Đề thi học sinh giỏi Văn – Tiếng Việt 5 (đề số 16)

1. a) Nêu nghĩa bóng câu tục ngữ:
 
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
 
b) Tìm 2 câu tục ngữ nói về quan hệ bạn bè hoặc làng xóm, láng giềng
 
2. Xếp các từ sau thành 3 nhóm chủ đề và đặt tên cho mỗi nhóm:
 
Thực hành, bài học, ông bà, bạn bè, chung thủy, anh Bốn, luyện tập, thân thiết, đầm ấm, lí thuyết, nhường nhịn, bài tập, hòa thuận, bầu bạn, năng lực, khăng khít.
 
3. a) Đặt một câu có tính từ làm định ngữ
b) Đặt một câu có tính từ làm bổ ngữ
c) Đặt một câu có bộ phận song song làm định ngữ
 
4. Xác định trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:

a) Lúc này, bãi ngô của hợp tác xã quê em rất xanh tốt
b) Mới ngày nào, những cây ngô còn mảnh mai như mạ non
c) Bây giờ, quanh thân cây, những lá nhô to, vươn ra mạnh mẽ, mượt mà
 
5. Trong bài Việt Nam, Lê Anh Xuân kết thúc bằng 4 câu:
 
Bốn ngàn năm dựng cơ đồ
Vạn năm từ thuở ấu thơ loài người
Ơi Việt Nam! Việt Nam ơi!
Việt Nam ta gọi tên người thiết tha ,
 
Em có cảm nhận như thế nào về 4 cậu thơ đó.
 
6. Nhân một ngày kỉ niệm, trường em đã tổ chức một buổi sinh hoạt Đội rất vui và bổ ích. Em hãy tường thuật lại buổi sinh hoạt Đội ấy.
 

 ------------------------------------
ĐÁP ÁN

 
1. a) Nêu nghĩa bóng câu tục ngữ:
 
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
 
Nếu ở gần người xấu thì ta sẽ bị ảnh hưởng những thói hư tật xấu, nếu ở gần người tốt thì ta sẽ học tập điều hay lẽ phải của họ. Cái tốt đẹp của người tốt ắt sẽ có tác dụng đối với ta.
 
b) Các câu tục ngữ nói về quan hệ bạn bè hoặc làng xóm, láng giềng:
 
- Ở chọn nơi, chơi chọn bạn
- Bán anh em xa mua láng giềng gần
 
2. Phân làm 3 nhóm chủ đề, đặt tên cho mỗi nhóm:
 

 

3. a) Đặt một câu có tính từ làm định ngữ:
Bạn Hùng có chiếc nơ đỏ
                                 ĐN

b) Đặt một câu có tính từ làm bổ ngữ:
 
Bạn Lan hát hay
                   BN
c) Đặt một câu có bộ phận song song làm định ngữ:
 
Ánh nắng chói chang, vàng óng chiếu xuống sân trường
                   ĐN              ĐN
 
4.  Xác định trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
 
 
a) Lúc này / bãi ngô của hợp tác xã quê em // rất xanh tốt
     TN                    CN                                        VN
 
b) Mới ngày nào / những cây ngô // còn mảnh mai như mạ non
      TN                        CN                        VN
 
c) Bây giờ. Quanh thân cây / những lá ngô to // vươn ra mạnh mẽ mượt mà
             TN                                CN                          VN
 
5. Để có đất nước tươi đẹp như ngày nay, dân tộc ta đã bỏ nhiều công sức để xây dựng và gìn giữ nó từ hàng vạn năm về trước. Do đó, tình yêu đất nước Việt Nam của chúng ta thật sâu nặng, tha thiết. Tình cảm đó thể hiện một cách trân trọng, thấm sâu và ngân vọng trong mỗi con người Việt Nam yêu nước.
 
6. Gợi ý:

- Viết đúng thể loại văn tường thuật
- Nội dung bài viết cần thể hiện: diễn biến của buổi sinh hoạt đội với đầy đủ các sự việc chính
+ Tường thuật kĩ các sự việc trọng tâm
+ Cảm xúc của em trong buổi sinh hoạt Đội.
- Diễn đạt rõ ý, dùng từ đúng, viết câu không sai ngữ pháp và chính tả, trình bày sạch sẽ.
 
Bài tham khảo
 
Nhân ngày kỉ niệm 26-3, ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, trường em có tổ chức buổi sinh hoạt Đội tại trường cho học sinh khối lớp bốn và lớp năm.
 
Đúng bảy giờ sáng hôm ấy, khi ông Mặt Trời rải nhẹ những tia nắng óng ả xuống sân trường còn, ướt. đẫm sương đêm, học sinh đã tập trung đầy đủ tại sân trường, ai nấy đều trang phục chỉnh tề, khăn quàng đỏ thắm trên vai, miệng cười tíu tít.
 
Bỗng một hồi trống vang lên, chúng em tập trung trước khán đài. Địa điểm tổ chức này đã được chuẩn bị từ chiều hôm trước? Trước khán đài, chiếc bàn thờ Tổ quốc đập vào mắt chúng em với chân dung Bác Hồ kính yêu bằng thạch cao trắng ngần.
 
Bên cạnh chân dung Bác là một bình hoa huệ trắng tinh. Hoa đang tỏa ngát hương thơm. Trên cao, lá quốc kỳ uy nghi trang trọng. Bên phải của lễ đài được gắn huy hiệu “Măng non”. Bên trái là dòng chữ “Sinh hoạt Đội chào mừng ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chỉ Minh”. Tất cả đều nổi bật trên tấm phông màn màu xanh được giăng lên che kín tường vôi. Cô Tổng phụ trách tuyên bố lí do và thông qua chương trình buổi sinh hoạt.
 
Phần đầu tiên, bạn Liền đội trưởng mời các Chi đội trưởng lên báo cáo sỉ số của chi đội mình. Sau đó, bạn trịnh trọng điều khiển lễ chào cờ. Bài hát Quốc Ca, Đội ca vang lên hùng tráng, rộn ràng. Ai cũng trang nghiêm hướng về lá quốc kỳ với sự thành kính, tưởng nhớ đến bao chiến sĩ đã ngã xuống cho đất nước được thái bình.
 
Sau phần nghi lễ, tiếng bạn Liên đội trưởng rõ ràng, khúc chiết khi giới thiệu đại biểu đến tham dự. Từng tràng pháo tay rộn rã vang lên. Sau đó bầu không khí lại trở về yên lặng, ai nấy đều chú ý lắng nghe bạn Liên đội trưởng đọc bảng báo cáo thành tích của liên đội trong thời gian qua. Sau khi nghe xong bảng báo cáo, chúng em thật vui sướng và nở những nụ cười tự hào. Một làn gió nhẹ thổi đến, lòng em cảm thấy khoan khoái lạ thường. Tiếp đến, cô Tổng phụ trách giới thiệu thầy Hiệu trưởng phát biểu ý kiến với chúng em.
 
Thầy tuyên dương Liên đội đã đạt được thành tích rất xuất sắc. Thầy ân cần nhắc nhở những mặt còn tồn tại cần phải khắc phục trong thời gian tới. Chúng em yên lặng lắng nghe từng lời giáo huấn của thầy. Tiếp theo là lời phát biểu ý kiến của cô Tổng phụ trách. Cô giao nhiệm vụ mới cho toàn liên đội. Chúng em chú ý lắng nghe để nhận lấy phần nhiệm vụ của mình, Sau cùng là phần thực hiện nghi thức đội và múa hát tập thể. Ai cũng hăng hái để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Không khí thật hào hứng và phấn khởi. Chúng em vinh dự nhận được những lời khen tốt đẹp. Những tràng pháo tay liên tiếp vang lên làm cho sân trường càng thêm náo nhiệt.
 
Buổi sinh hoạt đội của chúng em thành công tốt đẹp, kết thúc bằng một bài ca hùng tráng: “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Chúng em ra về với tâm trạng vui sướng, một ý chí quyết tâm cao với những nhiệm vụ đang chờ ở phía trước.