Học tốt Sinh học 8, Bài 46. Trụ não, tiểu não và não trung gian

Thứ bảy - 17/08/2019 03:31

Hệ thống lí thuyết cơ bản cần nhớ và hướng dẫn giải bài tập Sinh học 8, Bài 46. Trụ não, tiểu não và não trung gian: Trả lời các câu hỏi và bài tập trong SGK, giải bài tập bổ sung.

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Vị trí các thành phần của não bộ
- Trụ não, tiểu não và não trung gian nằm dưới bán cầu đại não.

2. Cấu tạo và chức năng của trụ não
- Trụ não gồm chất trắng bên ngoài và chất xám bên trong.
- Chất xám ở trụ não là các trung khu thần kinh xuất phát từ 12 đôi dây thần kinh não (gồm 3 loại: dây cảm giác, dây vận dộng, dây pha).
- Chức năng: điều khiển và điều hòa hoạt động của các nội quan (tuần hoàn, bài tiết, hô hấp, tiêu hóa).

3. Não trung gian
- Nằm giữa trụ não và đại não, gồm đồi thị và vùng dưới đồi thị.
- Chức năng:
+ Đồi thị: chuyển tiếp đường dẫn truyền cảm giác từ dưới đi lên não.
+ Vùng dưới đồi thị: nhân xám là hung ương điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.

4. Tiểu não
- Chất trắng ở phía trong, chất xám phía ngoài làm thành lớp vỏ.
- Chức năng: điều hòa phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.

II. TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK
A. TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
- Tìm hiểu hình 46-1 hoàn chỉnh thông tin:

Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại não là não trung gian. Trụ não gồm hành tủy, cầu não và não giữa. Não giữa gồm cuống não ở mặt trước và củ não sinh tư ở mặt sau. Phía sau trụ não là tiểu não.
- So sánh cấu tạo và chức năng của trụ não với tủy sống:

		Tủy sống		Trụ não
		Vị trí	Chức năng	Vị trí	Chức năng
Bộ phận trung ương	Chất xám	Ở giữa tủy sống thành dải liên tục	Là căn cứ thần kinh	Phân thành các nhân xám	Căn cứ thần kinh
	Chất trắng	Bao quanh chất xám	Dẫn truyền dọc	Bao phía ngoài các nhân xám	Dẫn truyền dọc và nối 2 bán cầu sau tiểu não.
Bộ phận ngoại biên (dây thần kinh)		Dây thần kinh pha (31 đôi)		3 loại : dây cảm giác; dây vận động; dây pha (12 đôi)

- Qua 2 thí nghiệm:
1. Phá tiểu não chim bồ câu, con vật đi lảo đảo, mất thăng bằng.
2. Phá hủy một bên tiểu não ếch cũng làm ếch nhảy, bơi lệch về phía bị hủy tiểu não.
Em có thể rút ra kết luận về chức năng của tiểu não là: điều hòa và phối hợp các cử động phức tạp của cơ thể.

B. TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
1. Lập bảng so sánh cấu tạo và chức năng của trụ não, não trung gian và tiểu não?

Các bộ phận Đặc điểm	Trụ não	Não trung gian	Tiểu não
Cấu tạo	Gồm: hành tủy, cầu não và não giữa. Chất trắng bao ngoài chất xám là các nhân xám.	Gồm: đồi thị và dưới đồi thị. Đồi thị và các nhân xám vùng dưới đồi là chất xám.	Vỏ chất xám nằm ngoài. Chất trắng là các đường dẫn truyền liên hệ giữa tiểu não với các phần khác của hệ thần kinh.
Chức năng	Điều khiển hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng: tuần hoàn, tiêu hóa, hô hấp,...	Điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hòa nhiệt.	Điều hòa và phối hợp các hoạt động phức tạp.

2. Giải thích vì sao khi giết trâu, thỏ người ta chỉ cần đánh mạnh vào gáy?
Khi giết trâu, thỏ người ta chỉ cần đánh mạnh vào gáy vì: gáy là vị trí khớp đầu, cổ, liên quan đến hành tủy có các trung khu điều khiển hoạt động tuần hoàn, hô hấp, khi bị tổn thương dễ chết.

III. CÂU HỎI BỔ SUNG
Tại sao người say rượu có bước đi ngật ngưỡng, toàn thân lảo đảo, lưỡi líu lại, tay run rẩy cử động không chính xác?
Vì tiểu não bị rượu đầu độc, mất khả năng điều hòa và phối hợp các cử động phức tạp.

Ý kiến bạn đọc