Chiến dịch Việt Bắc: Diễn biến, kết quả và ý nghĩa lịch sử

Diễn biến:
Ngày 7/10/1947 cuộc tiến công lên Việt Bắc của quân Pháp bắt đầu. Pháp đã huy động hơn 2 vạn quân tinh nhuệ, gồm đủ các binh chủng; hải, lục, không quân, dùng chiến thuật hai gọng kìm Đông, Tây; dùng quân dù chặn ta ở hướng Bắc, Nam tạo thành thế bao vây 4 mặt tiến sâu vào Việt Bắc, chia cắt ta ra mà tiêu diệt. Nhìn chung chúng đã thực hiện được một số dự định ban đầu.

Về phía ta, từ chỗ bị động quân dân ta chuyển thành thế chủ động đón đánh địch ở Việt Bắc. Bằng chiến tranh du kích, chiến tranh nhân dân, quân và dân ta khắp nơi đánh địch. Cả 3 cánh quân của chúng đều bị đánh (quân dù, quân bộ và quân thuỷ) làm cho chúng bị tiêu hao tiêu diệt dần, bị chết mòn, chết mỏi. tinh thần sa sút nghiêm trọng. Càng ở lâu chúng càng có nguy cơ bị tiêu diệt. Vì thế ra đi hơn 2 vạn mới bị diệt có 500 tên chúng đã phải vội vã tìm cách rút lui. Tiến sâu vào Việt Bắc đã khó, rút lui cồng khó hơn nhiều. Chính trên đường rút lui chúng mới bị quân, dân ta chặn đánh ác liệt. Nhiều trận đánh lớn của quán ta đã diễn ra, tiêu biểu như trận đánh phục kích đoàn xe cơ giới của địch trên đèo Bông Lau đoạn từ Cao Bằng di Lạng Sơn, riêng trận này ta đã diệt và phá huỷ được 27 xe cơ giới của địch, diệt hơn 120 tên địch, thu nhiều vũ khí và phương tiện chiến tranh của chúng.
 
Trận đánh quân thuỷ ở Khe Lau trên dòng sông Gâm tiêu diệt 7 tàu chiến và ca nô địch, xác địch chìm xuống lòng sông mấy ngày sau nổi lềnh bềnh trên một khúc sông dài gần 2 cây số làm tắc nghẽn cả dòng nước. Tàn quân của địch phải chia thành 2 đường thuỷ bộ chạy tháo thân. Các cánh quân khác bị quân dân ta truy kích liên tục, chặn đầu khoá đuôi chúng mà tiêu diệt. Tính đến ngày 19/12/1947 quân Pháp cơ bản đã rút khỏi Việt Bắc, đến hạ tuần tháng 12 đám tàn quân của địch mới về tới Gầu Đuông, Hà Nội kết thúc chiến dịch Việt Bắc.

Kết quả và ý nghĩa:
- Kết quả: Sau hơn 2 tháng chiến đấu ta đã tiêu diệt, làm bị thương và bắt sống 3.300 tên dịch, nếu tính cả các chiến trường khác phối hợp trong thời gian diễn ra chiến dịch Việt Bắc thì ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 8.000 tên địch. Ta thu được nhiều vũ khí và phương tiện chiến tranh của chúng.

- Ta đã bảo toàn được Trung ương Đảng và Chính phủ. bảo toàn được quân chủ lực của ta, giữ vững được căn cứ địa Việt Bắc, cả 2 mục tiêu của địch đều không đạt. Quân và dân ta đã biến Việt Bắc thành mồ chôn quân thù.
 
- Ý nghĩa: Đây là thắng lợi lớn đầu tiên của ta trong kháng chiến chống Pháp. Thắng lợi này làm nức lòng quân dân cả nước, khẳng định rằng đường lối kháng chiến của ta là đúng đắn, làm dân ta càng thêm tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, Chính phủ và Hồ Chủ tịch.
 
- Ta đã đánh bại được chiến lược đánh nhanh thắng nhanh của địch. Từ nay, ta kết thúc giai đoạn phòng ngự tích cực để chuyển sang giai đoạn cầm cự giằng co với địch, ta đã nắm được quyến chủ động và chiến thuật. Địch phải từ bò chiến lược đánh nhanh thắng nhanh để chuyển sang đánh lâu dài với ta.