ĐỀ THI
1. Xác định từ đơn, từ láy, từ ghép trong khổ thơ sau:
Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch
(Những cánh buồm - Hoàng Trung Thông)
2. Cho các từ: mênh mông, hiu quạnh, long lanh, bát ngát, hiu hắt, lấp lánh, vắng vẻ, bao la, lung linh, tĩnh mịch, lấp loáng, thênh thang, vắng teo, lặng ngắt, nhấp nhánh.
Em hãy xếp các từ trên thành 3 nhóm từ đồng nghĩa.
3. Xác định các quan hệ từ có trong đoạn văn sau:
Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ.
Cha tôi làm cho tôi chiếc chổi cọ để quét nhà, quét sàn. Mẹ đựng hạt giống đầy móm lá cọ, treo trên gác bếp, để gieo cấy mùa sau. Chị tôi dan nón lá co, lai biết đan cả mành co và làm co xuất khẩu. Chiều chiều chăn trâu, chúng tôi rủ nhau đi nhặt những cái cọ rơi đầy quanh gốc về om, ăn vừa béo vừa bùi.
(Rừng cọ quê tôi- Nguyễn Thái Vận)
4. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đất... Những vùng cây xanh bỗng òa tươi trong nắng sớm
(Theo Nguyễn Mạnh Tuấn)
5. Trong bài thơ Tháng ba đến lớp, nhà thơ Thanh Ứng có viết:
... Tôi muốn ngày nào lớp cũng đông vui
Dẫu tháng ba còn đi qua năm học
Mỗi khoảng trống trên bàn - có em vắng mặt ,
Là bao nhiêu khoảng trống ở trong tôi
Hãy nêu một vài cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên.
6. Trời đã khuya, đường phố vắng vẻ. Một em bé bán báo đang lầm lũi bên lề đường với chồng báo nặng trĩu trên tay.
Em hãy hình dung và tả lại hình ảnh của em bé ấy đồng thời nêu những suy nghĩ của riêng em.
--------------------------
ĐÁP ÁN
1. - Từ đơn: hai, bước, đi, trên, cát, ánh, biển, xanh, bóng, cha, dài, bóng, con, tròn.
- Từ ghép: cha con, mặt trời, chắc nịch.
- Từ láy: rực rỡ, lênh khênh.
2. Các nhóm từ đồng nghĩa:
- Nhóm 1: mênh mông, bát ngát, bao la, thênh thang.
- Nhóm 2: long lanh, lấp lánh, lung linh, lấp loáng, nhấp nhánh.
- Nhóm 3: hiu quạnh, hiu hắt, vắng vẻ, tĩnh mịch, vắng teo, lặng ngắt.
3. Các quan hệ từ có trong đoạn văn đó là các từ: với, đề, và.
4. Xác định chủ ngữ, vị ngữ:
“Màn đêm mờ ảo / đang lắng dần rồi chìm vào đất... Những vùng
CN VN CN
cây xanh / bỗng oà tươi trong nắng sớm.”
VN
(Theo Nguyễn Mạnh Tuấn)
5. Các em có thể nêu một vài cảm nhận như sau: đoạn thơ thể hiện tình cảm thầy giáo (cô giáo) ấy là người luôn mong mỏi các em học sinh học tốt, lớp học luôn đông đủ. Từ một “khoảng trống trên bàn” dấu hiệu báo cho thầy cô biết chỉ một em học sinh vắng vì không có thóc gạo để ăn trong những ngày giáp hạt tháng ba. “Khoảng trống trên bàn” ấy là khoảng trống trong lòng người thầy giáo. Người thầy giáo có những nỗi buồn day dứt trước hoàn cảnh khó khăn của học sinh làm cho các em phải nghỉ học. Điều đó cho ta thấy tấm lòng yêu thương đến da diết của người thầy giáo (cô giáo) đối với các em học sinh ở vùng nông thôn nghèo trước đây.
6. Gợi ý:
- Viết đúng thể loại bài văn miêu tả (kiểu bài tả người), về nội dung, cần nêu được một số ý cơ bản sau:
+ Hình dáng bên ngoài (ngoại hình) của em bé bán báo.
+ Cử chỉ, hành động và tâm trạng của em bé khi trời đã về khuya mà chồng báo vẫn còn nặng trĩu trên tay.
+ Bộc lộ được những suy nghĩ, tình cảm của mình đối với em bé gặp cảnh không may.
- Bài viết phải đảm bảo được các yêu cầu về chính tả, chữ viết, dùng từ đặt câu, liên kết câu, diễn đạt, trình bày...
Bài tham khảo
Màn đêm đang bao trùm lên mọi vật. Thành phố như đang sắp sửa đi vào giấc ngủ. Dưới ánh sáng của ngọn đèn cao áp bên đường, tôi chợt thấy một em bé bán báo đang lầm lũi từng bước trên phố vắng.
Em bé ấy khoảng mười tuổi. Là một cậu bé trai nhưng vóc người em gầy guộc, ốm yếu. Trên đôi tay gầy gầy và đen sạm của em là một chồng báo nặng trĩu, em đang rải bước trên đường phố. Em mặc chiếc quần xanh cũ rích, chiếc áo nâu đã sờn vai và che không kín ngực. Mái tóc được cắt cao, vàng hoe vì cháy nắng. Làn da ngăm đen và xanh xao. Đôi mắt tròn to, lóng lánh nhưng thoáng hiện vẻ lo âu. Khi thấy thấp thoáng những ngôi nhà trong phố còn mở cửa, đèn còn sáng, em bé lại cất tiếng rao: “Báo mới đây!”, “Ai mua báo không?”. Tiếng rao vang vọng nhưng không ai đáp lại, không một lời hỏi han. Em đã thút thít khóc vì buồn tủi, lo lắng. Và có lẽ cũng vì đói khát nên trông em thật tiều tụy. Những giọt nước mắt cứ tuôn ra như đã làm vơi đi nỗi buồn từ sâu thẳm lòng em. Em vẫn cứ đi, đi mãi, đi mãi, chẳng khác nào đám lục bình trôi theo dòng nước mà không biết mình sẽ trôi dạt về đâu. Em lê từng bước nặng nề trên đôi chân gầy guộc, khẳng khiu. Thỉnh thoảng, em lại run run cất tiếng rao đều đều nghe thật não lòng, buồn thảm.
Gió vẫn thổi từng cơn lạnh buốt. Nhà nhà đều đắm chìm trong giấc ngủ say, đường phố không còn ai qua lại, những hàng cây bên vệ đường đang thầm thì to nhỏ về mảnh đời cơ cực của em bé đáng thương kia. Em vẫn cứ đi.
Em bé bán báo đã khuất xa trên đường vắng, nhưng hình ảnh ấy vẫn in vào tâm trí của tôi. Tôi không sao ngủ được trước những mảnh đời không may như chim non mất mẹ.
Tôi thầm mong tất cả trẻ em đều có mái ấm gia đình, được đến trường học tập và được trở thành những con người hữu ích cho ngày mai.