | 1288 | Trần Hưng Đạo | Kết thúc cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
Bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc. |
| Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang, (thời Lê sơ) | 1247 - 1248 | Lê Lợi | Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh.
Mở ra một thời kì phát triển mới cho đất nước ta dưới thời Lê sơ. |
Câu hỏi: Tình hình kinh tế thời Lê sơ có gì giống và khác thời Lý - Trần ?
| Kinh tế | Thời Lý - Trần | Thời Lê sơ |
| Giống | Nông nghiệp:
+ Thực hiện chính sách khai hoang để mở rộng diện tích trồng trọt.
+ Chăm lo đắp đê phòng lũ lụt, đào vét kênh mương đưa nước vào ruộng.
+ Cấm giết hại trâu bò để bảo vệ sức kéo cho nông nghiệp.
Thủ công nghiệp: phát triển nghề thủ công truyền thống.
Thương nghiệp: mở chợ, mở cửa biển buôn bán với người nước ngoài. |
| Khác | Nông nghiệp:
+ Thời Lý tổ chức cày ruộng tịch điền.
+ Thời Trần: vua cho vương hầu, công chúa, phò mã lập điền trang.
Thủ công nghiệp:
+ Thời Lý: vua dạy cung nữ dệt gấm vóc. | Nông nghiệp:
+ Đặt một số chức quan chuyên về nông nghiệp.
+ Có 25 vạn lính về quê cày ruộng sau chiến tranh.
+ Thực hiện phép quân điền.
Thủ công nghiệp:
+ Có các làng thủ công, phường thủ công.
+ Các xưởng do nhà nước quản lí, gọi là cục bách tác.
Thương nghiệp: khuyến khích lập chợ mới và họp chợ.
-> Thời Lê sơ, kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn. |
Câu hỏi: Xã hội thời Lý - Trần và thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? Có gì khác nhau?
- Xã hội thời Lý - Trần và thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp:
+ Vua - vương hầu, quý tộc, quan lại địa chủ.
+ Nông dân - thương nhân, thợ thủ công - nô tì.
+ Thời Lý - Trần: tầng lớp quý tộc, vương hầu rất đông đảo, nắm mọi quyền lực, tầng lớp nông nô, nô tì chiếm số đông.
- Khác nhau: Thời Lê sơ số lượng nô tì giảm dần và được giải phóng cuối thời Lê sơ, tầng lóp địa chủ rất phát triển do pháp luật nhà Lê hạn chế nghiêm ngặt việc bán mình làm nô hoặc bức dân tự do làm nô tì.
Câu hỏi: Trong lĩnh vực văn hoá, giáo dục, khoa học, nghệ thuật thời Lê sơ có gì khác so với thời Lý - Trần?
Khác với thời Lý - Trần:
- Giáo dục thời Lê sơ phát triển mạnh do sự quan tâm của nhà nước và nhà nước đã có những chủ trương, biện pháp tích cực để phát triển giáo dục như: tổ chức thi cử 3 năm một lần (nhà Trần 7 năm một lần).
- Thời Lý - Trần muốn được bố nhiệm làm quan thì trước hết phải xuất thân từ đẳng cấp quý tộc.
- Thời Lê sơ, đa số dân đều có thể đi học và cho phép người nào có học đều được dự thi và thi đỗ đều được bổ nhiệm làm quan và được vinh quy bái tổ.
- Thời Lý - Trần, đạo Phật rất được trọng dụng.
- Thời Lê sơ, Nho giáo chiếm vị trí độc tôn. Chi phối trên lĩnh vực văn hoá, tư tưởng.
- Tình hình giáo dục, văn hoá, khoa học thời Lê sơ cũng đạt được những thành tựu mới.