Câu hỏi mở đầu trang 131: Có bao giờ em tự hỏi chiếc bánh mì thơm ngon, hấp dẫn sẽ biến đổi như thế nào sau khi em ăn nó?
Trả lời:
Bánh mì được đưa vào miệng và bắt đầu quá trình biến đổi trong ống tiêu hóa. Quá trình biến đổi sau khi ăn:
- Các chất dinh dưỡng có trong bánh mì (carbohydrate) được biến đổi trong ống tiêu hóa để trở thành các chất dinh dưỡng đơn giản và được hấp thụ vào máu.
- Các chất cặn bã còn lại trong bánh mì sẽ được thải ra ngoài dưới dạng phân qua hậu môn.
I. Con đường thu nhận và tiêu hóa thức ăn trong ống ở động vật
Câu hỏi trang 132: Quan sát hình 31.1 hãy mô tả con đường thu nhận và tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa ở người
Trả lời:
Quá trình: tiếp nhận thức ăn – nghiền nát – Chuyển hóa dinh dưỡng – Đào thải. Cụ thể:
- Thức ăn được đưa vào miệng và bắt đầu quá trình biến đổi trong ống tiêu hóa
- Các chất dinh dưỡng có trong thức ăn được biến đổi thành các chất đơn giản và được hấp thụ vào máu
- Các chất cặn bã còn lại ra ngoài dưới dạng phân ở qua hậu môn
II. Nhu cầu sử dụng nước và con đường trao đổi nước ở động vật
Hoạt động trang 133: Đọc thông tin trên và thảo luận để trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Em có thể bổ sung nước cho cơ thể bằng cách?
Trả lời:
- Uống nước.
- Ăn những đồ ăn có chứa nhiều nước như hoa quả mọng nước,…
- Trong những trường hợp bệnh lí, có thể bổ sung nước bằng cách truyền nước theo sự theo dõi và thực hiện của bác sĩ.
Câu 2: Quan sát hình 31.3 và 31.4 cho biết nước đào thải ra khỏi cơ thể như thế nào?
Trả lời:
Nước được đào thải ra khỏi cơ thể chủ yếu qua nước tiểu và mồ hôi.
Câu 3: Theo khuyến nghị năm 2012 của viện dinh dưỡng quốc gia, trẻ em ở tuổi vị thành niên cần 40 ml nước/ 1 kg thể trọng mỗi ngày. Dựa vào kiến nghị này hãy tính lượng nước cần uống của bản thân để đảm bảo nhu cầu nước cho cơ thể.
Trả lời:
- Cân nặng của em hiện tại là 36 kg.
- Theo khuyến nghị năm 2012 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ em ở tuổi vị thành niên cần 40 mL nước/1kg thể trọng mỗi ngày.
→ Lượng nước cần uống mỗi ngày để đảm bảo nhu cầu nước cho cơ thể là:
36 x 40 = 1440 (mL) = 1,44 (l)
Vậy lượng nước cần uống mỗi ngày để đảm bảo nhu cầu nước cho cơ thể là 1,44 lít nước.
III. Sự vận chuyển các chất ở động vật
Câu hỏi trang 133: Đọc thông tin mục III kết hợp quan sát hình 31.5 mô tả con đường vận chuyển các chất ở động vật và người
Trả lời:
Quá trình vận chuyển các chất trong hệ tuần hoàn ở người thông qua vòng nhỏ và vòng tuần hoàn lớn.
- Vòng tuần hoàn lớn vận chuyển máu mang chất dinh dưỡng và oxygen từ tâm thất trái theo động mạch đi tới các cơ quan của cơ thể, ở đây diễn ra quá trình trao đổi chất. Chất thải theo máu tới các cơ quan bài tiết rồi thải ra ngoài. Khí carbon dioxide từ các cơ quan của cơ thể theo tĩnh mạch đổ vào tâm nhĩ phải.
- Vòng tuần hoàn nhỏ vận chuyển máu mang khí carbon dioxide từ tâm thất phải theo động mạch phổi đi tới phổi, ở đây diễn ra quá trình trao đổi khí. Máu giàu oxygen theo tĩnh mạch phổi đổ vào tâm nhĩ trái.
IV. Vận dụng hiểu biết về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở động vật vào thực tiễn
Câu hỏi trang 134: Liên hệ các kiến thức đã học và thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Giải thích vì sao chúng ta nên ăn đa dạng các loại thức ăn mà không nên chỉ ăn một loại thức ăn dù loại thức ăn đó rất bổ dưỡng
Trả lời:
Chúng ta nên ăn đa dạng các loại thức ăn mà không nên chỉ ăn một loại thức ăn dù loại thức ăn đó rất bổ dưỡng vì:
- Mỗi loại thức ăn chỉ chứa một số loại chất dinh dưỡng nhất định.
- Cơ thể cần đầy đủ các loại chất dinh dưỡng để có thể sinh trưởng và phát triển bình thường.
→ Nếu chỉ ăn một loại thức ăn thì cơ thể sẽ có nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng dẫn đến cơ thể sẽ không thể sinh trưởng và phát triển bình thường, thậm chí có thể mắc bệnh tật.
Câu 2: Xây dựng thực đơn cho mỗi bữa ăn trong một ngày để đảm bảo chế độ ăn cân đối và đầy đủ chất dinh dưỡng
Trả lời:
Thực đơn cho mỗi bữa ăn trong một ngày để đảm bảo chế độ ăn cân đối và đầy đủ chất dinh dưỡng:
- Bữa sáng: Trứng ốp la, xúc xích chiên, bánh mì nướng, 1 cốc sữa tươi
- Bữa trưa: Cơm, thịt kho tàu, dưa chua, canh bí đao nấu tôm khô, dưa hấu tráng miệng.
- Bữa tối: Cơm, cá chép chiên giòn, canh cải xoong nấu nấm, măng xào, đu đủ chín tráng miệng.
Hoạt động 3 trang 134: Thảo luận với bạn và hoàn thành nội dung theo mẫu bảng 31.1
| Hoạt động |
Tác dụng |
| Vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi ăn |
Giúp bảo vệ răng, tránh sâu răng |
| Ăn chín, uống sôi |
|
| Rửa tay trước khi ăn |
|
| Tạo không khí thoải mái khi ăn |
|
| Thức ăn chứa đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng |
|
Trả lời:
| Hoạt động |
Tác dụng |
| Vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi ăn |
Giúp bảo vệ răng, tránh sâu răng |
| Ăn chín, uống sôi |
Các vi khuẩn bám trên thức ăn khi gặp nhiệt nóng sẽ tiêu hủy |
| Rửa tay trước khi ăn |
Tránh virus, vi khuẩn còn bám trên tay đi trực tiếp vào cơ thể |
| Tạo không khí thoải mái khi ăn |
Tâm lí thư thái giúp tăng hiệu quả tiêu hóa và hấp thụ thức ăn |
| Thức ăn chứa đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng |
Cân bằng dinh dưỡng cơ thể tránh các căn bệnh do thừa chất (béo phì, tiểu đường, tim,...), thiếu chất (còi xương, khô mắt, quáng gà) |