1. Động lực chọn lọc tự nhiên (nguyên nhân):
Do sinh vật phải đấu tranh sinh tồn với nhân tố chọn lọc là môi trường sống.
2. Cơ sở của chọn lọc tự nhiên:
Dựa vào tính biến dị và di truyền của sinh vật:
а. Tính biến dị: Các biến dị cá thế là nguồn nguyên liệu cung cấp cho quá trình chọn lọc.
b. Tính di truyền: Qua sinh sản, các biến dị có lợi với bản thân sinh vật được bảo tồn, tích lũy qua các thế hệ.
3. Nội dung quá trình chọn lọc tự nhiên:
(Thực chất của chọn lọc tự nhiên) là quá trình gồm hai mặt được tiến hành song song:
+ Đào thải các cá thể mang biến dị có hại.
+ Tích lũy các cá thể mang biến dị có lợi.
4. Kết quả chọn lọc tự nhiên:
a. Hình thành mọi đặc điểm thích nghi của sinh vật đối với môi trường sống: chọn lọc tự nhiên tác động thông qua đặc tính biến dị và di truyền đã là nhân tố chính trong quá trình hình thành các đặc điểm thích nghi trên cơ thể sinh vật:
BD + DT + CLTN = Thích nghi
b. Hình thành tính đa dạng: Theo ĐacUyn loài mới được hình thành dần dần qua nhiều dạng trung gian, dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên theo con đường phân li tính trạng:
+ Nguyên nhân phân li tính trạng: Chọn lọc tự nhiên xảy ra trên quy mô rộng lớn, qua thời gian lịch sử lâu dài.
+ Kết quả phân li tính trạng: Hình thành loài mới:
BD + DT + CLTN + PLTT = Da dạng