I. Khởi động
Cùng nghe bài hát “Dấu chấm hỏi” (sáng tác: Thế Hiển).
Bạn nhỏ trong bài hát không được hưởng những quyền nào của trẻ em? Theo em, ai sẽ chịu trách nhiệm bảo vệ quyền trẻ em của bạn nhỏ này?
Theo em, ai sẽ chịu trách nhiệm bảo vệ quyền trẻ em của bạn nhỏ này?
Trả lời:
- Khi nghe bài hát “Dấu chấm hỏi” (sáng tác: Thế Hiển). Em thấy bạn nhỏ mồ côi trong bài hát không được hưởng đầy đủ quyền mà đáng lẽ trẻ em đáng được hưởng như:
+ Quyền nuôi dưỡng
+ Quyền chăm sóc, bảo vệ
+ Quyền học tập
+ Quyền được vui chơi
- Theo em, để chịu trách nhiệm bảo vệ quyền trẻ em của bạn nhỏ này gồm có:
+ Bố mẹ
+ Gia đình hai bên nội ngoại
+ Nhà trường
+ Xã hội….
II. Khám phá
1. Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em
Em hãy đọc tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi
1. Đã vài lần Long trông thấy chú Hưng hàng xóm đánh đập con trai. Long rất thương em nên đã kể lại chuyện này với bố và nhờ bố tìm cách để giúp đỡ em.
2. Lên lớp 6, Lan đòi bố mua xe máy điện để đi học nhưnng bố không đồng ý vì Lan chưa đủ tuổi sử dụng. Lan nghĩ bố không thương mình nên giận dỗi nhịn ăn.
3. Do phải ngồi xe lăn tự nhỏ nên Hoàng tự ti, ngại giao tiếp. Nhà trường tổ chức cuộc thi văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt nam, biết Hoàng có giọng hát hay, các bạn trong lớp đã động viên, khích lệ, chuẩn bị cả trang phục để Hoàng tham gia thi khiến bạn rất cảm động.
a) Em hãy cho biết, trong các tình huống trên, bạn nào đã thực hiện đúng, bạn nào thực hiện chưa đúng quyền và bổn phận của trẻ em? Vì sao?
b) Theo em, học sinh có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em?
Trả lời:
a, Tình huống 1: Trong tình huống trên, bạn Long đã thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em. Vì:
+ Long biết chú Hưng hàng xóm đánh đập con trai mình là sai
+ Long rất thương em nên tìm cách để giúp đỡ em
+ Long còn nhỏ nên không thể can thiệp trực tiếp đã kể với bố và nhờ bố giúp đỡ em.
- Tình huống 2: Trong tình huống trên, bạn Lan đã thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em. Vì:
+ Lan đòi bố mua xe máy điện để đi học trong khi chưa đủ tuổi sử dụng.
+ Lan làm sai lại còn giận dỗi, nhịn ăn
- Tình huống 3: Trong tình huống trên, các bạn trong lớp đã thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em. Vì:
+ Các bạn đã biết động viên quan tâm giúp đỡ Hoàng
+ các bạn đã biết năng khiếu của Hoàng và động viên Hoàng tham gia, chuẩn bị cả trang phục thi cho bạn
b, Theo em, học sinh có trách nhiệm trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em như:
+ Tích cực chủ động thực hiện các quyền trẻ em để phát triển và bảo vệ phát triển bản thân một cách toàn diện
+ Đồng tình ủng hộ các hành vi thực hiện đúng quyền trẻ em và lên án, phê phán những hành vi vi phạm quyền trẻ em.
2. Trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc thực hiện quyền trẻ em
Em hãy đọc thông tin, tình huống sau và trả lời câu hỏi
1. Nghỉ hè về thăm quê, An được ông bà dẫn đi tham quan và kể cho nghe nhiều câu chuyện thú vị về các di tích lịch sử ở địa phương. Ông bà còn dạy An cách trồng rau và chăm sóc vật nuôi trong nhà. Đây thật là một kì nghỉ vui vẻ, bổ ích.
2. Trường học của Lâm có kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh. Đề tổ chức các hoạt động phù hợp với học sinh, nhà trường đã đưa ra một số nội dung hoạt động ngoại khoá để các em đóng góp ý kiến và lựa chọn nội dung mà các em thấy hứng thú nhất.
3. Chính quyền xã K đã tổ chức cuộc thi Tìm hiểu về pháp luật giao thông nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức tham gia giao thông an toàn của học sinh. Cùng với những phần quà có ý nghĩa, Ban tổ chức còn tuyên truyền đến từng thôn xóm để các gia đình động viên con em mình tham gia cuộc thi.
4. Nhận được tin báo của anh Hải, Cơ quan công an đã điều tra, bắt giữ vợ chồng ông Nam về hành vi thường xuyên đánh đập con nuôi là bé Tùng. Toà án đã xét xử và tuyên phạt án tù vợ chồng ông Nam về hành vi hành hạ người khác và hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
a. Theo em, gia đình, nhà trường và xã hội có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền trẻ em?
b. Theo em, những hành vi xâm phạm quyền trẻ em sẽ bị xử lý như thế nào?
Trả lời:
a. Theo em, trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc thực hiện quyền trẻ em là: tiến hành khai sinh, chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ em, tạo điều kiện, khuyến khích trẻ em tham gia các hoạt động học tập, vui chơi, giải trí, phát triển năng khiếu phù hợp; quản lý và bảo vệ quyền trẻ em khỏi các nguy cơ bị xâm hại, bị lạm dụng bị mua bán, đảm bảo các quyền trẻ em được thực hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm quyền trẻ em, xây dựng, thực hiện các chính sách về quyền trẻ em, cung cấp các dịch vụ an toàn, bảo vệ quyền lợi của trẻ.
b. Theo em, những hành vi xâm phạm quyền trẻ em sẽ bị xử lý như sau: tùy theo mức độ vi phạm của hành vi sẽ bị xử lý dưới nhiều hình thức khác nhau (xử lý hành chính, dân sự, hình sự,…).
III. Luyện tập
1. Em hãy nêu một số biểu hiện thực hiện tốt và chưa tốt quyền trẻ em ở gia đình, trường học, địa phương em?
Trả lời:
Một số biểu hiện thực hiện tốt và chưa tốt quyền trẻ em ở gia đình, trường học, địa phương em, em trình bày theo bảng sau:
| Địa điểm |
Biểu hiện thực hiện tốt quyền trẻ em |
Biểu hiện thực hiện chưa tốt quyền trẻ em |
| Gia đình |
- Chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ em
- Tạo điều kiện cho trẻ phát triển năng khiếu |
- Bố mẹ không muốn cho con tham gia một số hoạt động tập thể sợ ảnh hưởng đến học hành
- Trẻ em giẫn dỗi bố mẹ, nhịn ăn, bỏ học… |
| Trường học |
- Đảm bảo quyền học tập, vui chơi, giải trí, phát triển năng khiếu…của trẻ |
- Học sinh đánh bạn
- Học sinh trốn học |
| Địa phương |
- Cung cấp các dịch vụ an toàn, bảo vệ quyền lợi của trẻ. |
- Vẫn còn trẻ em lang thang cơ nhỡ, khó khăn… |
2. Em tán thành hoặc không tán thành ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
a. Trẻ em có quyền được học tập, vui chơi giải trí, không cần làm gì.
b. Trẻ em khuyết tật cũng được hưởng các quyền như những trẻ em khác.
c. Cha mẹ có quyền ưu tiên, chiều chuộng con trai hơn con gái.
d. Lôi kéo trẻ em vào con đường nghiện hút là sai trái.
e. Cho con đi học hay không là quyền của cha mẹ.
Trả lời:
Em tán thành với những ý kiến sau: Ý kiến a và ý kiến b vì thực hiện đúng quyền trẻ em.
Em không tán thành với ý kiến: ý kiến c, ý kiến d, ý kiến e vì thực hiện chưa đúng quyền trẻ em.
2. Em hãy đọc thông tin, tình huống sau và trả lời câu hỏi
1. Nghỉ hè về thăm quê, An được ông bà dẫn đi tham quan và kể cho nghe nhiều câu chuyện thú vị về các di tích lịch sử ở địa phương. Ông bà còn dạy An cách trồng rau và chăm sóc vật nuôi trong nhà. Đây thật là một kì nghỉ vui vẻ, bổ ích.
2. Trường học của Lâm có kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh. Đề tổ chức các hoạt động phù hợp với học sinh, nhà trường đã đưa ra một số nội dung hoạt động ngoại khoá để các em đóng góp ý kiến và lựa chọn nội dung mà các em thấy hứng thú nhất.
3. Chính quyền xã K đã tổ chức cuộc thi Tìm hiểu về pháp luật giao thông nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức tham gia giao thông an toàn của học sinh. Cùng với những phần quà có ý nghĩa, Ban tổ chức còn tuyên truyền đến từng thôn xóm để các gia đình động viên con em mình tham gia cuộc thi.
4. Nhận được tin báo của anh Hải, Cơ quan công an đã điều tra, bắt giữ vợ chồng ông Nam về hành vi thường xuyên đánh đập con nuôi là bé Tùng. Toà án đã xét xử và tuyên phạt án tù vợ chồng ông Nam về hành vi hành hạ người khác và hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
a. Theo em, gia đình, nhà trường và xã hội có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền trẻ em?
b. Theo em, những hành vi xâm phạm quyền trẻ em sẽ bị xử lý như thế nào?
Trả lời:
a. Theo em, trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc thực hiện quyền trẻ em là: tiến hành khai sinh, chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ em, tạo điều kiện, khuyến khích trẻ em tham gia các hoạt động học tập, vui chơi, giải trí, phát triển năng khiếu phù hợp; quản lý và bảo vệ quyền trẻ em khỏi các nguy cơ bị xâm hại, bị lạm dụng bị mua bán, đảm bảo các quyền trẻ em được thực hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm quyền trẻ em, xây dựng, thực hiện các chính sách về quyền trẻ em, cung cấp các dịch vụ an toàn, bảo vệ quyền lợi của trẻ.
b. Theo em, những hành vi xâm phạm quyền trẻ em sẽ bị xử lý như sau: tùy theo mức độ vi phạm của hành vi sẽ bị xử lý dưới nhiều hình thức khác nhau (xử lý hành chính, dân sự, hình sự,…).
3. Xử lý tình huống:
1. Giờ ra chơi, Quân và các bạn ra sân trường đá cầu. Trong lúc đỡ cầu, Quân Vô tình giẫm phải chân của Hưng. Mặc dù Quân đã xin lỗi nhưng Hưng vẫn tỏ thái độ khó chịu và mắng chửi Quân bằng những lời lẽ rất khó nghe, thậm chí Hưng còn đe dọa Quân.
Nếu em là Quân, em sẽ làm gì?
2. Trường Lan tổ chức cho học sinh đi tham quan di tích lịch sử. Tuy nhiên, bố của Lan không muốn cho Lan đi vì địa điểm tham quan ở xa. Lan rất buồn và không biết phải làm gì để bố đồng ý cho mình đi.
Nếu là Lan, em sẽ làm gì để bố đồng ý cho mình đi tham quan cùng các bạn?
Trả lời:
Tình huống 1:
Nếu là Quân em sẽ xử lý như sau: trước những thái độ của Hưng như vậy Quân không được tức giận và nổi nóng, phải tự kiềm chế cảm xúc của mình; sau đó Quân nên xin lỗi một lần nữa tỏ sự thành ý; Nếu Hưng vẫn tiếp tục có thái độ dọa nạt, xúc phạm Quân bạn hãy nhờ sự can thiệp của các bạn, thầy cô giáo hoặc bác bảo vệ để hai bên không có sự xô xát lẫn nhau.
Tình huống 2:
Nếu là Lan em sẽ xử lý như sau: Lan hãy chia sẻ với bố mẹ về mong muốn của bản thân, giải thích cho bố mẹ biết những lợi ích của chuyến đi - đi để học hỏi thêm kinh nghiệm bên ngoài và muốn trau dồi thêm kiến thức cho bản thân, con cũng có quyền được vui chơi. Đảm bảo với bố mẹ về sự an toàn của chuyến đi để bố mẹ yên tâm và không có sự lo lắng.
IV. Vận dụng
1. Em hãy nêu một số biểu hiện thực hiện tốt và chưa tốt quyền trẻ em ở gia đình, trường học, địa phương em?
| Việc trẻ em nên làm để phòng chống nguy cơ xâm hại trẻ em |
Việc trẻ em không nên làm để phòng chống nguy cơ xâm hại trẻ em |
| |
|
Trả lời:
Một số biểu hiện thực hiện tốt và chưa tốt quyền trẻ em ở gia đình, trường học, địa phương em, em trình bày theo bảng sau:
| Việc trẻ em nên làm để phòng chống nguy cơ xâm hại trẻ em |
Việc trẻ em không nên làm để phòng chống nguy cơ xâm hại trẻ em |
- Ra khỏi nhà cần xin phép người lớn.
- Cha mẹ nhờ ai đón hộ nên có “mật mã” để trao đổi với trẻ, tránh bắt cóc.
- Nếu ai ngỏ ý nhờ giúp đỡ, phải chạy đi báo người lớn, công an, cảnh sát vì bản thân không đủ khả năng làm việc này.
- Thuộc số điện thoại của người thân;
- Khi thấy ai đó khả nghi đi theo thì hét “cứu con với” sau đó vùng bỏ chạy. |
- Không tiếp xúc với người lạ
- Tuyệt đối không nhận quà của người lạ.
- Không nên tò mò tụ tập tại những nơi công cộng;
- Không đi một mình khi trời tối...
- Không cho ai động vào phần kín của mình. |
2. Em hãy tự nhận xét việc thực hiện bổn phận của mình đối với gia đình, thầy cô giáo. Đều gì em đã thực hiện tốt và đều gì em chưa thực hiện tốt? Hãy xây dựng kế hoạch rèn luyện để khắc phục những điều chưa tốt theo bảng mẫu?
Em hãy tự nhận xét việc thực hiện bổn phận của mình đối với gia đình
| Đối tượng |
Việc đã thực hiện tốt |
Việc chưa thực hiện tốt |
Kế hoạch rèn luyện |
| Gia đình |
|
|
|
| |
|
|
|
Trả lời:
Em tự nhận xét việc thực hiện bổn phận của mình đối với gia đình, thầy cô giáo. Đều em đã thực hiện tốt và đều em chưa thực hiện tốt. Em đã xây dựng kế hoạch rèn luyện để khắc phục những điều chưa tốt theo bảng mẫu sau:
| Đối tượng |
Việc đã thực hiện tốt |
Việc chưa thực hiện tốt |
Kế hoạch rèn luyện |
| Gia đình |
- Biết vâng lời ông bà, cha mẹ
- Biết giúp đỡ ông bà, cha mẹ những việc phù hợp với lứa tuổi. |
- Chưa biết tiết kiệm tiền cho bố mẹ vì dùng tiền chơi điện tử.
- Còn hay la mắng em, khi em khóc |
- Tập trung học tập, không la cà tụ tập bạn bè chơi điện tử
- Yêu thương em hơn |
| Thầy, cô giáo |
- Chăm ngoan, học giỏi
- Tích cực xây dựng bài trong lớp |
- Chưa mạnh dạn góp ý với thầy cô giáo…
|
- Lễ phép, kính trọng nhưng gần gũi thầy cô, mạnh dạn nói suy nghĩ của mình… |