I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Qua phần đã học các em cần nhớ những kiến thức sau:
- Tinh hoàn là buồng trứng, ngoài chức năng sản sinh tinh trùng và trứng, còn thực hiện chức năng của các tuyến nội tiết.
- Các tế bào kẽ trong tinh hoàn tiết hoocmôn sinh dục nam (testosteron); các tế bào nang trứng tiết hoocmôn sinh dục nữ (ơstrogen).
- Các hoocmôn này gây nên những biến đổi ở tuổi dậy thì, trong đó quan trọng nhất là những dấu hiệu chứng tỏ đã có khả năng có con (xuất tinh lần dầu ở nam: hành kinh lần đầu ở nữ).
II. TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK
A. TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
- Dựa vào các sơ đồ hình 58-1, 58-2 hoàn chỉnh thông tin:
Bước vào tuổi dậy thì, dưới tác dụng của các hoocmôn LH từ tuyến yên tiết ra, làm cho các tế bào kẽ nằm giữa các ống sinh tinh trong tinh hoàn tiết hoocmôn sinh dục nam, đó là testosteron.
Testosteron có tác dụng gây những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì ở nam.
- Đánh dấu vào ô trống những dấu hiệu mà em thấy xuất hiện ở bản thân (đối với nam).
☑ Lớn nhanh, cao vượt.
☑ Sụn giáp phát triển, lộ hầu.
☑ Vỡ tiếng, giọng ồm.
☑ Mọc ria mép.
☑ Mọc lông nách.
☑ Mọc lông mu. |
☑ Cơ bắp phát triển.
☑ Cơ quan sinh dục to ra.
☑ Tuyến mồ hôi, tuyến nhờn phát triển.
☑ Xuất hiện mun trứng cá.
☑ Xuất tinh lần đầu.
☑Vai rộng, ngực nở. |
- Dựa hình 58-3 hoàn chỉnh thông tin:
Ở các em gái, khoảng 10-11 tuổi, 2 buồng trứng bắt đầu hoạt động. Dưới tác dụng của kích thích tố buồng trứng do tuyến yên tiết ra, các tế bào trứng bắt đầu phát triển trong các nang trứng. Đó là lớp tế bào biểu bì dẹp bao quanh tế bào trứng, sau đó dày lên và phân chia tạo thành nhiều lớp. Các tế bào lớp trong tiết hoocmôn ơstrogen là hoocmôn sinh dục nữ. Nang trứng càng phát triển, hoocmôn tiết càng nhiều đẩy tế bào trứng về một phía. Nang trứng lộ dần ra bề mặt buồng trứng, lúc này trứng chín và rụng dưới tác dụng của LH. Sau khi trứng rụng bao noãn trở thành thể vàng, tiết progesteron. Hoocmôn này có tác dụng trong sự sinh sản.
Ơstrogen có tác dụng gây nên những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ.
- Đánh dấu vào ô trống những dấu hiệu mà em thấy xuất hiện ở bản thân (ở nữ).
☑ Lớn nhanh.
☑ Da trở nên mịn màng.
☑ Thay đổi giọng nói.
☑ Vú phát triển.
☑ Mọc lông mu.
☑ Mọc lông nách. |
☑ Hông nở rộng.
☑ Mông, đùi phát triển.
☑ Bộ phận sinh dục phát triển.
☑ Tuyến mồ hôi, tuyến nhờn phát triển.
☑ Xuất hiện mụn trứng cá.
☑ Bắt đầu hành kinh. |
B. TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
1. Trình bày rõ các chức năng của tinh hoàn và buồng trứng.
Chức năng của tinh hoàn là:
+ Tạo tinh trùng.
+ Tiết hoocmôn sinh dục nam (testosteron).
Chức năng của buồng trứng:
+ Sinh ra trứng.
+ Tiết hoocmôn sinh dục nữ (ơstrogen).
2. Nguyên nhân dẫn tới những biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì ở nam và nữ (trong tuổi vị thành niên) là gì? Trong những biến đổi đó biến đổi nào là quan trọng cần lưu ý?
+ Nguyên nhân dẫn tới những biến đổi ở tuổi dậy thì ở nam do tinh hoàn tiết testosteron.
+ Nguyên nhân dẫn đến những biến đổi ở tuổi dậy thì ở nữ do buồng trứng tiết ơstrogen.
+ Trong những biến đổi ở tuổi dậy thì của nam thì xuất tinh lần đầu tiên là biến đổi quan trọng nhất chứng tỏ đã có khả năng có con.
+ Trong những biến đổi ở tuổi dậy thì của nữ thì hành kinh lần đầu tiên là biến đổi quan trọng nhất, chứng tỏ đã có khả năng có con.