A. Kiến thức cơ bản
I. Chính sách đô hộ
1. Tổ chức bộ máy cai trị
+ Về tổ chức bộ máy cai trị: Trong thời Bắc thuộc, các triều đại từ Triệu Hán, Ngô, Tần, Tống, Tề, Lương đến Tuỳ, Đường đã thực hiện nhiều chính sách cai trị nhằm sát nhập đất nước Âu Lạc cũ vào lãnh thổ của chúng.
2. Kinh tế
+ Về kinh tế: Chính quyền đô hộ thi hành chính sách bóc lột cống nạp nặn nề. Chúng còn cướp ruộng đất, cưỡng bức nhân dân ta cày cấy, thực hiện chính sách dồn điền, nắm độc quyền về muối và sắt.
+ Chính quyền đô hộ đưa người Hán vào Âu Lạc cũ cho ở lẫn với người Việt xâm chiếm, khai phá ruộng đất để lập đồn điền do chính quyền đô hộ trực tiếp quản lí, biến một bộ phận người Việt trở thành nông nô của họ.
3. Văn hoá - xã hội
+ Về văn hoá, xã hội: Truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta phải thay đổi phong tục theo người Hán. Nhiều nho sĩ, quan lại người Hán được đưa vào đất Âu Lạc cũ để thực hiện chính sách nói trên và mở một số lớp dạy chữ Nho.
+ Các triều đại phong kiến phương Bắc không thực hiện được mục đích cũ, chúng đối với nước ta là đồng hoá dân tộc Việt Nam, sáp nhập Việt Nam vào Trung Quốc.
II. Những chuyển biến xã hội
1. Về kinh tế:
* Nông nghiệp:
+ Công cụ bằng sắt được sử dụng phổ biến
+ Công cuộc khai hoang, mở rộng diện tích được đẩy mạnh.
+ Công trình thuỷ lợi được mở mang, nhờ thế, năng suất lúa nước tăng hơn trước.
* Thủ công nghiệp, thương mại có những chuyển biến đáng kể.
+ Kĩ thuật rèn sắt phát triển hơn trước.
+ Việc khai thác vàng, bạc, châu ngọc trong nhân dân được đẩy mạnh.
+ Đồ trang sức bằng vàng, bạc, ngọc được gia công tinh tế.
+ Một số nghề thủ công mới xuất hiện: làm giấy, làm thủy tinh...
+ Nhiều đường giao thông thủy, bộ nối liền các vùng, các quận được hình thành.
2. Những chuyển biến về văn hoá, xã hội
- Nhân dân ta không bị đồng hoá. Tiếng Việt vẫn được bảo tồn. Các phong tục tập quán vẫn được duy trì.
- Mặc dầu các triều đại phương Bắc tăng cường việc cai trị nhưng kết quả là không khống chế nổi các làng xóm người Việt, làng xóm trở thành nơi xuất phát các cuộc đấu tranh giành độc lập.
- Nhân dân ta một mặt biết tiếp nhận những thành tựu của văn hoá Trung Hoa. “Việt hóa” nó cùng với sự nổ lực của dân tộc đã làm cho xã hội có những biến chuyển tích cực, mặt khác với lòng căm thù sâu sắc chế độ cai trị tàn bạo của kẻ thù, nhân dân đã không ngừng vùng lên đấu tranh vũ trang giành độc lập, tự chủ.
II. Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1: Những chính sách cai trị của các triều đại phong kiến Trung Quốc đối với nước ta từ năm 179 TCN đến thế kỉ X nhằm thực hiện âm mưu gì?
A. Sát nhập nước ta vào lãnh thổ của chúng.
B. Biến nước ta thành thuộc địa kiểu mới của chúng.
C. Biến nước ta thành thị trường tiêu thụ hàng hoá của chúng.
D. Biến nước ta thành căn cứ quân sự để xâm lược các nước khác.
Đáp án: A
Câu 2: Nhà Triệu chia nước Âu Lạc thành hai quận và sát nhập vào quốc gia nào?
A. Tung Quốc.
B. Văn Lang.
C. Nam Việt.
D. An Nam.
Đáp án: C
Câu 3: Dưới sự cai trị của mình chính quyền nhà Hán đã đưa các tầng lớp nào vào Âu Lạc cũ, cho ở lẫn với người Việt?
A. Quý tộc.
B. Nông dân
C. Dân nghèo, tội nhân.
D. Tất cả các tầng lớp trên.
Đáp án: C
Câu 4: Các triều đại phong kiến phương Bắc đã truyền bá tôn giáo nào vào nước ta
A. Phật giáo.
B. Đạo giáo.
C. Thiên chúa giáo.
D. Nho giáo.
Đáp án: D
Câu 5: Các triều đại phương Bắc truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta phải đổi phong tục theo người Hán nhằm mục đích gì?
A. Mở rộng quan hệ giao lưu với Trung Quốc.
B. Thực hiện chính sách đồng hóa dân tộc ta.
C. Khai phá văn minh cho dân tộc ta.
D. Tất cả cùng sai.
Đáp án: B
Câu 6: Trong thời Bắc thuộc, nhân dân ta biết tiếp nhận những yếu tố tích cực của nền văn hoá Trung Hoa thời nào?
A. Thời nhà Triệu.
B. Thời nhà Hán.
C. Thờ nhà Hán - Đường.
D. Thời nhà Tống - Đường.
Đáp án: C
Câu 7: Quan hệ bao trùm trong xã hội nước ta dưới thời Bắc thuộc là quan hệ gì?
A. Quan hệ giữa giai cấp nông dân với địa chủ phong kiến.
B. Quan hệ giữa nhân dân ta với chính quyền đô hộ phương Bắc.
C. Quan hệ giữa quý tộc, phong kiến Việt Nam với chính quyên đô hộ phương Bắc.
D. Tất cả các quan hệ trên.
Đáp án: B
Câu 8: Ở nước ta thời Bắc thuộc, đâu là nơi xuất phát các cuộc đấu tranh chống lại các triều đại phương Bắc để giành độc lập dân tộc?
A. Thành thị.
B. Rừng núi.
C. Làng xóm ở nông thôn.
D. Cả nông thôn và thành thị.
Đáp án: C