Ngày khai trường đầu tiên sau Cánh mạng tháng Tám, trong thư gửi cho học sinh, Bác Hồ có nhắn nhủ ân cần: "Non sông Việt Nam có vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có vẻ vang sánh vai các cường quốc năm châu được hay không, chính nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu". Ta hiểu lời dạy đó như thế nào?
Đất nước được vẻ vang, dân tộc sánh vai các cường quốc năm châu nghĩa là đất nước giàu đẹp, phát triển và nhân dân ta văn minh, tiến bộ, ấm no như các nước và dân tộc tiên tiến trên thế giới. Đó là một mục đích nằm trong ước mơ của con người Việt Nam khi Tổ quốc được độc lập, tự do. Đó là hoài bão không riêng của Bác, mà của hàng triệu con người Việt Nam biết yêu nước, biết đau lòng trước bao vết thương chiến tranh còn đó sau khi hòa bình lập lại.
"Chính nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu" nhấn mạnh một phần lớn điều kiện để đạt nước giàu đẹp, dân tộc phồn vinh thì chính do việc học tập của thế hệ trẻ - người chủ nhân đất nước tương lai đang ngồi trên ghế nhà trường.
Tại sao việc học tập của học sinh chúng ta lại liên quan đến tương lai của non sông, của dân tộc? Bởi các thế hệ đi trước đã bỏ bao công sức cho độc lập, tự do của đất nước, điều kiện học tập không có. Thế hệ trẻ trong một đất nước độc lập như hôm nay chắc chắn có điều kiện học tập tốt hơn.
Bởi chỉ có một nền khoa học hiện đại mà qua học tập mới đưa đất nước thay đổi từ nghèo nàn, lạc hậu trở thành phồn vinh, tiến bộ. Chỉ có một cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật mới "xoay bạch ốc lại lâu đài", và việc học tập của tuổi trẻ thế hệ mới sẽ tạo thành một lực lượng lạo động có tri thức mới đủ sức làm nên sự nghiệp lớn lao ấỵ.
Chúng ta phải học tập như thế nào để có thế đáp ứng được yêu cầu to lớn đó?
Học tập và học hỏi không ngừng, cộng với tình cảm yêu nước thiết tha, nhận lãnh trách nhiệm là người chủ nhân tương lai của đất nước là những việc phải làm ngay đối với tuổi trẻ chúng ta. Có đau lòng trước sự tụt hậu của dân ta so với nước ngoài, trước bao vết thương chiến tranh vẫn còn đầy rẫy thì tuổi trẻ mới hăm hở "học, học nữa, học mãi".
Xác định rõ mục tiêu học tập như trên, tuổi học sinh còn cần thiết coi việc rèn luyện học tập khoa học kĩ thuật là then chốt, để trở thành những nhà khoa học trẻ tuổi tương lai. Học đi đôi với hành, lí thuyết gắn bó với thực nghiệm để kích thích sáng tạo, tìm tòi cái mới.